Στόχος μας είναι η διαμόρφωση ενός ισορροπημένου και αποτελεσματικού πλαισίου ανταγωνισμού και κρατικών ενισχύσεων, το οποίο θα προστατεύει την ακεραιότητα της αγοράς, δήλωσε την Παρασκευή ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργος Παπαναστασίου, κατά τον χαιρετισμό του στο ετήσιο Συνέδριο «Cyprus Forum on Competition Policy 2025», το οποίο διοργανώθηκε στη Λευκωσία και τελούσε υπό την αιγίδα του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου.
Παράλληλα, εξέφρασε τις σκέψεις και τις ανησυχίες του για τα θέματα του ηλεκτρισμού, των καυσίμων και της συγχώνευσης επιχειρήσεων στην κυπριακή αγορά. «Πρέπει να υπάρχει διαφάνεια στο πώς καταλήγει και σε ποια λιανική τιμή καταλήγει το αγαθό που λέγεται ηλεκτρισμός», υπογράμμισε.
Αναφερόμενος στην αγορά καυσίμων σημείωσε ότι υπάρχουν περιορισμένες εταιρείες προμήθειας προϊόντων και παροχής υπηρεσιών και πρέπει να τις παρακολουθούμε πάρα πολύ προσεκτικά και πως το θέμα ερευνάται από την Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού.
Σε σχέση με τις εξαγορές και συγχωνεύσεις είπε πως υπάρχει ο κίνδυνος ελέγχου της αγοράς, διότι περιορίζονται οι οργανισμοί που προσφέρουν είτε υπηρεσία είτε προϊόντα, επισημαίνοντας ότι η κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης αποτελεί παρανομία.
Στον χαιρετισμό του, ο Υπουργός Ενέργειας ανέφερε ότι «η διασφάλιση και προώθηση του υγιούς ανταγωνισμού αποτελεί εγγύηση για την εύρυθμη λειτουργία των αγορών, αλλά και προϋπόθεση για την προσέλκυση επενδύσεων. Ο υγιής ανταγωνισμός είναι βασικό θεμέλιο κάθε σύγχρονης και ανθεκτικής οικονομίας, δημιουργεί κίνητρα για καινοτομία, βελτιώνει την ποιότητα και την επιλογή προϊόντων και υπηρεσιών και οδηγεί σε καλύτερες τιμές για τους καταναλωτές», επεσήμανε.
Σε αυτό το πλαίσιο, πρόσθεσε ο κ. Παπαναστασίου, «η συνεργασία μας με την Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού είναι διαχρονική και στενή με κοινό στόχο την προώθηση και ενίσχυση του ανταγωνισμού στην κυπριακή αγορά». «Στη βάση δε και της Κοινοτικής Οδηγίας 1 του 2019 έχουμε εκχωρήσει στην Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού πρόσθετες αρμοδιότητες, διασφαλίζοντας τα αναγκαία εχέγγυα ανεξαρτησίας και τους πόρους που απαιτούνται για την αποτελεσματική εφαρμογή των άρθρων 101 και 102 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης», ανέφερε.
«Το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία ενός δίκαιου, διαφανούς και ανοικτού πλαισίου αγοράς μέσα από πολιτικές και πρωτοβουλίες που στηρίζουν τον ανταγωνισμό και τη διαφάνεια σε πολλαπλά επίπεδα, μεταξύ αυτών η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και η εισαγωγή Κώδικα Δεοντολογίας για τις προσφορές επιχειρήσεων του λιανικού εμπορίου», είπε.
Παράλληλα, ο Υπουργός Ενέργειας σημείωσε ότι «ενόψει της επικείμενης ανάληψης της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πρώτο εξάμηνο του 2026, ως Υπουργείο προχωρούμε σταθερά με την ετοιμασία του προγράμματος εργασιών της Ομάδας Εργασίας Ανταγωνισμού, πάντοτε σε συνάρτηση με τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως καθορίζονται στη στρατηγική της ενιαίας αγοράς 2025-2030».
