Στις μεγάλες πυρκαγιές των τελευταίων χρόνων διαφάνηκε ότι παρά το τεράστιο ενδιαφέρον εθελοντών, οργανωμένων και μη, για υποστήριξη των υπηρεσιών πυρόσβεσης, απουσιάζει ένα οργανωμένο και θεσμοθετημένο πλαίσιο για την ένταξη, εκπαίδευση, στήριξη και αξιοποίησή τους σε φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές. Με στόχο να καλυφθεί αυτό το κενό η βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, κατέθεσε πρόταση νόμου στη Βουλή, η οποία «συλλέγει» υφιστάμενες και αποσπασματικές ρυθμίσεις που έγιναν στο παρελθόν από το Υπουργικό, την Πυροσβεστική Υπηρεσία και το Τμήμα Δασών, με σκοπό να τεθούν σε ένα κοινό νομοθετικό πλαίσιο και να βελτιωθούν, κατά τρόπο που θα ρυθμιστεί στο μέγιστο δυνατό η δράση και η προσφορά σημερινών Εξειδικευμένων Εθελοντικών Ομάδων προς τις κρατικές υπηρεσίες πυρόσβεσης. Στο μεταξύ πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση έχει αρχίσει και η Πολιτική Άμυνα. Όπως γράψαμε και σε προηγόυμενα ρεπορτάζ, τους τελευταίους μήνες ετοιμάζει σχετικό νομοσχέδιο, ώστε όλοι οι εθελοντές να δρουν υπό την ευθύνη και καθοδήγησή της πιο οργανωμένα και συντονισμένα, στο πλαίσιο της σύστασης του Εθνικού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, όπου η Πολιτική Άμυνα θα μετεξελιχθεί σε Γενική Διοίκηση Πολιτικής Προστασίας.
«Πολλές από τις ομάδες εθελοντών ούτε καν γνωρίζουμε ότι υπάρχουν, απλά τις συναντάμε την ώρα που πάμε να επιχειρήσουμε στο πεδίο. Όμως δεν μπορούμε την ώρα της κρίσης να ελέγξουμε το ποιόν και το επίπεδο της εκπαίδευσής τους, για να μπορέσουμε να τους αξιοποιήσουμε», δήλωσε στον «Π» η διοικήτρια της ΠΑ, Μαρία Παπά.
Τόσο προτάσεις νόμου βουλευτών, όπως της Ειρήνης Χαραλαμπίδου, όσο και το νομοσχέδιο από την Πολιτική Άμυνα αναμένεται να απασχολήσουν τους προσεχείς μήνες τους βουλευτές της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής, με στόχο, όπως έχει τεθεί από την Πολιτική Άμυνα, να ψηφιστεί η νέα νομοθεσία πριν τη διάλυση του Σώματος τον προσεχή Μάιο.
Διαβάστε επίσης:
- Ξήλωμα και ράψιμο για εθελοντές πυρόσβεσης
- Αναξιοποίητο εργαλείο οι εθελοντές - Εκκρεμεί ο μηχανισμός οργάνωσης
- Το ΑΚΕΛ συγκροτεί ομάδες δασοπυρόσβεσης – Το Τμήμα Δασών μπορεί;
- Προτεραιότητα στο δίκτυο εθελοντών – Ο βαθμός ετοιμότητας
Ανάγκη για θεσμοθέτηση μίας σειράς ζητημάτων
Στην ουσία η πρόταση της κας Χαραλαμπίδου αποσκοπεί στο να δημιουργηθεί μια νομοθετική βάση, με την οποία θα θεσμοθετούνται κάποια βασικά ζητήματα και κατ’ επέκταση θα δίνεται η δυνατότητα σε κάθε υπηρεσία, που θέλει να εμπλέκει εξειδικευμένες ομάδες εθελοντών στις επιχειρήσεις της, να εκδίδει δικούς της εξειδικευμένους κανονισμούς και διατάξεις, με περαιτέρω λεπτομέρειες, αναλόγως των αναγκών της εν λόγω υπηρεσίας.
Στην πρόταση περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, πρόνοιες σε σχέση:
- Με τον σκοπό της σύστασης και δράσης των εξειδικευμένων εθελοντικών ομάδων.
- Την αίτηση και εγγραφή των ομάδων και των εξειδικευμένων εθελοντών.
- Τον διοικητικό και επιχειρησιακό έλεγχο των Ομάδων Εξειδικευμένων Εθελοντών.
- Για την εκπαίδευση των εξειδικευμένων εθελοντών.
- Την αποστολή των ομάδων.
