Κατά πολύ περισσότερο αναμένεται να εκτοξευθεί το κόστος των ζημιών που προκάλεσε η φονική πυρκαγιά στα χωριά της ορεινής Λεμεσού. Με την πλήρη καταγραφή όλων των ζημιών θα εξαχθούν πιο ασφαλή συμπεράσματα αναφορικά με το κόστος της αποκατάστασης. Ενώ η καταγραφή των ζημιών είναι σε εξέλιξη προκύπτουν σημαντικά δεδομένα τα οποία δείχνουν ότι το κόστος θα ξεπεράσει την αρχική εκτίμηση των €100 εκατομμυρίων.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της καταγραφής, 211 κατοικίες έχουν καταστραφεί ολοκληρωτικά και άλλες 229 έχουν καταστραφεί μερικώς ή έχουν υποστεί πολύ σοβαρές ζημιές. Έχουν εντοπιστεί κατεστραμμένα από τη μανία της πύρινης λαίλαπας και 101 ιδιωτικά αυτοκίνητα, ενώ έχουν κατακαεί φάρμες με ζώα.
Με δεδομένη την κυβερνητική απόφαση για πλήρη αποκατάσταση των ζημιών σε κατοικίες, είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό πού μπορεί να φτάσει το συνολικό κόστος. Για παράδειγμα, στις οικίες που έχουν καταστραφεί ολοσχερώς, η πρόχειρη εκτίμηση για πλήρη αποκατάσταση των ζημιών είναι κατά μέσον όρο τουλάχιστον €200.000, αναλόγως της έκτασης της κάθε οικίας. Για τις οικίες με μεγάλη έκταση το κόστος ενδέχεται να φτάσει ακόμη και τις €300.000. Μετά την ετοιμασία όλων των εκθέσεων, κυρίως για τις κατοικίες, θα υπάρχει πιο αναλυτική εκτίμηση του κόστους αποκατάστασης των ζημιών στα σπίτια που κάηκαν.
Οι χθεσινές αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, σε συνέχεια των εξαγγελιών του Προέδρου Χριστοδουλίδη, προκάλεσαν και ερωτήματα στους πυρόπληκτους, ενώ παράλληλα θέτουν και θέμα τήρησης αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων ώστε να επανέλθουν στην καθημερινότητά τους, στο μέτρο του δυνατού, όσο πιο σύντομα γίνεται.
Η καταστροφική πυρκαγιά στη Λεμεσό έχει επηρεάσει τις κοινότητες, Όμοδος, Άρσος, Κοιλάνι, Βάσα Κοιλανίου, Βουνί, Συλίκου, Μαλλιά, Λάνια, Λόφου, Άγιος Θεράπων, Άγιος Αμβρόσιος, Κισσούσα, Πάχνα, Κάτω Κυβίδες, Πάνω Κυβίδες, Σούνι-Ζανατζιά, Άλασσα, Μονάγρι, Πέρα Πεδί, Κούκα, Ποταμιού, Σωτήρα και Ύψωνα.
25% για μη αδειούχες
Το θέμα της επιδιόρθωσης ζημιών σε μη αδειούχες κατοικίες έχει προκαλέσει μεγάλη συζήτηση. Και πριν τις αποφάσεις του Υπουργικού και μετά. Σύμφωνα με την απόφαση, για τις μη αδειοδοτημένες οικοδομές, με στόχο, αφενός, τη στήριξη της υπαίθρου και, αφετέρου, την τήρηση της αρχής της νομιμότητας, θα ακολουθείται η πιο κάτω διαδικασία:
- Οι ιδιοκτήτες μη αδειοδοτημένων υποστατικών εντός οικιστικής ζώνης, χωρίς ασφάλεια, θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για αδειοδότηση της ανάπτυξης στον Επαρχιακό Οργανισμό Αυτοδιοίκησης Λεμεσού το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025. Η οικονομική βοήθεια θα καταβάλλεται στους αιτητές ως εξής:
• 25% με την υποβολή της αίτησης για αδειοδότηση
• εφόσον αδειοδοτηθούν, 25% με την παρουσίαση δήλωσης από μελετητή (αρχιτέκτονας/πολιτικός μηχανικός) ότι ορίστηκε από τον ιδιοκτήτη για την υλοποίηση των απαιτούμενων εργασιών και
• 50% με την υποβολή βεβαίωσης από τον μελετητή ότι συμπληρώθηκε το ήμισυ (50%) των εργασιών και προς πλήρη κάλυψη των υπολειπόμενων εργασιών, όπως θα καθορίζονται από την εν λόγω βεβαίωση. Την ευθύνη της εκτέλεσης των εργασιών, αντικατάστασης του εξοπλισμού, κ.ο.κ., θα φέρουν αποκλειστικά οι ιδιοκτήτες των επηρεαζόμενων υποστατικών.
