Η συζήτηση για τον ιατρικώς υποβοηθούμενο τερματισμό της ζωής, γνωστότερη ως ευθανασία, επανέρχεται δυναμικά στην Κύπρο μέσα από την πρόταση νόμου που κατέθεσε εδώ και δύο χρόνια η Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Ειρήνη Χαραλαμπίδου. Μετά τη σημερινή συνεδρία της Επιτροπής, η βουλεύτρια του ΑΚΕΛ επανέφερε το θέμα στο δημόσιο διάλογο, υπογραμμίζοντας πως «σε κοινωνίες που ωριμάζουν και εξελίσσονται δεν μπορεί να υπάρχουν θέματα ταμπού».
«Δεν φοβάμαι τον θάνατο, αλλά φοβάμαι τον τρόπο που θα φύγω»
Με αυτό το ανθρώπινο παράδειγμα ασθενούς από ρεπορτάζ του BBC ξεκίνησε τη δήλωσή της η κα. Χαραλαμπίδου, υπενθυμίζοντας ότι το ζήτημα της ευθανασίας αφορά κυρίως εκείνους που βρίσκονται αντιμέτωποι με αφόρητο πόνο και ανίατη ασθένεια. Η πρότασή της, η οποία συζητήθηκε αυτεπάγγελτα ήδη δύο φορές στην Επιτροπή, βασίζεται σε θετική νομική γνώμη της Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου, καθώς και σε δημοσκόπηση που δείχνει ότι έξι στους δέκα πολίτες στηρίζουν το δικαίωμα στον ιατρικώς υποβοηθούμενο τερματισμό της ζωής.
Όπως τόνισε η κα. Χαραλαμπίδου, η πρόταση νόμου περιλαμβάνει αυστηρές δικλείδες ασφαλείας για να διασφαλιστεί ότι η απόφαση λαμβάνεται με πλήρη διαύγεια πνεύματος από το ίδιο το άτομο και μόνο. Αποκλείεται η εφαρμογή της πρότασης σε ανήλικους ή σε άτομα που δεν βρίσκονται σε ψυχική ή σωματική κατάσταση ώστε να λάβουν μία τέτοια απόφαση.
«Η διαδικασία περιλαμβάνει ιατροσυμβούλιο, επιβεβαιωτική γνωμάτευση από ψυχολόγους και ψυχίατρους, και αυστηρό έλεγχο της δήλωσης πρόθεσης», δήλωσε, τονίζοντας πως το βασικό κριτήριο είναι η ύπαρξη ανίατης νόσου, καταληκτικό στάδιο και έντονη ταλαιπωρία.
Η διεθνής εμπειρία και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
Η πρόεδρος της Επιτροπής υπενθυμίζει δε, ότι αρκετές χώρες έχουν ήδη υιοθετήσει παρόμοια νομοθεσία, μεταξύ αυτών η Γαλλία, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Ισπανία και η Πορτογαλία – ακόμα και κράτη με ισχυρή καθολική παράδοση. Σημαντική ήταν και η αναφορά στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), σύμφωνα με την οποία, αν και τα κράτη δεν υποχρεούνται να νομοθετήσουν την ευθανασία, έχουν το δικαίωμα να το πράξουν λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες.
«Η απόφαση του ΕΔΑΔ άνοιξε τον δρόμο και για την Αυστρία, όπου μετά από προσφυγή πολίτη, υιοθετήθηκε σχετική νομοθεσία», σημείωσε.
Ανακουφιστική φροντίδα και πολιτικές ευθύνες
Η κα. Χαραλαμπίδου τονίζει ότι η πρόταση νόμου δεν έρχεται σε αντίθεση με την ανακουφιστική φροντίδα, αλλά την συμπληρώνει. «Η ανακουφιστική φροντίδα πρέπει να προσφέρεται υποχρεωτικά από το κράτος, όχι να περιορίζεται μόνο σε εθελοντικές οργανώσεις όπως ο ΠΑΣΥΚΑΦ και ο Αντικαρκινικός Σύνδεσμος», ανέφερε, επικρίνοντας παράλληλα τη στάση του ΔΗΣΥ που αντιτάχθηκε στην πρόταση επικαλούμενος την απουσία κρατικής μέριμνας για την παρηγορητική φροντίδα.
«Ο ΔΗΣΥ θα έπρεπε να κοιτάξει τις δικές του ευθύνες για τη μη ψήφιση σχετικής νομοθεσίας επί 10 χρόνια διακυβέρνησης», είπε χαρακτηριστικά.
Χρονοδιάγραμμα και επόμενα βήματα
Σύμφωνα με την ενημέρωση του Υπουργείου Υγείας προς την Επιτροπή, το νομοσχέδιο για την ανακουφιστική φροντίδα αναμένεται να κατατεθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο εντός 15 ημερών. Η Επιτροπή ζήτησε αυστηρά χρονοδιαγράμματα και δεσμευτικούς προϋπολογισμούς.
Η πρόταση νόμου για τον ιατρικώς υποβοηθούμενο τερματισμό της ζωής θα προχωρήσει σε κατ’ άρθρον συζήτηση. «Υπολογίζουμε ότι η τελική ψήφιση στην Ολομέλεια μπορεί να γίνει τον Ιανουάριο, μετά την έγκριση του κρατικού προϋπολογισμού», ανέφερε η κα. Χαραλαμπίδου.
Κλείνοντας, η βουλεύτρια του ΑΚΕΛ κάλεσε όλα τα κόμματα να τοποθετηθούν με σεβασμό προς τους ασθενείς. «Είναι κατανοητό ότι πολλοί θα μετρήσουν το πολιτικό κόστος. Όμως πάνω απ’ όλα πρέπει να τίθεται το συμφέρον αυτών που βιώνουν ένα προσωπικό δράμα. Σε αυτούς οφείλουμε μια απάντηση, μια επιλογή», κατέληξε.
