Έκκληση στους βουλευτές να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί στις αποφάσεις τους σε σχέση με το «πολύ σοβαρό θέμα των κυβερνητικών νομοσχεδίων» για μεταρρύθμιση της Νομικής Υπηρεσίας, απηύθυνε τη Δευτέρα ο Γενικός Εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης, ενώ προειδοποίησε για καταστροφικές συνέπειες αν οι νόμοι που ψηφιστούν κριθούν αντισυνταγματικοί.
Το θέμα βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης του προϋπολογισμού της Νομικής Υπηρεσίας για το έτος 2026 στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών.
Ο Γενικός Εισαγγελέας επανέλαβε ότι διατηρεί σοβαρές συνταγματικές επιφυλάξεις για τα νομοσχέδια, προσθέτοντας ότι υπέγραψε την αιτιολογική έκθεση σημειώνοντας την επιφύλαξή του γραπτώς και για να μην δημιουργήσει «πρωτοφανές κώλυμα στη βούληση της εκτελεστικής εξουσίας».
Παράλληλα εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για το ενδεχόμενο να κριθεί ο νόμος αντισυνταγματικός μετά που θα έχει στηθεί η όλη δομή της Νομικής Υπηρεσίας, αναφέροντας ότι αυτό «θα ήταν καταστροφικό».
Την ίδια ώρα αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να αναφέρει το νόμο μετά την ψήφισή του για να δοκιμάσει τη συνταγματικότητά του στο δικαστήριο, όπως είχε αναφέρει ο Υπουργός Δικαιοσύνης. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, είπε ότι δεν θα είναι ο ίδιος ο δικηγόρος του ΠτΔ στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, αλλά πιθανόν να εξασφαλίσει νομική συμβουλή με δικό του δικηγόρο. Ωστόσο εξέφρασε την άποψη ότι ο Πρόεδρος τελικά δεν θα το πράξει, ενώ προέβη και στην εκτίμηση ότι ακόμα κι αν το πράξει θα είναι δύσκολo να πέσουν τα νομοσχέδια στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο όταν υπάρχει σύμφωνη γνώμη εκτελεστικής εξουσίας και Βουλής.
Ο Γενικός Εισαγγελέας τόνισε ότι οι σχετικές αλλαγές «είναι ενδεχομένως οι μεγαλύτερες από καταβολής της Κυπριακής Δημοκρατίας». Όπως σημείωσε, η μεταρρύθμιση αυτή προϋποθέτει την τροποποίηση σημαντικών άρθρων του Συντάγματος, καθώς μεταβάλλει τόσο τη συνταγματική δομή όσο και τη λειτουργία του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης.
«Καλώ όλους να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί στις αποφάσεις τους», ανέφερε.
Παράλληλα είπε ότι έγιναν περαιτέρω διαβουλεύσεις στο θέμα του ανέλεγκτου των αποφάσεων του Γενικού Εισαγγελέα και με το Ανώτατο Δικαστήριο. Ως αποτέλεσμα, είπε έχει ετοιμαστεί νομοσχέδιο που βρίσκεται υπό νομοτεχνικό έλεγχο και είπε ότι υπολογίζει σύντομα να ολοκληρωθεί.
Αναφέρθηκε επίσης στην πρόταση νόμου της βουλευτή του ΔΗΚΟ Χριστιάνας Ερωτοκρίτου με έμφαση στο ανέλεγκτο χαρακτηρίζοντάς την ενδιαφέρουσα. Ανέφερε ότι η πρόταση επιλύει το 90% των συνταγματικών προβλημάτων αφού εγκαταλείπει τον διαχωρισμό, ωστόσο εξέφρασε επιφυλάξεις για το θέμα του ελέγχου και τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να υποκατασταθούν τα δικαστήρια.
Εξετάζεται θέμα αναλογικότητας στην απαίτηση επιστροφής των κονδυλίων για το Βασιλικό
Αναφερόμενος στο αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για επιστροφή των κονδυλίων που δόθηκαν για το έργο του Βασιλικού, είπε ότι η Νομική Υπηρεσία συμμετείχε ενεργά στον χειρισμό της απάντησης προς τις ευρωπαϊκές αρχές.