Σημειώνεται ότι στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου καθορίζεται η διαδικασία που θα ακολουθείται για τις οικίες που ήταν ασφαλισμένες και γι’ αυτές που δεν ήταν.
Εκτίμηση από ΕΤΕΚ
Σε ότι αφορά την παραχώρηση οικονομικής βοήθειας για αδειοδοτημένες οικοδομές και διατηρητέες ή/και παραδοσιακές οικοδομές αποφασίστηκε ότι:
- Η οικονομική βοήθεια θα παραχωρείται στους αιτητές μετά από υπογραφή σχετικής υπεύθυνης δήλωσης αποδοχής του ύψους τής κατά χάριν οικονομικής βοήθειας, όπως θα καθοριστεί από την εκτίμηση κόστους αποζημίωσης από το ΕΤΕΚ. Δεν απαιτείται η υποβολή αίτησης από τους επηρεαζόμενους πολίτες, ούτε η προσκόμιση/παρουσίαση παραστατικών.
- Με την υπογραφή της υπεύθυνης δήλωσης, ο αιτητής αποποιείται του δικαιώματος υποβολής ένστασης.
- Ο αιτητής που δεν αποδέχεται το ποσό της οικονομικής βοήθειας έχει το δικαίωμα να υποβάλει ένσταση μόνο μια φορά επί της Απόφασης της Επιτροπής και θα ληφθεί τελική απόφαση από την Επιτροπή Ενστάσεων, που θα συσταθεί για τον σκοπό αυτό στην Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού.
- Το ποσό της οικονομικής βοήθειας θα καταβάλλεται στον αιτητή σε τρεις δόσεις, ως ακολούθως:
• 25% με την υπογραφή της υπεύθυνης δήλωσης αποδοχής του ύψους τής κατά χάριν οικονομικής βοήθειας
• 25% με την παρουσίαση δήλωσης από μελετητή (αρχιτέκτονας/πολιτικός μηχανικός) ότι ορίστηκε από τον ιδιοκτήτη για την υλοποίηση των απαιτούμενων εργασιών και
• 50% με την υποβολή βεβαίωσης από τον μελετητή ότι συμπληρώθηκε το ήμισυ (50%) των εργασιών και προς πλήρη κάλυψη των υπολειπόμενων εργασιών, όπως θα καθορίζονται από την εν λόγω βεβαίωση. Την ευθύνη της εκτέλεσης των εργασιών, αντικατάστασης του εξοπλισμού, κ.ο.κ. θα φέρουν αποκλειστικά οι ιδιοκτήτες των επηρεαζόμενων υποστατικών.
- Όσον αφορά τις διατηρητέες ή/και τις παραδοσιακές οικοδομές, σε οποιεσδήποτε αποκαταστάσεις εντός των ιστορικών τους πυρήνων, θα πρέπει να διασφαλίζεται η παραδοσιακή μορφολογία των οικοδομών, σύμφωνα με σχετικές τυποποιημένες εγκρίσεις από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως (ΤΠΟ). Η χορηγία στις περιπτώσεις αυτές θα δίνεται από το ΤΠΟ σε τρεις δόσεις ως ακολούθως:
• 50% πριν την έναρξη εργασιών
• 30% με την εκτέλεση του ήμισυ (50%) των οικοδομικών εργασιών, και
• 20% με το πέρας των εργασιών μετά από πιστοποίηση από το ΤΠΟ.