«Στόχος μας», όπως εξήγησε, «είναι η διαμόρφωση ενός ισορροπημένου και αποτελεσματικού πλαισίου ανταγωνισμού και κρατικών ενισχύσεων, το οποίο θα προστατεύει την ακεραιότητα της αγοράς, θα απλουστεύει τις διαδικασίες και θα εξασφαλίζει ίσους όρους για όλους ταυτόχρονα».
«Το πλαίσιο αυτό θα δυναμώνει τη βιομηχανική ισχύ και την ψηφιακή μετάβαση, μέσω επενδύσεων στην έρευνα, την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες», πρόσθεσε.
«Προς αυτή την κατεύθυνση, κεντρικές μας επιδιώξεις αποτελούν, μεταξύ άλλων, ο εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου για τις αντιμονοπωλιακές πρακτικές και τις συγκεντρώσεις επιχειρήσεων, η αναθεώρηση των κανονισμών για τις ψηφιακές αγορές και τις ξένες επιδοτήσεις που δύναται να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό, καθώς και η νομοθετική αντιμετώπιση των αδικαιολόγητων εδαφικών περιορισμών εφοδιασμού», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «προτεραιότητα της Ομάδας Εργασίας Ανταγωνισμού είναι επίσης η αναθεώρηση του πλαισίου κρατικών ενισχύσεων και του κανονισμού γενικής απαλλαγής κατά κατηγορία».
«Το δίκαιο του ανταγωνισμού αποτελεί θεμέλιο μιας δίκαιης κοινωνίας, όπου η επιχειρηματικότητα αναπτύσσεται με κανόνες. Η αγορά λειτουργεί προς όφελος όλων και οι επενδύσεις ανθίζουν σε περιβάλλον σταθερότητας», τόνισε ο Γιώργος Παπαναστασίου. «Συνεπώς, η προστασία του ανταγωνισμού δεν μπορεί να εκλαμβάνεται ως μια απλή τεχνική ρύθμιση της αγοράς, καθώς αποτελεί πρώτιστα υπόθεση δημοκρατίας και κοινωνικής δικαιοσύνης, δεδομένου ότι η εδραίωση του κράτους δικαίου και η προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού είναι στοιχεία αλληλένδετα», επεσήμανε.
Ο Υπουργός Ενέργειας εξέφρασε επίσης τις σκέψεις και τις ανησυχίες του για τα θέματα του ηλεκτρισμού, των καυσίμων και της συγχώνευσης επιχειρήσεων στην κυπριακή αγορά. Συγκεκριμένα, είπε ότι «η ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού μπορεί να μην έχει όλα τα κριτήρια ώστε να λειτουργήσει σε υγιή βάση, αλλά είναι πολύ σημαντικό η εξέλιξη και η πορεία της να πάει προς τη σωστή κατεύθυνση, να μη χρειάζονται παρεμβάσεις της πολιτείας ή για να διορθώσει πράγματα».
«Και όταν λέμε προς τη σωστή κατεύθυνση, αυτό σημαίνει ότι θέλουμε το αγαθό που λέγεται ηλεκτρισμός να πηγαίνει στον προορισμό του – είτε είναι καταναλωτής είτε επιχείρηση είτε νοικοκυριό – στις τιμές εκείνες που σχετίζονται με το κόστος παραγωγής του ηλεκτρισμού και να μην υπάρχουν στρεβλώσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα», εξήγησε. «Πρέπει να υπάρχει διαφάνεια στο πώς καταλήγει και σε ποια λιανική τιμή καταλήγει το αγαθό που λέγεται ηλεκτρισμός», υπογράμμισε.
Αναφερόμενος στα καύσιμα, ο Υπουργός Ενέργειας επεσήμανε ότι «βρισκόμαστε σε μία μικρή αγορά στην οποία οι προμηθευτές είναι πολύ περιορισμένοι. Έκανε λόγο για «πραγματικούς δικαιούχους, οι οποίοι ουσιαστικά προμηθεύουν αυτή την αγορά, και 1-2 διυλιστήρια μέσω κάποιων προμηθευτών», σημειώνοντας ότι αυτό ήδη ερευνάται από την Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού.