Ανέφερε ότι βρίσκονται στο στάδιο λήψης των τελικών αποφάσεων και θεωρούν ότι ενδεχομένως να υπάρχει θέμα αναλογικότητας· ότι ίσως δεν θα έπρεπε να ζητηθεί ολόκληρο το ποσό πίσω ή και καθόλου. Σημείωσε ότι σύντομα θα ληφθούν αποφάσεις.
Παράλληλα είπε ότι η διερεύνηση της υπόθεσης έχει περάσει υπό τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, γεγονός που δεν επιτρέπει στη Νομική Υπηρεσία να προβεί σε οποιαδήποτε διερεύνηση.
Ανέφερε ακόμα ότι η Νομική Υπηρεσία είναι μόνο δικηγόρος του Υπουργείου Ενέργειας αλλά οντότητες όπως η ΔΕΦΑ και η ΕΤΥΦΑ έχουν δικούς τους δικηγόρους και η Νομική Υπηρεσία δεν έχει λόγο σε θέματα διαχείρισης των συμβολαίων της ΔΕΦΑ και της ΕΤΥΦΑ.
Για το θέμα του αγωγού GSI είπε ότι εμπλέκονται στις συζητήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας με τον ΑΔΜΗΕ και την Ελληνική Δημοκρατία αλλά έχουν και τους δικούς τους δικηγόρους οι διαφορετικές νομικές οντότητες. Πρόσθεσε ότι και πάλι δεν εμπλέκονται στη διερεύνηση διαφόρων θεμάτων από τη στιγμή που τα διερευνά η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Προϋπολογισμός 31 εκατ. ευρώ για το 2026
Από οικονομικής πλευράς, ο προϋπολογισμός της Νομικής Υπηρεσίας για το 2026 ανέρχεται σε 31 εκατομμύρια ευρώ και καλύπτει τις ανάγκες τόσο της ίδιας της Υπηρεσίας όσο και του Γραφείου Επιτρόπου Νομοθεσίας και της Ανεξάρτητης Αρχής Διερεύνησης Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας.
Η απορρόφηση κονδυλίων για το 2025 εκτιμάται στο 95%, έναντι 90% το 2024 όπως είπε ο κ. Σαββίδης.
Η Νομική Υπηρεσία, αποτελούμενη από 12 τομείς δικαίου, επιδεικνύει, σύμφωνα με τον Γενικό Εισαγγελέα, πολυσχιδές έργο που εκτείνεται από γνωματεύσεις και νομοτεχνικό έλεγχο μέχρι χειρισμό πολύπλοκων ποινικών και διεθνών υποθέσεων.
Πρόοδος σε θέματα διαφθοράς
Στο μέτωπο της διαφθοράς, ο κ. Σαββίδης στάθηκε ιδιαίτερα στη λειτουργία της Ομάδας Συντονισμού Διερεύνησης Υποθέσεων Διαφθοράς, η οποία δημιουργήθηκε το 2023 και συντονίζει τη διαχείριση σοβαρών υποθέσεων. Επικαλέστηκε την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κράτος Δικαίου (2025), που αναγνώρισε τη βελτίωση των ερευνών διαφθοράς.
Το 2024, όπως είπε, καταγράφηκαν πέντε καταδίκες για αδικήματα διαφθοράς, δεκατέσσερις υποθέσεις στον χώρο του αθλητισμού και μία υπόθεση διερευνήθηκε από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Το 2025 κινήθηκαν έξι νέες έρευνες, με σημαντικό αριθμό υποθέσεων να αφορά τοπικές αρχές και χαμηλόβαθμα επίπεδα δημόσιας διοίκησης.
Σε σχέση με το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα, 26 φυσικά και νομικά πρόσωπα βρίσκονται υπό δίωξη για διαφθορά, ενώ άλλες έρευνες παραμένουν σε εξέλιξη.
Σύμφωνα με την παρουσίαση του Γενικού Εισαγγελέα η ΜΟ.Κ.Α.Σ. σημείωσε αύξηση 62% στα μέτρα ανάκτησης παράνομων εσόδων το 2024, με συνολικές δεσμεύσεις άνω των 8 εκατ. ευρώ.
Είπε ότι τη Νομική Υπηρεσία ανησυχεί ιδιαίτερα το θέμα της διαφθοράς και εργάζονται για τον καλύτερο συντονισμό και την αποτελεσματικότερη διαχείριση των υποθέσεων. Σημείωσε πως πρόσφατα η Κυβέρνηση ενέκρινε αύξηση των ωφελημάτων των δημόσιων κατηγόρων.
