Της Νεκταρίας Χατζηχριστοδούλου
Το Πρόγραμμα Ολιστικής Διαχείρισης Αποβλήτων είναι, ως γνωστόν, μία μέθοδος διαχείρισης αποβλήτων, που σκοπό έχει να συνδέσει την παραγωγή αποβλήτων με τη χρέωση για τα σκύβαλα. Δηλαδή, στόχος είναι να εφαρμοστεί πρακτικά η ευρωπαϊκή αρχή «Ο Ρυπαίνων Πληρώνει». Σημειώνεται ότι ο δημότης χρεώνεται μόνο για τα απόβλητα που δεν μπορεί να μειώσει, να επαναχρησιμοποιήσει, να κομποστοποιήσει και να ανακυκλώσει.
Το Πρόγραμμα εφαρμόστηκε πιλοτικά στην περιοχή «Καθαρής», την περίοδο μεταξύ Μαρτίου – Ιουλίου 2020, και ξεκίνησε κανονικά την 1η Ιανουαρίου 2021 με πρωτοπόρο την Αγλαντζιά. Η συμμετοχή στο Πρόγραμμα δεν αποτελεί επιλογή, αλλά υποχρέωση όλων των δημοτών, ενώ το πρόστιμο γι αυτούς που δεν συμμορφώνονται ανέρχεται στα 200 ευρώ. Μέχρι τώρα δεν έχει εφαρμοστεί το εν λόγω Πρόγραμμα σε κάποιο άλλο δήμο.
Οι τιμές αναλυτικά:
- Μωβ σακούλα PAYT (56 λίτρων): €2
- Μωβ σακούλα PAYT (35 λίτρων): €1,50
- Μωβ σακούλα PAYT (10 λίτρων): €0,40
- Χάρτινη σακούλα πρασίνου: €1,50
- €8 οι μικρές σακούλες (20 σακούλια)
- €15 οι μεσαίες σακούλες (10 σακούλια)
- €20 οι μεγάλες σακούλες (10 σακούλια)
Ποια είναι τα παράπονα των πολιτών
Στην Αγλαντζιά, το τέλος σκυβάλων δεν χρεώνεται πλέον μέσω ετήσιας τιμολόγησης. Το κόστος της συγκεκριμένης υπηρεσίας χρεώνεται μέσω της τιμής της σακούλας. Όμως, όπως ανέφεραν κάτοικοι ορισμένων πολυκατοικιών -που επικοινώνησαν με το politis.com.cy για να κάνουν το παράπονό τους- έτσι κι αλλιώς δεν πλήρωναν σκύβαλα, αλλά συμπεριλαμβάνονταν στην υψηλή τιμή του ενοικίου. Συνεπώς, σύμφωνα με την Ελένη που μας εξήγησε το πρόβλημα, αντί να βγαίνουν κερδισμένοι κάποιοι δημότες, στο τέλος πληρώνουν επιπλέον χρήματα. Και για τη Φρόσω, μόνιμη κάτοικο Αγλαντζιάς, με δυο παιδιά -σύνολο τέσσερα άτομα στο σπίτι- είναι «τσιμπημένη η τιμή τής μωβ σακούλας» κατά τήν έκφρασή της. «Εγώ για το σπίτι μου, που είναι μονοκατοικία, πληρώνω 146 ευρώ τον μήνα σκύβαλα. Χρειάζομαι δύο ρολά μωβ σακούλες, δηλαδή 30 ευρώ τον μήνα και 360 ευρώ ολόχρονα. Βγαίνω ζημιωμένη» μας είπε η Μαρία, επίσης μόνιμη κάτοικος Αγλαντζιάς.
Φοιτητούπολη
Η Αγλαντζιά αποτελεί μια περιοχή στην οποία μένουν αρκετοί φοιτητές. Είναι η περιοχή όπου στεγάζεται η πανεπιστημιούπολη του Πανεπιστήμιου Κύπρου. Εκτός από τις εστίες, υπάρχουν και αρκετά ιδιόκτητα διαμερίσματα στα οποία διαμένουν φοιτητές. Και όσο περνά ο καιρός, όλο και κτίζονται περισσότερες πολυκατοικίες, καθώς η ζήτηση από φοιτητές μεγαλώνει. Πρέπει, λοιπόν, να ληφθεί υπόψιν ότι τους περισσότερους φοιτητές συντηρούν οι γονείς τους, κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, οι οποίοι τώρα επιβαρύνονται και με το κόστος της μωβ σακούλας. «Ακόμα και τα 15 ευρώ για εμάς είναι πολύτιμα. Πληρώνουμε κανονικά όπως πριν το υψηλό ενοίκιο, σκύβαλα δεν πληρώναμε, τώρα από το υστέρημα μας δίνουμε 15 ευρώ, τα οποία βγαίνουν κι αυτά από τους γονείς μας» εξήγησε η Ελένη, φοιτήτρια του Πανεπιστήμιου Κύπρου, η οποία πιστεύει ότι θα μπορούσε να δίνονταν δωρεάν στους φοιτητές αυτές οι σακούλες ή τουλάχιστον σε μειωμένη τιμή.