Όσον αφορά άλλες ζημιές (π.χ. εξωτερικές εργασίες, εξοπλισμός, κ.λπ.) θα ακολουθείται η ίδια πρακτική με τις υπόλοιπες οικοδομές, μετά από σχετική έγκριση από ΤΠΟ.
- Την αποκατάσταση των ζημιών σε τουρκοκυπριακές οικοδομές θα αναλάβει εξ ολοκλήρου η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών.
Σημειώνεται ότι η εκτίμηση του κόστους αποκατάστασης των ζημιών θα διενεργηθεί από το ΕΤΕΚ, που θα προχωρήσει στην ετοιμασία εκθέσεων για κάθε οικοδομή που έχει υποστεί μερική ή ολική καταστροφή. Στις εκθέσεις θα καταγράφεται η προτέρα κατάσταση κάθε οικοδομής, όπου αυτή είναι γνωστή, καθώς και η εκτίμηση του κόστους αποκατάστασης των ζημιών. Η έκθεση θα επαληθεύεται με τους όρους της εκδοθείσας άδειας οικοδομής.
Η Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού θα προβεί στην αντίστοιχη υποβολή έκθεσης με εκτίμηση κόστους του εξοπλισμού της οικοδομής.
Για την εκτίμηση των ζημιών θα χρησιμοποιηθούν τρέχουσες τιμές αγοράς. Για κατοικίες με ασφάλεια θα καταβάλλεται άμεσα το αφαιρετέο πόσο (excess waiver).
€10.000 ανά οικογένεια
Για τα εφάπαξ ποσά αποφασίστηκε η καταβολή €10.000 ανά οικογένεια συν €2.000 ανά εξαρτώμενο τέκνο, για όσους η οικία τους έχει καταστραφεί ολοσχερώς. Στις περιπτώσεις όπου έχει καταστραφεί μερικώς, το εφάπαξ ποσό έρχεται στις €5.000 ανά οικογένεια συν €1.000 ανά εξαρτώμενο τέκνο. Διευκρινίζεται ότι, ιδιοκτήτες εξοχικών κατοικιών δεν είναι δικαιούχοι του εφάπαξ ποσού. Τα εφάπαξ ποσά θα καταβληθούν στους δικαιούχους μέσω τραπεζικού εμβάσματος στον λογαριασμό που έχουν δηλώσει μαζί με το Έντυπο Εξουσιοδότησης για πληρωμές από το Μηχανογραφημένο Σύστημα Πληρωμών του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας (FIMAS).
Απαλλαγές τελών
Αποφασίστηκε επίσης η απαλλαγή των μόνιμων κατοίκων και των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στις πληγείσες περιοχές από την υποχρέωση καταβολής ετήσιων κοινοτικών τελών και φορολογιών για το τρέχον έτος (2025). Το κόστος θα καταβληθεί στα κοινοτικά συμβούλια από το κράτος. Επιπρόσθετα, η ΑΗΚ ανακοίνωσε ότι σε όλους τους οικιακούς και επαγγελματικούς πελάτες της, των οποίων έχουν επηρεαστεί τα υποστατικά τους που είναι συνδεδεμένα με το δίκτυο της ΑΗΚ, χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε δική τους ενέργεια, η ΑΗΚ θα επιχορηγήσει τον τελευταίο εκδοθέντα λογαριασμό ρεύματος με ποσό μέχρι €500. Μόνη προϋπόθεση για να λάβουν το ποσό αυτό είναι να είναι εγγεγραμμένοι στον κατάλογο που έχει ετοιμαστεί από την αρμόδια Αρχή Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως πληγέντες.
€23,5 εκατ. για τους παραγωγούς
Επιπρόσθετα αποφασίστηκε η στήριξη των παραγωγών και των ανθρώπων της υπαίθρου που επλήγησαν από τις πυρκαγιές. Εγκρίθηκαν τρία σχέδια του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος που ανέρχονται σε συνολικό ύψος χρηματοδότησης €23.500.000.
