Στις προτεραιότητες του προϋπολογισμού του κράτους για το 2026, αναφέρθηκε ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, επισημαίνοντας παράλληλα τους κινδύνους που αναδύονται από το εγχώριο και διεθνές περιβάλλον.
Σε παρουσίασή του στη βουλή, ο κ. Κεραυνός ανέφερε ότι ο Προϋπολογισμός του 2026 και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΜΔΠ) 2026-2028 καταρτίστηκαν έχοντας ως βασικές προτεραιότητες και σταθμίζοντας τις γεωπολιτικές προκλήσεις και κινδύνους:
-Τη διατήρηση ενός πλεονασματικού δημοσιονομικού ισοζυγίου
-Τη μείωση του δημόσιου χρέους μεσοπρόθεσμα
-Την προώθηση της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού
-Τη δημιουργία συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης σε βασικούς τομείς της οικονομίας
-Τη συγκράτηση της απασχόλησης στον δημόσιο τομέα
-Τη διατήρηση ενός εύρωστου χρηματοπιστωτικού συστήματος
Σύμφωνα με το βασικό μακροοικονομικό σενάριο, οι προοπτικές της κυπριακής οικονομίας μεσοπρόθεσμα παραμένουν θετικές, ωστόσο με κάποιο βαθμό αβεβαιότητας.
Στο 3,2% η ανάπτυξη το 2025
Παρά τις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία, λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου Ρωσίας - Ουκρανίας και της επέκτασης της σύρραξης στη Μέση Ανατολή, το 2024 παρουσίασε επιτάχυνση με τον ρυθμό ανάπτυξης να αυξάνεται στο 3,4% από 2,8% το 2023.
Το 2025 ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται αυξηθεί κατά 3,2% και να συνεχίσει σε υψηλά επίπεδα και κατά την περίοδο 2026-2028.
Πληθωρισμός
Το 2025 αναμένεται περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, με τις τιμές των καυσίμων να μειώνονται. Το 2025, ο πληθωρισμός προβλέπεται να σημειώσει σημαντική μείωση και να περιορισθεί στο 0,7% σε σύγκριση με 2,3% τον προηγούμενο χρόνο. Ακολούθως, ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί στο 2,1% το 2026 και στο 2,5% το 2027 και ακολούθως να μειωθεί στο 2% το 2028.
Συγκεκριμένα, το 2025-2027 προβλέπεται ότι η ανεργία θα περιορισθεί στο 4,6% του εργατικού δυναμικού σε σύγκριση με 4,9% τον προηγούμενο χρόνο. Το 2028 αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 4,5% (πλήρης απασχόληση).
Κίνδυνοι
Κίνδυνοι προκύπτουν από τον τερματισμό των εργασιών του τερματικού φυσικού αερίου στο Βασιλικό και της Διεθνούς Διαιτησίας που διεξάγεται στην Αγγλία.
Παράλληλα, από δάνεια που παραχωρήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια μέσω διαφόρων Οντοτήτων Δημοσίου Δικαίου (ΟΔΔ) και άλλων χρηματοπιστωτικών οργανισμών σε φυσικά πρόσωπα και καθίστανται μη εξυπηρετούμενα και ενεργοποίηση ενδεχόμενων υποχρεώσεων που πηγάζουν από κρατικές εγγυήσεις.
Επίσης, από τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις που δύναται να προκύψουν σε βάρος της Δημοκρατίας από μη βιώσιμα συνταξιοδοτικά ταμεία, δικαστικές υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον της Δικαιοσύνης.
Ακόμη, από αρνητικές οικονομικές επιδόσεις των Κρατικών οργανισμών, των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των συμβάσεων που έχουν γίνει στα πλαίσια Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα.
Αρνητικά επηρεάζει ακόμη ενδεχόμενη επιβολή προστίμων λόγω μη συμμόρφωσης, μερικώς ή πλήρως, με το Κοινοτικό Κεκτημένο, όπως για παράδειγμα η επιβολή προστίμου στα πλαίσια της καταδικαστικής απόφασης σχετικά με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1991, για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων.
Επίσης, στα αρνητικά είναι η επιβάρυνση των δημόσιων οικονομικών από την ενδεχόμενη ανάγκη χρηματοδότησης των ελλειμμάτων του ΟΚΥπΥ για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από την περίοδο που έχει καθοριστεί από τη σχετική νομοθεσία και η οποία λήγει στις 31/12/2026 και ενδεχόμενη καταβολή της συνεισφοράς της Δημοκρατίας στο έργο Ηλεκτρικής Διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου (Great Sea Interconnector) χωρίς να ολοκληρωθεί το έργο.
Την ίδια ώρα, πιέσεις ασκεί η επιβάρυνση των δημόσιων δαπανών λόγω συνεπειών από την κλιματική αλλαγή, όπως φυσικές καταστροφές και ανάγκη για αποζημιώσεις στον γεωργικό τομέα και ενδεχόμενες αρνητικές εξελίξεις στις οικονομίες χωρών-μελών της Ευρωζώνης.
Έμμεσα αρνητικός αντίκτυπος, προκύπτει, από επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ στην Ε.Ε. στην οικονομική δραστηριότητα της Κύπρου.
