Κοινή προσέγγιση των κρατών μελών για το μέλλον των Ουκρανών προσφύγων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η επιστροφή τους στη χώρα όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες, πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τετάρτη.
«Από το 2022 παρέχουμε προστασία για όσους φεύγουν λόγω του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και συνεχίζουμε να το κάνουμε. Μαζί με την Ουκρανία, ανοίγουμε το δρόμο για να μπορέσουν οι άνθρωποι να επιστρέψουν και να ξαναχτίσουν τα σπίτια τους, μόλις αυτό είναι ασφαλές», εξήγησε με γραπτή δήλωσή της η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν.
Ειδικότερα, η Κομισιόν προτείνει, καθώς οι Ρωσικές επιθέσεις συνεχίζονται, την παράταση του καθεστώτος προσωρινής προστασίας για ακόμα έναν χρόνο για όσους αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την Ουκρανία, μέχρι τις 4 Μαρτίου 2027. Ουσιαστικά, μέσω αυτού του καθεστώτος οι εκτοπισμένοι δεν χρειάζεται να υποβάλουν αίτηση για διεθνή προστασία για να παραμείνουν στην ΕΕ.
Επίσης, η Κομισιόν προτείνει στα κράτη μέλη σειρά μέτρων για συντονισμένη μετάβαση από την προσωρινή προστασία μέσω σύστασης του Συμβουλίου. Τα μέτρα αφορούν τις ανάγκες των προσφύγων που βρίσκονται στην ΕΕ αλλά και τις ανάγκες ανοικοδόμησης της χώρας, μεταξύ άλλων με ασφαλείς, εθελοντικές και αξιοπρεπείς επιστροφές και της επανένταξης των εκτοπισμένων.
Η πρόταση θα πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο της ΕΕ, τόσο όσον αφορά την παράταση του καθεστώτος προστασίας όσο και για την υιοθέτηση των μέτρων που καταγράφει η Επιτροπή.
«Καθώς η κατάσταση στην Ουκρανία παραμένει ασταθής, θα παρατείνουμε αυτή την προστασία για ένα επιπλέον έτος, ενώ παράλληλα θα προετοιμάσουμε το έδαφος για μια ομαλή μετάβαση από την προσωρινή προστασία, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης της ασφαλούς και αξιοπρεπούς επιστροφής τώρα και στο μέλλον», σημείωσε με τη σειρά του ο Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ.
Η Κομισιόν ζητά από τα κράτη μέλη να διευκολύνουν τη μετάβαση σε άλλα νομικά καθεστώτα, καθώς πολλοί από όσους έχουν καθεστώς προσωρινής προστασίας έχουν ενσωματωθεί στις τοπικές κοινωνίες μαθαίνοντας τη γλώσσα, ενώ εργάζονται ή σπουδάζουν. Το εθνικό ή κοινοτικό νομικό καθεστώς στο οποίο θα πρέπει να μπορούν να μεταβούν μπορεί να αποτελείται από άδειες διαμονής βάσει απασχόλησης, εκπαίδευσης, έρευνας ή καθεστώς μακροχρόνιας διαμονής.
Προτείνεται ακόμα στα κράτη μέλη να προετοιμαστούν για σταδιακή επιστροφή και βιώσιμη επανένταξη των προσφύγων λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τις δυνατότητες της χώρας. Σε αυτό το πλαίσιο, θα μπορούσε να δοθεί η δυνατότητα διεξαγωγής διερευνητικών επισκέψεων στην Ουκρανία για όσους θέλουν να αποφασίσουν κατά πόσο μπορούν να επιστρέψουν, ενώ τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν προγράμματα εθελοντικής επιστροφής σε στενή συνεργασία με τις ουκρανικές αρχές.
Επίσης η Κομισιόν στηρίζει το να υπάρχει καλύτερη ενημέρωση για τις διαθέσιμες επιλογές μέσω ειδικών κέντρων στα κράτη μέλη σε συνεργασία με τις ουκρανικές αρχές τα οποία να παρέχουν πληροφόρηση τόσο για την ένταξη των εκτοπισμένων ατόμων στις κοινωνίες υποδοχής όσο και για την επιστροφή στην Ουκρανία. Τα κέντρα αυτά μπορούν να χρηματοδοτηθούν με τη βοήθεια της Επιτροπής στο πλαίσιο του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, ενώ η Επιτροπή θα διορίσει ειδικό απεσταλμένο για τους Ουκρανούς στην ΕΕ.
Προτείνεται ο καλύτερος συντονισμός και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και της Ουκρανίας μέσω της πλατφόρμας αλληλεγγύης και με την έγκαιρη ενημέρωση των δεδομένων στην πλατφόρμα εγγραφής προσωρινής προστασίας.
Από την έναρξη του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, πάνω από 4,3 εκατομμύρια εκτοπισμένοι από την Ουκρανία έχουν καταφύγει στην ΕΕ. Η ενεργοποίηση της οδηγίας για την προσωρινή προστασία καθόρισε μια κοινή προσέγγιση της ΕΕ, παρέχοντας προβλεψιμότητα και ασφάλεια δικαίου τόσο στους εκτοπισμένους από την Ουκρανία όσο και στα κράτη μέλη. Παρείχε άμεση προστασία, αποτρέποντας παράλληλα την επιπλέον επιβάρυνση των ήδη υπερφορτωμένων εθνικών συστημάτων ασύλου.
Πηγή: ΚΥΠΕ
