Διάκριση μεταξύ των φορολογουμένων εντοπίζει ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος (ΠΔΣ) όσον αφορά τις σκοπούμενες τροποποιήσεις σε άρθρα του νόμου οι οποίες θεσπίζουν φορολογικές απαλλαγές για πρόσωπα που εργοδοτούνται στην Κυπριακή Δημοκρατία, τονίζοντας επίσης ότι τα κίνητρα όπως διαμορφώνονται, δεν υποβοηθούν την επιστροφή Κυπρίων επαγγελματιών. Παράλληλα, τονίζει ότι εγείρονται θέματα αντισυνταγματικότητας.
Σε επιστολή που απέστειλε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών o πρόεδρος του ΠΔΣ, Μιχάλης Βορκάς, σημειώνει ότι οι συνεχείς τροποποιήσεις στα άρθρα 8 (21) και 8 (23) του περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου εγείρουν σοβαρά ζητήματα συνταγματικής συμβατότητας, ίσης μεταχείρισης και παραβίασης της αρχής της νομικής βεβαιότητας.
Στην επιστολή αναφέρεται ότι παρ' όλο που ο σκοπός είναι ο επαναπατρισμός Κυπρίων πολιτών, η πρακτική εφαρμογή των διατάξεων φαίνεται να είναι περιοριστική ως προς τους Κύπριους πολίτες της διασποράς έναντι των αλλοδαπών που δεν ήταν φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου τα τελευταία επτά χρόνια.
Τα κίνητρα όπως διαμορφώνονται, προσθέτει, δεν υποβοηθούν την επιστροφή Κυπρίων επαγγελματιών αλλά απευθύνονται σε οποιαδήποτε πρόσωπα ανεξαρτήτως εθνικότητας ή και χώρα καταγωγής. «Κατά συνέπεια», υποδεικνύει, «το προτεινόμενο μέτρο δεν θεωρούμε ότι εξυπηρετεί σκοπούς εθνικής πολιτικής κατά του brain drain», σημειώνοντας ότι «επιλεκτικά εξυπηρετεί εργαζόμενους εκτός Κύπρου, χωρίς εθνική, κοινωνική ή πολιτική στόχευση».
Διάκριση μεταξύ φορολογουμένων
Παράλληλα εντοπίζεται η εφαρμογή διαφορετικής φορολογικής μεταχείρισης ανάλογα με το έτος εγκατάστασης ή το ύψος των αποδοχών των εργαζομένων, χωρίς τεκμηριωμένη, αντικειμενική αιτιολόγηση. Αυτό, υποστηρίζει, ενδέχεται να συνιστά παραβίαση του άρθρου 28 (1) του Συντάγματος, το οποίο κατοχυρώνει την αρχή της ισότητας ενώπιον του νόμου και της διοίκησης και προφυλάσσει το δικαίωμα του Κύπριου πολίτη για ίση προστασία και μεταχείριση. Επίσης, επισημαίνεται ότι η άνιση φορολογική μεταχείριση συγκρούεται με την επιταγή του άρθρου 24 (1) του Συντάγματος όπως «έκαστος υποχρεούται να συνεισφέρει εις τα δημόσια βάρη αναλόγως των δυνάμεων αυτού».
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στο άρθρο 8 (23Α) όπου η ΚΔ απαλλάσσει το 50% της αμοιβής φυσικών προσώπων που δεν είχαν εργοδότηση στην Κυπριακή Δημοκρατία για 15 τουλάχιστον συνεχόμενα χρόνια πριν την έναρξη της πρώτης εργοδότησής τους και για 17 συνεχόμενα έτη εάν λαμβάνουν αμοιβή πέραν των €55 χιλ.
Ως απόρροια τούτου, υποστηρίζεται, η διάκριση μεταξύ φορολογούμενων και η άνιση φορολογία διογκώνεται σε Κύπριους πολίτες και φορολογικούς κατοίκους της ΚΔ που έχουν εργοδότηση στη Δημοκρατία και δεν τηρούν τον σχετικό χρονικό περιορισμό που εισάγεται, που ομολογουμένως, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «αυθαίρετος» και «άνισος».
Πρόσθετα, ο ΠΔΣ εκτιμά ότι το σχέδιο αποτρέπει έναν σημαντικό αριθμό Κυπρίων πολιτών της διασποράς που σήμερα εργάζεται στο εξωτερικό για λιγότερα από 15 συνεχόμενα χρονιά να επιστρέψουν στην ΚΔ και να επωφεληθούν της σχετικής φορολογικής απαλλαγής.
Έλλειψη ορισμού «ταλέντου»
Παράλληλα, αναφέρεται ότι ο όρος «ταλέντο» δεν συνοδεύεται από οποιοδήποτε αντικειμενικό ή ποιοτικό κριτήριο ή και ορισμό εντός του προτεινόμενου νομοσχεδίου. Τονίζεται ότι η «αοριστία αυτή επιτρέπει αυθαίρετη εφαρμογή των διατάξεων και δεν διασφαλίζει τη στοχευμένη ενίσχυση κρίσιμων τομέων για την οικονομία».
Την ίδια ώρα, ο ΠΔΣ εντοπίζει απουσία τεκμηρίωσης αναμενόμενου δημοσιονομικού και κοινωνικού οφέλους, ενώ υπογραμμίζει τον κίνδυνο ενίσχυσης του φαινομένου brain drain, δηλαδή της φυγής ταλέντων λόγω της εφαρμογής κινήτρων αποκλειστικά προς εργαζομένους που έρχονται από το εξωτερικό, χωρίς αντίστοιχα μέτρα για όσους ήδη διαμένουν στην Κύπρο.
Εισηγήσεις
Ο ΠΔΣ εισηγείται όπως εξεταστεί η συνταγματική συμβατότητα και νομική αρτιότητα των άρθρων και να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το ουσιαστικό περιεχόμενο και η σκοπιμότητα των κινήτρων, ιδίως όσον αφορά την επαλήθευση της κοινωνικής και οικονομικής τους αποτελεσματικότητας. Ακόμη ζητεί να ληφθούν μέτρα ενίσχυσης και στήριξης του εγχώριου δυναμικού και να διασφαλιστεί η αρχή της ίσης μεταχείρισης και νομικής βεβαιότητας.
