Μετατίθεται για ακόμη μία φορά το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου υποδομής για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο, επιτείνοντας την ανησυχία για τις επιπτώσεις στο ενεργειακό κόστος. Η νέα καθυστέρηση μεταθέτει σε άγνωστο χρόνο την εισαγωγή του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή, διατηρώντας τη χώρα εγκλωβισμένη σε υψηλά κόστη ηλεκτροδότησης.
Σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας από τη ΔΕΦΑ και τον υπουργό Ενέργειας, Γιώργο Παπαναστασίου, το τελικό χρονοδιάγραμμα δεν αναμένεται πριν από τον Μάρτιο του 2026, με το ενδεχόμενο οποιασδήποτε επίσπευσης να παραμένει αβέβαιο, αν και έγινε λόγος για προσπάθειες να συντομευτούν οι διαδικασίες.
Την τελευταία φορά που αναφέρθηκε σε χρονοδιάγραμμα ο κ. Παπαναστασίου, πριν μερικούς μήνες, είχε προσδιορίσει την ολοκλήρωση των υποδομών στο τέλος του 2025.
Ο υπουργός Ενέργειας επιχείρησε να υπερασπιστεί τις προσπάθεες που καταβάλλει, λέγοντας ότι το έργο παραλήφθηκε από την παρούσα κυβέρνηση με σοβαρά προβλήματα και ασάφειες στα συμβόλαια, δηλώνοντας πως «αν ξεκινούσε σήμερα, δεν θα λαμβάνονταν οι ίδιες αποφάσεις».
Σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις, η γαλλική εταιρεία που έχει αναλάβει τον ρόλο του συμβούλου έργου έχει περιθώριο μέχρι τον Μάρτιο του 2026 για να παραδώσει τον πλήρη φάκελο και το αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των εργασιών στο χερσαίο τμήμα του Βασιλικού και στην προβλήτα.
Ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι το έργο είναι ολοκληρωμένο κατά 45-50%. Το χερσαίο κομμάτι κατασκευαζόταν απευθείας από την κινεζική κοινοπραξία και θα πρέπει η ΔΕΦΑ να βγει σε προσφορά. Αντίθετα, για την προβλήτα γίνεται διαβούλευση με τον τελευταίο υπεργολάβο της κινεζικής κοινοπραξίας, με τον υπουργό να δηλώνει ότι είναι κοντά σε συμφωνία.
Στο επίκεντρο των καθυστερήσεων βρίσκεται και το πλοίο «Προμηθέας», το οποίο παραμένει στη Μαλαισία αναμένοντας την εγκατάσταση κρίσιμων εξαρτημάτων – ενός συστήματος βαλβίδων και μιας μονάδας αζώτου – που δεν είχαν τοποθετηθεί από την κινεζική κοινοπραξία. Το κόστος των εξαρτημάτων αυτών ανέρχεται σε 8-9 εκατ. ευρώ, ενώ η παραμονή του πλοίου κοστίζει στη ΔΕΦΑ €367.000 μηνιαίως.
Ο κ. Παπαναστασίου εξέφρασε την εκτίμηση ότι το πλοίο θα πιστοποιηθεί ως FSRU (πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης) μέχρι τον Σεπτέμβριο και θα παραδοθεί τον Οκτώβριο. Ωστόσο, η έλλειψη υποδομής για τη διανομή του φυσικού αερίου εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα. Όπως διευκρίνισε, μετά την ακύρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας για το δίκτυο διανομής, υπάρχουν μόνο δύο πρόχειρες συνδέσεις σε προοπτική – μία της ΑΗΚ και μία ιδιωτική – οι οποίες δεν υποκαθιστούν ένα πλήρες δίκτυο.
Η πολιτική αντιπαράθεση για το θέμα ήταν αναπόφευκτη. Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Κυριάκος Χατζηγιάννης και πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας έκανε λόγο για «αχαρτογράφητη πορεία του έργου» και «παραπληροφόρηση της Βουλής», υποστηρίζοντας ότι η καθυστέρηση κοστίζει στους καταναλωτές επιπλέον €15 εκατ. τον χρόνο και οδηγεί σε προτάσεις για νέες αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος. Από την πλευρά του, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα δήλωσε ότι «είμαστε στο ίδιο έργο θεατές», ενώ ο Σταύρος Παπαδούρης των Οικολόγων επεσήμανε ότι οι αρχικές υποσχέσεις για ολοκλήρωση μέχρι το τέλος του 2025 έχουν διαψευστεί πλήρως.
Η ΔΕΦΑ, υπερασπιζόμενη τη στρατηγική της, υποστήριξε ότι οι νέες επιλογές είναι νομικά και τεχνικά τεκμηριωμένες, αλλά παραδέχθηκε ότι η πρόοδος εξαρτάται πλέον από τον σύμβουλο έργου. Ο ίδιος ο υπουργός υπογράμμισε ότι «οι δημόσιες διαδικασίες είναι χρονοβόρες», ενώ η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να διαχειριστεί το έργο με διαφάνεια και εντός του νομικού πλαισίου.
Η αίσθηση, ωστόσο, που κυριαρχεί στην κοινή γνώμη είναι πως η Κύπρος χάνει συνεχώς πολύτιμο χρόνο και χρήμα. Η ενεργειακή μετάβαση καθυστερεί, το φυσικό αέριο παραμένει μακριά και οι προσδοκίες για ένα πιο φθηνό και βιώσιμο ενεργειακό μέλλον παραμένουν αβέβαιες.
