Η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ που διεξάγεται την Τετάρτη, στην Κοπεγχάγη, μπορεί να είναι άτυπη, ωστόσο αποτελεί δοκιμασία για το αν η Ένωση μπορεί να μετατρέψει τις προκλήσεις σε συγκεκριμένα μέτρα.
Με τις πρόσφατες επαναλαμβανόμενες παραβιάσεις drones πάνω από στρατιωτικές εγκαταστάσεις να λειτουργούν ως αφύπνιση, οι ηγέτες καλούνται να απαντήσουν σε τρία κρίσιμα ερωτήματα, ως προς το πώς θα ενισχυθεί η άμυνα της Ένωσης, πώς θα χρηματοδοτηθεί η Ουκρανία, αλλά και το πώς θα ισορροπηθούν όλες αυτές οι ανάγκες μεταξύ των διαφορετικών γεωγραφικών περιοχών και προτεραιοτήτων.
Η αμυντική στρατηγική της ΕΕ βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο, με την Κομισιόν να παρουσιάζει την πρόταση της για τέσσερα βασικά προγράμματα στους ηγέτες των 27, το Ευρωπαϊκό Τείχος Drone, την Ασπίδα Ανατολικής Πτέρυγας, την Αεροπορική Άμυνα και την Διαστημική Προστασία, να μην αποτελούν απλώς τεχνικά έργα και ασκήσεις επί χάρτου, αλλά να είναι πολιτικές αποφάσεις που απαιτούν χρηματοδότηση και συντονισμό και μάλιστα, σύμφωνα με κοινοτικό αξιωματούχο, με διαφορετικές ταχύτητες από το παρελθόν.
Η Γαλλία επισημαίνει ότι η χρήση ακριβών μαχητικών για την αντιμετώπιση φθηνών drone δεν είναι βιώσιμη μακροπρόθεσμα, και η Γερμανία προειδοποιεί ότι η πλήρης υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων μπορεί να απαιτήσει χρόνια, απορρίπτοντας τα λεγόμενα του Ευρωπαίου Επιτρόπου για την Άμυνα Άστρους Κουμπίλιους, ότι το Ευρωπαϊκό Τείχος Drone θα μπορέσει να είναι λειτουργικό εντός ενός έτους. Το ζήτημα δεν είναι μόνο χρονικό, αλλά και κόστους, ιδίως ενόψει της διαπραγμάτευσης του ερχόμενου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ).
Η Ουκρανία παραμένει στο επίκεντρο των συζητήσεων, με τη στήριξη της να περνά στο επίπεδο της πρακτικής υλοποίησης. Τα €200 δισ. των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων παραμένουν ανεκμετάλλευτα λόγω νομικών και πολιτικών εμποδίων, με κυρίως το Βέλγιο να αντιστέκεται λόγω νομικών θεμάτων που εγείρει η αξιοποίηση, καθώς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα πρέπει να έχει με το μέρος του και τους Κεντρικούς Τραπεζίτες. Σε αυτή την κατεύθυνση, επισημαίνει Ευρωπαίος αξιωματούχος ότ ενώ πλέον οι κεντρικοί τραπεζίτες είναι πιο ανοιχτοί στην πρόταση της ΕΕ, χρειάζεται επιπλέον δουλειά από μέρους των Ευρωπαϊκών θεσμών για την νομική της τεκμηρίωση.
Την ίδια στιγμή, η διαδικασία ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ αντιμετωπίζει εμπόδια, με ορισμένα κράτη-μέλη να μπλοκάρουν την πρόοδο. Κατά τη διάρκεια των επισκέψεων που είχε σε 19 κράτη - μέλη, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, έθεσε το θέμα της αλλαγή των κανόνων ψήφισης από ομοφωνία σε ειδική πλειοψηφία στους ηγέτες στις κατ’ ίδιαν συζητήσεις τους, με Ευρωπαίο αξιωματούχο να ισχυρίζεται ότι το θέμα θα τεθεί σε διαβούλευση, εφόσον το Συμβούλιο είναι βέβαιο ότι θα μπορέσει να λάβει θετικό «σήμα» από τα κράτη - μέλη που προβάλλουν αντιστάσεις και στην ίδια την ένταξη, όπως η Ουγγαρία, καθώς η πολυσυζητημένη αλλαγή «άρσης του βέτο», απαιτεί ομοφωνία στο τραπέζι των 27.
Η άτυπη Σύνοδος της Κοπεγχάγης αποσκοπεί να είναι η αρχή μιας νέας φάσης, ωστόσο δεν θα λύσει όλα τα προβλήματα. Θα δείξει, όμως, εάν η ΕΕ μπορεί να μετατρέψει τις κρίσεις σε στρατηγική, δίνοντας ένα πρώτο πράσινο φως στα αμυντικά προγράμματα, αλλά με ανοιχτά θέματα χρηματοδότησης και χρονικού ορίζοντα. Αναμένεται να υπάρξει μια πολιτική δέσμευση για την Ουκρανία, αλλά χωρίς συγκεκριμένα μέτρα για τα ρωσικά κεφάλαια χρήματα ή το πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Πηγή: ΚΥΠE