- Τα μέσα ατομικής προστασίας.
- Την κατοχή και χρήση πυροσβεστικών και/ή άλλων οχημάτων.
- Την ιατροφαρμακευτική κάλυψη και την αποζημίωση των εθελοντών σε περίπτωση τραυματισμού.
- Την υποχρέωση των εργοδοτών των εξειδικευμένων εθελοντών.
Τόσο προτάσεις νόμου βουλευτών όσο και το νομοσχέδιο από την Πολιτική Άμυνα αναμένεται να απασχολήσουν τους προσεχείς μήνες την Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής.
Ενσωμάτωση εισηγήσεων στο νομοσχέδιο
Σε δηλώσεις της στον «Π» η διοικήτρια της Πολιτικής Άμυνας, Μαρία Παπά, χαιρέτησε την πρωτοβουλία της κας Χαραλαμπίδου, διότι, όπως είπε, «ευθυγραμμιζόμαστε στο να μπει ένα πλαίσιο διαχείρισης των εθελοντών, σε μία πιο οργανωμένη και θεσμοθετημένη βάση». Σημείωσε ότι πρόθεση της Πολιτικής Άμυνας είναι να έρθει σε επαφή με βουλευτές που παίρνουν αυτές τις πρωτοβουλίες, όπως η κα Χαραλαμπίδου, για ανταλλαγή απόψεων και καταγραφή εισηγήσεων των βουλευτών ως προς το τι θεωρούν σημαντικό να ενσωματώσει η Πολιτική Άμυνα στο νομοσχέδιό της, ώστε να είναι και πιο εύκολος ο ρόλος όλων, όταν θα αρχίσει η συζήτηση στη Βουλή.
Σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή το κείμενο του νομοσχεδίου βρίσκεται στο στάδιο της εσωτερικής συζήτησης στην Πολιτική Άμυνα, ώστε μετά την υποβολή εισηγήσεων από εμπειρογνώμονες να οριστικοποιηθεί. Έπειτα το κείμενο θα σταλθεί στο Υπουργείο Εσωτερικών για εσωτερική και δημόσια διαβούλευση, προτού πάει για νομοτεχνικό έλεγχο και κατατεθεί στη Βουλή.
«Ενεργούν άτακτα και κατά το δοκούν»
Στην αιτιολογική έκθεση που κατέθεσε η Ειρήνη Χαραλαμπίδου, περιγράφεται η σημερινή εικόνα σε σχέση με τη δράση ενός αριθμού εξειδικευμένων εθελοντικών ομάδων, οι οποίες έχουν πιστοποιηθεί από την Πυροσβεστική Υπηρεσία και το Τμήμα Δασών, εικόνα η οποία απηχεί τα σοβαρά κενά και τις αδυναμίες. «Η εμπλοκή, η δράση και η προσφορά τους δεν ρυθμίζεται με σχετική Νομοθεσία και δεν υπάρχει ομοιομορφία σε κάποια ουσιαστικά ζητήματα», παρατηρεί η κα Χαραλαμπίδου.
Την ίδια ώρα τονίζει ότι αριθμός ομάδων, οι οποίες όπως φαίνεται μέσα από τα ΜΜΕ, δραστηριοποιούνται σε περιπτώσεις πυρκαγιών,
Α) δεν έχουν πιστοποιηθεί από τις κρατικές υπηρεσίες,
Β) επιχειρούν με οχήματα που δεν ανήκουν στις ίδιες τις ομάδες αλλά σε μέλη τους προσωπικά (ως εκ τούτου δεν γνωρίζει κάποιος εάν καλύπτονται από ασφάλεια ή είναι εγγεγραμμένα ως Πυροσβεστικά από το ΤΟΜ),
Γ) ενεργούν άτακτα και κατά το δοκούν,
Δ) δεν υπάγονται σε κάποια κρατική υπηρεσία, συνεπώς δεν λαμβάνουν
οδηγίες και
Ε) κανένας δεν γνωρίζει πού βρίσκονται σε περίπτωση που κινδυνέψουν.
«Από το κείμενο της Πυροσβεστικής Διάταξης και το Πρωτόκολλο Διαχείρισης του Τμήματος Δασών, διαπιστώνει κανείς ότι δεν υπάρχει μία κοινή συνισταμένη σε ό,τι αφορά την εγγραφή εξειδικευμένων εθελοντών, την εκπαίδευση τους, τα μέσα ατομικής προστασίας που οφείλουν να χρησιμοποιούν, τη δράση τους, την αποζημίωση τους σε περίπτωση τραυματισμού κ.α.», αναφέρει εξάλλου η βουλευτής.
