H Eρευνητική Επιτροπή για τους φονικούς αερόσακους Takata εισηγείται στο πόρισμά της προς τον Γενικό Εισαγγελέα όπως ελεχθεί για τη διάπραξη τυχόν ποινικών αδικημάτων ο πρώην υπουργός Μεταφορών Μάριος Δημητριάδης. Ο τελευταίος διετέλεσε υπουργός του Νίκου Αναστασιάδη από τις 14/03/2014 έως τις 28/02/2018.
Ο κ. Δημητριάδης βρέθηκε στο στόχαστρο της Ερευνητικής Επιτροπής εξαιτίας της περιβόητης εγκυκλίου-επιστολής που εξέδωσε στις 21/03/2017 το ΤΟΜ και, όπως αποκάλυψε ο «Π» στην έκδοσή του ημερ. 21/11/2024 (βλέπε φωτοαντίγραφο δημοσιεύματος), ήταν η αρχή του κακού για να προκληθεί το χάος με τους αερόσακους Takata που είχε ως αποτέλεσμα τον άδικο χαμό του 24χρονου Κυριάκου Όξινου στις 24/01/2023 στη Λευκωσία και της 19χρονης Στυλιανής Γιωργαλλή στις 21/10/2024 στον δρόμο Αυγόρου-Φρενάρους.
Aλληλοσυγκρουόμενες μαρτυρίες
Ο Μάριος Δημητριάδης κατέθεσε ενόρκως στην Ερευνητική Επιτροπή ότι ουδείς τον ενημέρωσε για τους φονικούς αερόσακους Takata και ότι η πρώτη φορά που πληροφορήθηκε για το ζήτημα αυτό ήταν μετά τον θάνατο της Στυλιανής, δηλαδή περί τα τέλη Οκτωβρίου του 2024. Ωστόσο, δυο μαρτυρίες υποστηρίζουν, ακριβώς, το αντίθετο και αφήνουν εκτεθειμένο και τον τότε γενικό διευθυντή του υπουργείου, Αλέκο Μιχαηλίδη (22/06/2011 - 30/11/2018).
Ειδικότερα, η επίμαχη εγκύκλιος-επιστολή του ΤΟΜ, ημερ. 21/03/2017, που προκάλεσε το χάος με τις ανακλήσεις αερόσακων Takata, στάλθηκε προς τον Σύνδεσμο Εισαγωγέων Μηχανοκίνητων Οχημάτων, στον οποίο συμμετέχουν μόνο οι αντιπροσωπείες καινούργιων οχημάτων, από τον τότε αναπληρωτή διευθυντή του ΤΟΜ και σήμερα γενικό διευθυντή του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, Γιάννη Νικολαΐδη. Με την εν λόγω εγκύκλιο, το ΤΟΜ εξαιρούσε τους αντιπροσώπους των καινούργιων οχημάτων-διανομείς κατασκευαστών από την υποχρέωση να ενημερώνουν για τυχόν ανακλήσεις τους ιδιοκτήτες των οχημάτων που αγοράστηκαν μεταχειρισμένα κατόπιν εισαγωγής τους από τρίτες χώρες, κυρίως από Ιαπωνία και Σιγκαπούρη, χωρίς, όμως, να καθορίζει ποιος έχει την ευθύνη της ενημέρωσης για αυτή την κατηγορία οχημάτων. Εξαιτίας αυτού του κενού, που αφέθηκε χωρίς να ρυθμιστεί, εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να κυκλοφορούν στους κυπριακούς δρόμους χιλιάδες εισαγόμενα μεταχειρισμένα οχήματα, τα οποία φέρουν τους επικίνδυνους αερόσακους.
Όπως κατέθεσε στην Ερευνητική Επιτροπή ο νυν υπουργός Μεταφορών, Αλέξης Βαφεάδης, το ΤΟΜ δεν είχε καμία εξουσία να εκδώσει μια τέτοια εγκύκλιο. Εξού και η Ερευνητική Επιτροπή εισηγείται να διερευνηθεί, μεταξύ άλλων, το αδίκημα της κατάχρησης εξουσίας.
Στην κατάθεσή του ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής, ο Γιάννης Νικολαΐδης ανέφερε ότι ήταν ενήμερο το Υπουργείο Μεταφορών καθώς η επίμαχη εγκύκλιος κοινοποιήθηκε στον τότε γενικό διευθυντή του υπουργείου, Αλέκο Μιχαηλίδη, ο οποίος θα ελεγχθεί για τις δικές του ενέργειες και κατά πόσο ενημέρωσε σχετικά τον υπουργό του, Μάριο Δημητριάδη.
Πρόσθετα, ο νυν διευθυντής του ΤΟΜ, Γιώργος Λουκά, στη δική του μαρτυρία στην Ερευνητική Επιτροπή, ανέφερε ότι η επίμαχη εγκύκλιος του 2017 όχι μόνο ήταν σε γνώση του Υπουργείου Μεταφορών αλλά συμμετείχε στη διαμόρφωσή της και μάλιστα, όπως είπε, «δίνονταν και κάποιες οδηγίες από τον υπουργό για διάφορα θέματα που αφορούσαν το συγκεκριμένο θέμα».
Ο τραυματισμός του Λούγκου
Στις 30/07/2017 τραυματίστηκε σοβαρά στο πρόσωπο από αερόσακο Takata ο Αλέξανδρος Λούγκος. Για την αποκατάσταση του προσώπου του υποβλήθηκε μέχρι σήμερα σε 21 επεμβάσεις. Το πόρισμα για το συγκεκριμένο σοβαρό ατύχημα ετοίμασε το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών, που υπάγεται στο Υπουργείο Μεταφορών, αλλά ποτέ δεν έφτασε στο Υπουργείο Μεταφορών.
