Έχουν αυξηθεί οι εισαγωγές στην Κύπρο φρούτων και λαχανικών από χώρες εκτός της ΕΕ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, για κάποια είδη προϊόντων οι εισαγωγές έρχονται να καλύψουν το κενό παραγωγής που έχει δημιουργήσει η παρατεταμένη λειψυδρία, ωστόσο την ίδια ώρα ακούγονται φωνές παραπόνων από Κύπριους παραγωγούς και εκπροσώπους αγροτικών οργανώσεων. Ζητούν από το κράτος υδατικές ενισχύσεις και προστασία από αθέμιτο ανταγωνισμό. Συγχρόνως τονίζουν τον κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία, επικαλούμενοι την κατανάλωση προϊόντων, τα οποία στις τρίτες χώρες δέχονται απαγορευμένες από την ΕΕ δραστικές ουσίες φυτοφαρμάκων.
Οι αριθμοί δείχνουν αύξηση
Αξιοποιήσαμε τα στοιχεία που συλλέγει για τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τρίτες χώρες (μέχρι τον Ιούνιο του 2025) η Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου, για να διαπιστώσουμε τις αυξήσεις σε σχέση με τις πιο πάνω κατηγορίες. Συγκεκριμένα, το πρώτο εξάμηνο του 2025 (Ιανουάριος - Ιούνιος) εισήχθησαν στην Κύπρο συνολικά 5.535.951 kg φρούτα, ενώ την αντίστοιχη περίοδο του 2024 ήταν 4.052.745 kg. Όσον αφορά τα λαχανικά, το πρώτο εξάμηνο του 2025 οι εισαγωγές από τρίτες χώρες ανήλθαν στα 4.015.618 kg, ενώ το 2024 την ίδια περίοδο ήταν 3.272.205 kg.
«Ζητήματα υγείας»
Πολλοί επαγγελματίες παραγωγοί ειδών ανοικτής καλλιέργειας, όπως τα κηπευτικά, οι οποίοι δεν λαμβάνουν ποσότητες νερού από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, έχουν τους τελευταίους μήνες μειώσει κατά το ήμισυ περίπου τη φύτευση, στηριζόμενοι στις ιδιωτικές γεωτρήσεις, όπως δήλωσε στον «Π» ο γενικός γραμματέας του Παναγροτικού Συνδέσμου Κύπρου, Τάσος Γιαπάνης. Προβλέπει αύξηση στις τιμές αυτών των προϊόντων τους προσεχείς μήνες, ειδάλλως εισαγωγή αγροτικών προϊόντων, όπου, όπως εκτιμά, εμπίπτουν ζητήματα υγείας, λόγω επιβλαβών φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούν οι τρίτες χώρες, όταν την ίδια ώρα η ΕΕ τα απαγορεύει. «Δυστυχώς είναι δυσοίωνες οι προβλέψεις, εκτός και αν μας κάνει τη χάρη ο καιρός και έχουμε ικανοποιητικές βροχές τον χειμώνα», πρόσθεσε.