«Δεν θα πρέπει να χρειάζονται παρεμβάσεις από την Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού, αλλά κάποτε συμβαίνουν αυτά και θα πρέπει να γίνονται αυτές οι παρεμβάσεις. Υπάρχουν εκεί έξω περιορισμένες εταιρείες προμήθειας προϊόντων και παροχής υπηρεσιών και πρέπει να τις παρακολουθούμε πάρα πολύ προσεκτικά», τόνισε.
Αναφερόμενος στις εξαγορές και συγχωνεύσεις, ο Γιώργος Παπαναστασίου είπε ότι «εμείς στο Υπουργείο θέλουμε να δίνουμε κίνητρα για να γίνονται συγχωνεύσεις μικρομεσαίων και μικρών εταιρειών ώστε το πεδίο δράσης τους να μεγαλώνει, δηλαδή να έχουν πρόσβαση σε μεγαλύτερες αγορές, ίσως και εκτός Κύπρου. Εξέφρασε την ανησυχία του για το ότι «έρχονται μεγάλοι οργανισμοί να αρπάζουν τους μικρούς, να τους αγοράζουν έναντι κάποιας αμοιβής για να πάρουν την τεχνογνωσία του μικρού οργανισμού».
Παράλληλα, ο Υπουργός Ενέργειας υπογράμμισε ότι υπάρχει ο κίνδυνος ελέγχου της αγοράς, διότι περιορίζονται οι οργανισμοί που προσφέρουν είτε υπηρεσία, είτε προϊόντα, αναφέροντας ως παράδειγμα τον τομέα της Υγείας. Η δεσπόζουσα θέση δεν είναι παρανομία, η κατάχρησή της είναι παρανομία, σημείωσε.
Στον χαιρετισμό της, η Πρόεδρος της Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού (ΕΠΑ), Εύα Παντζαρή, είπε ότι «ο ανταγωνισμός αποτελεί κινητήρια δύναμη προόδου, είναι αυτός που ενθαρρύνει την καινοτομία, οδηγεί στη βελτίωση της ποιότητας, στη μείωση των τιμών και τελικά στην προστασία των καταναλωτών. Είναι μια κουλτούρα νομιμότητας και εμπιστοσύνης, που επιτρέπει στην οικονομία να λειτουργεί δίκαια και αποτελεσματικά», επεσήμανε.
«Το δίκαιο του ανταγωνισμού ως ζωντανός οργανισμός εξελίσσεται συνεχώς. Οι νέες τεχνολογίες, η ψηφιακή οικονομία, η τεχνητή νοημοσύνη μάς καλούν να προσαρμόσουμε τις αρχές και τα εργαλεία του. Αυτή η ισορροπία μεταξύ καινοτομίας και δικαιοσύνης είναι και μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας», ανέφερε.
Στην Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού, είπε η κ. Παντζαρή, «επενδύουμε στην εκπαίδευση των λειτουργών μας, στην ψηφιοποίηση των εργασιών και στη διαφάνεια. Παράλληλα, προσπαθούμε να ενημερώνουμε το κοινό και συγκεκριμένα τις επιχειρήσεις, ώστε να γνωρίζουν τους κανόνες πριν παραβιαστούν, να αντιλαμβάνονται τις συνέπειες των πρακτικών τους και να συμμορφώνονται οικειοθελώς», πρόσθεσε. «Ταυτόχρονα ενισχύουμε τη συνεργασία με όργανα όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ιδίως το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ανταγωνισμού, ώστε να διασφαλίζεται η συνεκτικότητα και η αξιοπιστία των αποφάσεών μας», σημείωσε.
«Η Πολιτική Ανταγωνισμού δεν είναι τεχνητή διαδικασία, αλλά ένα κοινό όραμα για δίκαιες, ανοικτές και βιώσιμες αγορές. Αυτό το όραμα δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς την εμπιστοσύνη των πολιτών, χωρίς συμμετοχή των επαγγελματικών συνδέσμων, των πανεπιστημίων και των ίδιων των επιχειρήσεων», ανέφερε η Πρόεδρος της ΕΠΑ, υπογραμμίζοντας ότι «σε μια εποχή προκλήσεων, η Πολιτική Ανταγωνισμού πρέπει να είναι υπόσχεση προς την κοινωνία ότι οι αγορές μπορούν να λειτουργούν δίκαια και προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος».