Δικάζεται για «χρυσά» διαβατήρια
Να σημειωθεί ότι, για το διάστημα που ήταν υπουργός Μεταφορών, ο Μάριος Δημητριάδης δικάζεται σήμερα ενώπιον του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λευκωσίας για υπόθεση που αφορά «χρυσά» διαβατήρια και, συγκεκριμένα, ότι προωθούσε το γραφείο της οικογένειάς του. Ο κ. Δημητριάδης δεν παραδέχθηκε τις κατηγορίες που του απαγγέλθηκαν, με την εκδίκαση της υπόθεσης να είναι σε εξέλιξη. Για την ίδια υπόθεση υποβλήθηκε καταγγελία από τον βουλευτή του ΑΚΕΛ Χρίστο Χριστοφίδη, στην Αρχή Κατά της Διαφθοράς.
Στο κάδρο Κολέττας - Νικολαΐδης
Η Ερευνητική Επιτροπή εισηγείται στο πόρισμά της προς τον Γενικό Εισαγγελέα όπως ερευνηθεί για το ενδεχόμενο διάπραξης ποινικών αδικημάτων και ο Σωτήρης Κολέττας, ο μακροβιότερος διευθυντής του ΤΟΜ που υπηρέτησε στη θέση από το 2006 μέχρι το 2019. Στην κατάθεσή του στην Ερευνητική Επιτροπή υποστήριξε ότι δεν εμπίμπτει στις αρμοδιότητες του ΤΟΜ η ενημέρωση των πολιτών για τις ανακλήσεις επικίνδυνων ή ακατάλληλων εξαρτημάτων, υποδεικνύοντας ότι αυτό είναι δουλειά των αυτοβιομηχανιών και των εδώ αντιπροσωπειών τους.
Επί θητείας του κ. Κολέττα έλαβε χώρα ο σοβαρός τραυματισμός από αερόσακο Takata του Αλέξανδρου Λούγκου. Όταν ερωτήθηκε σχετικά στην Ερευνητική Επιτροπή εάν ήταν ενήμερος για το περιστατικό απάντησε αρνητικά, για να του υποδείξει ο πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής, Μιχαλάκης Χριστοδούλου, ότι, με βάση τη μαρτυρία εμπειρογνώμονα της Αστυνομίας, το ΤΟΜ ενημερώθηκε σχετικά.
Στο κάδρο και ο διάδοχος του κ. Κολέττα, Γιάννης Νικολαΐδης, ο οποίος διετέλεσε και αναπληρωτής γενικός διευθυντής στο Υπουργείο Μεταφορών. Από την 1η Ιουλίου 2023 είναι ο γενικός διευθυντής του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας.
Τόσο για τον Σ. Κολέττα όσο και για τον Γ. Νικολαΐδη, η Ερευνητική Επιτροπή αποφαίνεται στο πόρισμά της ότι, ενώ όφειλαν να γνωρίζουν για την επικινδυνότητα των αερόσακων Takata, τίποτα δεν έπραξαν για την ασφάλεια των πολιτών. Ήταν θέση και των δύο ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής ότι την ευθύνη ενημέρωσης του κοινού για τις ανακλήσεις στα οχήματα έχουν οι αντιπρόσωποι των κατασκευαστών αυτοκινήτων στην Κύπρο και όχι το ΤΟΜ, παρά το γεγονός ότι η κείμενη νομοθεσία και συγκεκριμένα ο περί έγκρισης Τύπου Οχημάτων Νόμος προβλέπει ότι σε περίπτωση που η αρμόδια Αρχή διαπιστώσει ότι όχημα, κατασκευαστικό στοιχείο ή σύστημα ενέχει κίνδυνο για την οδική ασφάλεια ή για την ασφάλεια του οδηγού… εφαρμόζει άμεσα τις διατάξεις του κανονισμού.
Στο πόρισμα επισημαίνεται εμφαντικά ότι το ΤΟΜ είχε συνεχείς ειδοποιήσεις από το 2013 για την επικινδυνότητα των αερόσακων Takata από την Υπηρεσία Προστασίας του Καταναλωτή του Υπουργείου Εμπορίου αλλά δεν έκανε τίποτα, ούτε ενημέρωσε το κοινό. Δεν λήφθηκαν υπόψη ούτε οι επιστολές πολιτών που στάλθηκαν στο ΤΟΜ, το 2015 και το 2016, που αναφέρονταν, αφενός, στην επικινδυνότητα των αερόσακων Takata και, αφετέρου, στη διεθνή εκστρατεία που βρισκόταν σε εξέλιξη για ανάκληση χιλιάδων οχημάτων στις ΗΠΑ και ΕΕ λόγω της επικινδυνότητάς τους.
Όπως προκύπτει αβίαστα μέσα από τις μαρτυρίες που ακούστηκαν στην Ερευνητική Επιτροπή, το κοινό άρχισε να ενημερώνεται για τους φονικούς αερόσακους Takata μετά τον τραγικό θάνατο του Κυριάκου Όξινου στις 24/01/2023, ως αποτέλεσμα της αντίδρασης της μητέρας του, Μαρίας Λούη, που δημοσιοποίησε το ζήτημα μέσω των ΜΜΕ.