Σύμφωνα με την κα Χαραλαμπίδου αριθμός εθελοντικών ομάδων δεν έχουν πιστοποιηθεί από τις κρατικές υπηρεσίες. Επίσης επιχειρούν με οχήματα που δεν ανήκουν στις ίδιες τις ομάδες αλλά σε μέλη τους προσωπικά (ως εκ τούτου δεν γνωρίζει κάποιος εάν καλύπτονται από ασφάλεια ή είναι εγγεγραμμένα ως Πυροσβεστικά από το ΤΟΜ).
«Πολλές από αυτές ούτε καν γνωρίζουμε ότι υπάρχουν»
Στο «ξέφραγο αμπέλι» που επικρατεί στο σημερινό πλαίσιο δράσης των εθελοντών παραπέμπουν και οι αναφορές της κας Παπά. Δίνοντας μία γεύση από τη φιλοσοφία που διαπνέει το πρώτο κείμενο του νομοσχεδίου που ετοιμάζει η Πολιτική Άμυνα, τόνισε ότι θα εντάσσονται κάτω από το ίδιο πλαίσιο αρκετές εθελοντικές ομάδες, οι οποίες τώρα είναι διάσπαρτες. «Πολλές από αυτές ούτε καν γνωρίζουμε ότι υπάρχουν, απλά τις συναντάμε την ώρα που πάμε να επιχειρήσουμε στο πεδίο. Έρχονται και μας λένε ''είμαστε η συγκεκριμένη ομάδα και είμαστε εκπαιδευμένοι''. Όμως δεν μπορούμε την ώρα της κρίσης να ελέγξουμε το ποιόν και το επίπεδο της εκπαίδευσής τους, για να μπορέσουμε να τους αξιοποιήσουμε. Συνεπώς με το νομοσχέδιο θα μπορεί το κράτος να αξιοποιεί σε μια πιο οργανωμένη βάση τις ομάδες, οι οποίες στηρίζονται οικονομικά με ιδιωτική πρωτοβουλία, δηλαδή με δικά τους έξοδα ή του ιδιωτικού τομέα. Θα τους εντάξουμε σε ένα ενιαίο μητρώο, θα καθορίσουμε τα κριτήρια της εκπαίδευσης που θα πρέπει να τύχουν και τον εξοπλισμό που θα πρέπει να έχουν, για να υπάρχει ομοιομορφία και ‘‘εναία γλώσσα’’. Επίσης θα τους εντάξουμε σε ασκήσεις, ούτως ώστε να έχουν προηγουμένως λειτουργήσει στο πεδίο μαζί με τις δικές μας εθελοντικές ομάδες, για να είμαστε σίγουροι ότι θα υπάρχει ενιαία επικοινωνία και ότι θα ενεργούν όλοι ομοιόμορφα. Έτσι θα μπορέσουμε να τους αξιοποιήσουμε στο έπακρο», είπε η κα Παπά.
«Δεν είναι αποτελεσματικός ο Νόμος Εθελοντών Πυροσβεστών του 2022»
Σήμερα υπάρχει νομοθεσία που ρυθμίζει τα ζητήματα που αφορούν στους εθελοντές που υπάγονται, ατομικά, στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, δηλαδή ο Περί Εθελοντών Πυροσβεστών Νόμος του 2022, όμως, όπως τονίζει μεταξύ άλλων η κα Χαραλαμπίδου στην αιτιολογική έκθεση της πρότασής της, Ο Νόμος αυτός πρακτικά δεν είναι αποτελεσματικός γιατί, τα άτομα που υπάγονται στην Πυροσβεστική ως εθελοντές, όταν κληθούν να μεταβούν στους πυροσβεστικούς σταθμούς για βοήθεια, τις πλείστες των περιπτώσεων δεν έχουν όχημα για να μεταβούν στους χώρους επιχειρήσεων, αφού τα πυροσβεστικά που επιχειρούν φεύγουν από τους σταθμούς εντός ενός λεπτού από την ώρα που θα λάβουν την κλήση.
«Εν αντιθέσει, οι εθελοντικές ομάδες που έχουν τα δικά τους οχήματα, μεταβαίνουν με αυτά και χρησιμοποιούν αυτά για σκοπούς εκτέλεσης των καθηκόντων τους. Αυτό καθιστά τις ομάδες πολύ πιο αποτελεσματικές από τους εθελοντές που υπάγονται απευθείας στην Πυροσβεστική Υπηρεσία», σημειώνει.