Διαβάστε επίσης: Συναγερμός για εισαγόμενο μέλι – Ανησυχία για άνισο ανταγωνισμό και αντιβιοτικά
«Στη μέση αθέμιτου ανταγωνισμού»
Το ζήτημα των συνεπειών που δημιουργούν οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τρίτες χώρες ανακινήθηκε την περασμένη Τρίτη στην Επιτροπή Γεωργίας της Βουλής, όπου εκπρόσωποι του νεοσύστατου Παγκύπριου Συνδέσμου Θερμοκηπιούχων (ΠΑΣΥΘΕ) έθεσαν ενώπιον των βουλευτών και των αρμόδιων τμημάτων του Υπουργείου Γεωργίας τα προβλήματα του κλάδου. Συγκεκριμένα εκπρόσωπος χαρακτήρισε πολύ σοβαρό το ζήτημα της εμπορίας των προϊόντων τους πλάι στα εισαγόμενα από τρίτες χώρες. «Βρισκόμαστε στη μέση αθέμιτου ανταγωνισμού με μη ευρωπαϊκά προϊόντα, τα οποία δεν θα μπορέσουμε ποτέ ανταγωνιστούμε. Παράγονται με εργατικό κόστος, τα οποίο βρίσκεται στο 10% του δικού μας, με λιπάσματα στο 30% του κόστους μας και με φυτοφάρμακα, τα οποία είναι πιο φθηνά από εμάς, ενώ επιτρέπονται πάρα πολλές δραστικές ουσίες φυτοφαρμάκων, οι οποίες απαγορεύονται στα κράτη μέλη της ΕΕ. Είναι για κάποιον λόγο που απαγορεύονται στην ΕΕ, όμως επιτρέπουμε να εισέρχονται αυτά τα προϊόντα ανεξέλεγκτα στην αγορά μας και να τη χαλούν. Δεν υπάρχει περίπτωση να μπορέσουμε να τους ανταγωνιστούμε», είπε.
Η ελεύθερη αγορά και τα μέγιστα επιτρεπόμενα όρια υπολειμμάτων
Από την πλευρά του ο ανώτερος λειτουργός στο Τμήμα Γεωργίας και προϊστάμενος στον Κλάδο Οπωροκηπευτικών, Αντώνης Μαζέρης, εξήγησε ότι η αγορά είναι ελεύθερη και δεν μπορεί το κράτος να απαγορεύσει τις εισαγωγές από τρίτες χώρες. Ωστόσο διευκρίνισε ότι για τις εισαγωγές αυτές υπάρχουν προϋποθέσεις και πρέπει να τηρούνται κάποιοι κανονισμοί. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι για όλες τις φυτοπροστατευτικές ουσίες η ΕΕ έχει ορίσει τα Μέγιστα Επιτρεπόμενα Όρια Υπολειμμάτων (MRLs). «Ναι μεν η ΕΕ έχει πιο αυστηρούς κανόνες σε σχέση με τη χρήση φυτοφαρμάκων στην επικράτεια των κρατών – μελών, όμως δεν απαγορεύει την εισαγωγή από τρίτες χώρες των προϊόντων όπου χρησιμοποιούνται σκευάσματα που απαγορεύει, νοουμένου ότι δεν υπερβαίνουν τα καθορισμένα όρια των υπολειμμάτων», σημείωσε.
Παράλληλα διευκρίνισε ότι στην ΕΕ κάποια φυτοφάρμακα μπορεί να απαγορεύονται όχι γιατί είναι επικίνδυνα για τον άνθρωπο, αλλά για τη μέλισσα ή για κάποια άλλα έντομα.
Πώς γίνεται ο έλεγχος
Για τον τρόπο που γίνεται ο έλεγχος ενός φορτίου που φθάνει στην Κύπρο από τρίτη χώρα, είπε ότι τα προϊόντα δηλώνονται στο ευρωπαϊκό ηλεκτρονικό σύστημα «Traces» πριν την εισαγωγή και γίνονται δειγματοληπτικά οι απαραίτητοι έλεγχοι από πλευράς Τμήματος Γεωργίας, οι οποίοι αφορούν την τήρηση των ποιοτικών προτύπων και τους φυτοϋγειονομικούς ελέγχους. Εάν τα προϊόντα της τρίτης χώρας φτάσουν στην Κύπρο μέσω άλλης χώρας της ΕΕ, ο έλεγχος γίνεται στο πρώτο σημείο εισόδου στην ΕΕ, όμως με την άφιξή τους στο νησί πάλι γίνεται δειγματοληπτικά έλεγχος. Σύμφωνα με τον κ. Μαζέρη, οι απαραίτητοι έλεγχοι γίνονται είτε στα λιμάνια ή τα αεροδρόμια είτε στην αποθήκη του εμπόρου, αν δεν είναι εφικτό στα σημεία εισόδου.