Ο κ. Σαββίδης σημείωσε ότι η διαφθορά δεν αποτελεί κυπριακό φαινόμενο, αλλά υπάρχει σε πολλές χώρες.
Τόνισε επίσης ότι η σημερινή εξαιρετική συνεργασία με τον Γενικό Ελεγκτή συμβάλλει σημαντικά στην επίλυση προβλημάτων κάτι που στο παρελθόν δεν γινόταν.
Παράλληλα, αναγνώρισε πως, αν και η Αστυνομία διαθέτει ικανά και αξιόπιστα στελέχη, υπάρχουν ακόμη κενά στη διερεύνηση του οικονομικού εγκλήματος.
Ο Γενικός Εισαγγελέας χαιρέτισε την πρόσληψη εγκεκριμένων λογιστών στην Αστυνομία και την εκπαίδευση που πραγματοποιήθηκε με τη συνδρομή των Ηνωμένων Πολιτειών, επισημαίνοντας ότι όλα αυτά θα βοηθήσουν.
«Αν αναλογιστούμε πόσα επώνυμα πρόσωπα έχουν οδηγηθεί στα δικαστήρια στην Κύπρο, είναι άδικο να λέγεται ότι δεν υπάρχουν συνέπειες», ανέφερε.
Εκσυγχρονισμός της Νομικής Υπηρεσίας
Παράλληλα αναφέρθηκε στον εκσυγχρονισμό της Νομικής Υπηρεσίας μέσω της ψηφιοποίησης, με πλήρη λειτουργία των συστημάτων e-Law, e-OASIS και KELIO. Περισσότεροι από 85 χιλιάδες φάκελοι και 7 εκατομμύρια εικόνες έχουν ήδη ψηφιοποιηθεί, όπως είπε, δημιουργώντας για πρώτη φορά ένα ολοκληρωμένο ιστορικό αρχείο της Υπηρεσίας.
Στο πεδίο της στελέχωσης, το 2025 πληρώθηκαν 7 κενές θέσεις Ανώτερων Δικηγόρων της Δημοκρατίας, ενώ από το 2020 έχουν καλυφθεί συνολικά 135 οργανικές θέσεις.
Είπε επίσης ότι προσπάθησαν να καλλιεργήσουν στην ΝΥ την κουλτούρα αντίδρασης σε πάμπολα νομικά θέματα με όσο το δυνατό πιο γρήγορο και αποτελεσματικό τρόπο. Είπε επίσης ότι η αναδιάρθρωση που έγινε στα διάφορα τμήματα έχει βοηθήσει να υπάρχει μια δομή και ιεραρχία από έμπειρους και εξειδικευμένους λειτουργούς, ενώ βελτιώθηκε και η συνεργασία μεταξύ των τμημάτων.
Παράλληλα σημείωσε ότι η νομική ύλη έχει αυξηθεί σημαντικά με πολλά εξειδικευμένα θέματα και χρειάζεται πολύ περισσότερο προσωπικό πλέον και ζήτησε να υπάρξει πρόνοια για περισσότερο προσωπικό στο μέλλον. Είπε ακόμα ότι η ΝΥ χρησιμοποιεί και δικηγόρους ορισμένου χρόνου κάτι που είναι η ιδανική λύση αλλά πρέπει να καλυφθούν ορισμένες ανάγκες.
Σημείωσε επίσης το ρόλο της ακαδημίας της Νομικής Υπηρεσίας αναφέροντας ότι παρήγαγε τεράστιο έργο και έχει βοηθήσει με την παροχή εξειδικευμένης γνώσης.
Την ίδια ώρα σημείωσε ότι η Νομική Υπηρεσία προετοιμάζεται για ενεργό ρόλο κατά την επερχόμενη Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. το 2026, με συμμετοχή και προεδρία σε 15 Ομάδες Εργασίας.
