Ερευνητές του Πανεπιστημίου Ca’ Foscari της Βενετίας, σε συνεργασία με επιστήμονες από την Ιαπωνία, την Κίνα, την Ελβετία και την Ιταλία, ανέπτυξαν μια καινοτόμα τεχνική για την ταχεία παραγωγή και ανάλυση μακροκυκλικών πεπτιδίων – μορίων με αυξανόμενη σημασία στη σύγχρονη ιατρική.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications, αξιοποιεί τη μαγιά μπύρας, μετατρέποντας δισεκατομμύρια μικροσκοπικούς ζυμομύκητες σε φθορίζοντα «εργοστάσια». Κάθε κύτταρο παράγει ένα μοναδικό πεπτίδιο με πιθανές θεραπευτικές εφαρμογές.
Τα μακροκυκλικά πεπτίδια θεωρούνται πολλά υποσχόμενα φάρμακα, λόγω της ακρίβειας στη στόχευση, της σταθερότητάς τους και της μειωμένης τοξικότητας σε σύγκριση με τα παραδοσιακά σκευάσματα. Ωστόσο, οι μέχρι σήμερα μέθοδοι εντοπισμού και δοκιμής τους ήταν πολύπλοκες, χρονοβόρες και επιβαρυντικές για το περιβάλλον.
Για να ξεπεράσουν αυτά τα εμπόδια, οι ερευνητές τροποποίησαν γενετικά τα κύτταρα της μαγιάς, ώστε το καθένα να παράγει διαφορετικά μακροκυκλικά πεπτίδια. Όταν παράγεται ένα πεπτίδιο, το κύτταρο φωσφορίζει, επιτρέποντας έτσι την ταχεία αναγνώρισή του. Με τεχνικές προηγμένου φθορισμού, η ομάδα κατάφερε να εξετάσει πάνω από 100 εκατομμύρια διαφορετικά πεπτίδια μέσα σε λίγες ώρες – μια διαδικασία γρήγορη, αποδοτική και φιλική προς το περιβάλλον.
Η Υλένια Ματσοκάτο, συνδιευθύντρια της μελέτης, επισημαίνει τη βιωσιμότητα της μεθόδου:
«Αξιοποιούμε τη φυσική δύναμη της μαγιάς για την παραγωγή βιοσυμβατών και βιοαποικοδομήσιμων πεπτιδίων – μια πραγματικά πράσινη φαρμακευτική προσέγγιση».
Παράλληλα, η ομάδα ανέλυσε και τη λειτουργικότητα των πεπτιδίων. Η Ζάνα Ρομανιούκ, υπεύθυνη για τη δομική ανάλυση, εξηγεί:
«Χρησιμοποιώντας κρυσταλλογραφία ακτίνων Χ, επιβεβαιώσαμε την εξαιρετική ικανότητα των πεπτιδίων να δεσμεύονται με ακρίβεια στους στόχους τους».
Η μέθοδος αυτή ανοίγει νέους δρόμους στην ανακάλυψη φαρμάκων, ιδίως για περιπτώσεις όπου τα συμβατικά φάρμακα αποτυγχάνουν. Ο Αλεσάντρο Αντζελίνι, επίκουρος καθηγητής και συντονιστής της έρευνας, σημειώνει:
«Προωθούμε τα όρια της τεχνολογίας για να δημιουργήσουμε πεπτίδια που στοχεύουν συγκεκριμένα κύτταρα, με δυνατότητα να επαναπροσδιορίσουν τις θεραπείες του μέλλοντος – με σημαντικό όφελος για την υγεία, την επιστήμη και την οικονομία».
Μέρος της τεχνολογίας έχει ήδη κατοχυρωθεί με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και εξαγοράστηκε από την ιταλική νεοφυή επιχείρηση Arzanya.
«Η διεθνής αναγνώριση της δουλειάς μας είναι πηγή υπερηφάνειας. Εύχομαι η Arzanya να προσφέρει στους νέους μας ερευνητές ευκαιρίες ανάπτυξης εδώ στην Ιταλία, χωρίς να αναγκάζονται να αναζητούν μέλλον στο εξωτερικό», καταλήγει ο Αντζελίνι.