Ποιοι εξαιρούνται από το κόστος
Σύμφωνα με την Δήμητρα Κατεχάκη, εξωτερικό συνεργάτη του δήμου Αγλαντζιάς, δωρεάν σακούλες δικαιούνται οι χαμηλοσυνταξιούχοι των κάτω των 950 ευρώ, άτομα ΑΜΕΑ ανίκανα να εργαστούν, πολύτεκνοι που τα παιδιά τους είναι κάτω των 18 ετών ή είναι κάτω των 25 ετών και σπουδάζουν όλα, καθώς και μονογονιοί. Να σημειωθεί ότι η φόρμα υποβολής αιτήσεων διανεμήθηκε τον Νοέμβριο του 2021 και είχε δοθεί παράταση υποβολής της μέχρι τον Φεβρουάριου του 2022.
Εν γνώσει του δήμου οι δυσκολίες των φοιτητών
Ο δήμος Αγλαντζιάς, έπειτα από τα συνεχή παράπονα φοιτητών, κυρίως νεοεισερχόμενων, ήρθε σε επαφή με ιδιοκτήτες πολυκατοικιών στην Αγλαντζιά, όπως ανέφερε η κα Κατεχάκη, και συζήτησε το πρόβλημα. «Οι ιδιοκτήτες είναι ενήμεροι για το πρόβλημα και κάποιοι έχουν ήδη προχωρήσει είτε στην μείωση των ενοικίων είτε στην αγορά των σακουλών για λογαριασμό των φοιτητών» συμπλήρωσε. Όσον αφορά τις εστίες, το Πανεπιστήμιο Κύπρου αγοράζει έναν αριθμό σακουλών κάθε μήνα και το παραχωρεί στους φοιτητές.
Πως καθορίζεται το κόστος της σακούλας
Σύμφωνα με το δήμο Αγλαντζιάς, η τιμή της σακούλας υπολογίζεται βάσει του κόστους απορριμμάτων, τα έσοδα και τα έξοδα του δήμου. Διευκρινίζεται ότι ο δήμος υποστηρίζει ότι δεν παίρνει λεφτά από τις σακούλες - όσα εισπράττει τα δίνει στα περιβαλλοντικά πρόστιμα (42 ευρώ τον τόνο), καλύπτει το κόστος μεταφοράς των απορριμάτων στην Κόσιη κλπ. Στόχος του δήμου είναι η μείωση του όγκου των σκουπιδιών κατά 42%.
Food waste
Σύμφωνα με την κα Κατεχάκη, υπάρχει κι άλλος τρόπος για εξοικονόμηση σε σχέση με το θέμα που συζητάμε. Για παράδειγμα, εάν μια οικογένεια προσπαθήσει να μειώσει την κατανάλωση τροφίμων μέσω του food waste (περιορίζω, επαναχρησιμοποιώ, ανακυκλώνω), τότε θα χρειάζεται μόνον μια μικρή σακούλα το μήνα για τα σκουπίδια της, και θα πληρώνει λιγότερα. Δηλαδή, αντί να αγοράζει 10 ντομάτες και να χρησιμοποιεί τις τρεις και να πετάει τις επτά, να αγοράζει μόνο αυτό που πραγματικά έχει ανάγκη. Αυτό, εξήγησε, μπορεί να μειώσει την κατανάλωση μέχρι και 60%. Πρόσθεσε ότι στόχος είναι η ευαισθητοποίηση των δημοτών, η κομποστοποίηση και η υιοθέτηση περιβαλλοντικής κουλτούρας.
Σημειώνεται, τέλος, ότι η υιοθέτηση της πολιτικής της «μωβ σακούλας» σε όλους τους δήμους, συζητήθηκε στην Βουλή, για να γίνει υποχρεωτική. Μέχρι το 2024 πρέπει να εφαρμοστεί σε όλους τους δήμους.