Ο Γενικός Εισαγγελέας αναφέρθηκε επίσης στο χρόνιο ζήτημα στέγασης της Νομικής Υπηρεσίας, σημειώνοντας ότι, παρά τη περίληψη στον προϋπολογισμό 150 χιλιάδων ευρώ για την επαναπροκήρυξη διαγωνισμού μετά από την αιφνίδια ακύρωσή του το 2023, η εκτελεστική εξουσία επιβάλλεται να δώσει προτεραιότητα στην υλοποίηση του έργου αφού το κτήριο στο οποίο στεγάζονται τα κεντρικά γραφεία της Υπηρεσίας δεν έχει άλλο προσδόκιμο.
Τοποθετήσεις βουλευτών
Τοποθετούμενη εντός της Επιτροπής η Πρόεδρος της Επιτροπής, βουλευτής του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου ζήτησε τη γνώμη του Γενικού Εισαγγελέα για την πρόταση νόμου που κατέθεσε για τη μεταρρύθμιση της Νομικής Υπηρεσίας, αναφέροντας ότι επί σκοπού αφήνει την δικαστική εξουσίας εκτός του θέματος της εξέτασης του ανέλεγκτου και θεσμοθετεί την Επιτροπή που αποτελείται από μέλη της Νομικής Υπηρεσίας για ανασκόπηση (review) της διαδικασίας.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ και Πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών, Νίκος Τορναρίτης, σημείωσε ότι η Επιτροπή Νομικών διατηρεί διαχρονικά μια πολύ καλή και παραγωγική συνεργασία με τη Νομική Υπηρεσία.
Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι το πρώτο επίπεδο μεταρρύθμισης της Νομικής Υπηρεσίας πρέπει να εστιάζεται στην αιτιολόγηση των αποφάσεων – στο λεγόμενο ανέλεγκτο-, κάτι που προηγείται του όποιου διαχωρισμού των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα.
Παράλληλα ζήτησε να παταχθεί κάθε φαινόμενο διαφθοράς.
«Όπου υπάρχει διαφθορά, πρέπει να την πνίξετε στη ρίζα της, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη κομματικές ταυτότητες ή οποιεσδήποτε άλλες σκοπιμότητες», είπε.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης έθεσε στον Γενικό Εισαγγελέα ερώτημα σχετικά με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ανάκτηση της κρατικής ενίσχυσης που αφορά το Βασιλικό και κατά πόσο θα αμφισβητηθεί από την Νομική Υπηρεσία η απόφαση της Κομισιόν.
Η βουλευτής του ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου ρώτησε σχετικά με πιθανή έρευνα για την εταιρεία GSI, μετεξέλιξη της EuroAsia Interconnector και ζητήματα διαφθοράς που ενδέχεται να τη συνδέουν με δημόσιες συμβάσεις ή έργα.
Στην τοποθέτησή του ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, διερωτήθηκε ποια θα είναι η στάση και η αντίδραση του Γενικού Εισαγγελέα σε περίπτωση που η Βουλή προχωρήσει και ψηφίσει τη μεταρρύθμιση που αφορά τη λειτουργία και τη δομή της Νομικής Υπηρεσίας.
Παράλληλα, ζήτησε να υπάρξει αρχείο με στατιστικά στοιχεία για το πόσες υποθέσεις αναστέλλονται ή χάνονται λόγω ελλιπούς διερεύνησης, προκειμένου, όπως είπε, να υπάρχει μια αντικειμενική εικόνα της αποτελεσματικότητας του συστήματος και των ανακριτικών αρχών.
Διερωτήθηκε επίσης για την αποτελεσματικότητα της απασχόλησης δικηγόρων ορισμένου χρόνου στη ΝΥ.
Η βουλευτής Λευκωσίας Αλεξάνδρα Ατταλίδου ανέφερε ότι η συζήτηση για τη μεταρρύθμιση δεν μπορεί να αγνοεί ότι υπάρχει βαθιά κρίσης εμπιστοσύνης στο κράτος δικαίου της Κύπρου και ότι οι όποιες συζητήσεις για ενίσχυση του προϋπολογισμού και μεταρρύθμισης πρέπει να αποκαθιστούν την εμπιστοσύνη του κόσμους στο κράτος δικαίου στην Κύπρου.
Παράλληλα είπε στον Γενικό Εισαγγελέα ότι για την υπόθεση κατά διαδηλωτών η Νομική Υπηρεσία δεν δίνει το πόρισμα της Ανεξάρτητης Αρχής Διερεύνησης Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας στον δικαστή που το έχει ζητήσει.
ΚΥΠΕ