Στον χαιρετισμό του, ο Αντιπρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου (ΠΔΣ), Νικόλας Τσαρδελλής, ανέφερε ότι «το δίκαιο του ανταγωνισμού αποτελεί θεμέλιο κάθε σύγχρονης υγιούς οικονομίας, είναι το πλαίσιο που διασφαλίζει ότι οι επιχειρήσεις αναπτύσσονται με ίσους όρους, ότι ο πολίτης προστατεύεται και ότι η καινοτομία βρίσκει πρόσφορο έδαφος να ανθίσει». Ακόμη, εξέφρασε την ακράδαντη πεποίθηση ότι «ο ανταγωνισμός όταν λειτουργεί σωστά, δεν είναι απλώς νομικός κανόνας. Είναι μηχανισμός προόδου, ισότητας και κοινωνικής συνοχής».
«Σήμερα, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε νέες, πιο σύνθετες προκλήσεις και θα πρέπει να υπάρχει προσαρμογή στις ιδιαιτερότητες της νέας αυτής εποχής, χωρίς όμως να χάνεται ο βασικός πυρήνας, δηλαδή η δικαιοσύνη, η ισότητα και η διαφάνεια», επεσήμανε.
«Η ποινικοποίηση του δικαίου του ανταγωνισμού και η εφαρμογή του στον αθλητισμό αποτελούν θέματα με ξεχωριστό ενδιαφέρον και σημαντικές προεκτάσεις. Παράλληλα, η ψηφιακή μετάβαση και η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζουν οριστικά το οικονομικό τοπίο», είπε ο Αντιπρόεδρος του ΠΔΣ. «Οι κάθετοι περιορισμοί στις ψηφιακές αγορές, η δύναμη των πλατφορμών και οι αλγόριθμοι που καθορίζουν συμπεριφορές και τιμές θέτουν νέα, σύνθετα ερωτήματα για τη ρύθμιση και την επιβολή του δικαίου του ανταγωνισμού», σημείωσε.
Στον χαιρετισμό του, ο ιδρυτής του Cyprus Forum on Competition Policy και Διευθυντής της Trojan Economics, Δρ Παναγιώτης Αγησιλάου, είπε ότι «το Cyprus Forum on Competition Policy έρχεται σε μία χρονική συγκυρία κατά την οποία η ψηφιοποίηση και η τεχνητή νοημοσύνη επαναπροσδιορίζουν τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε, συναλλασσόμαστε και καταναλώνουμε, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες αλλά και σύνθετες προκλήσεις». Ανέφερε, ακόμη, ότι «οι ψηφιακές πλατφόρμες αναδεικνύονται σε ρυθμιστές ολόκληρων οικοσυστημάτων ενώ τα δεδομένα — το νέο “νόμισμα” της οικονομίας — αποτελούν πλέον πηγή καινοτομίας αλλά και ισχύος στην αγορά».
«Σε αυτό το έντονα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, η Πολιτική Ανταγωνισμού δεν μπορεί να παραμένει μουσειακό έκθεμα, αλλά οφείλει να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται με ταχύτητα στις προκλήσεις της νέας εποχής», τόνισε, προσθέτοντας ότι «ο ανταγωνισμός, όσο ισχυρός κι αν είναι ως μηχανισμός οργάνωσης των αγορών και συντονισμού των συναλλαγών, δεν καταφέρνει πάντοτε να αυτορυθμίζεται ή να παράγει καλά αποτελέσματα για όλους». Γι’ αυτό, εξήγησε, «χρειάζονται οι κανόνες — όχι για να περιορίζουν την οικονομική ελευθερία, αλλά για να τη θωρακίζουν».
«H εξασφάλιση δίκαιου ανταγωνισμού — μέσα σε ένα πλαίσιο κανόνων που συνδυάζει τη σταθερότητα των αρχών με την ευελιξία της εφαρμογής — δεν βελτιώνει μόνο τις αγορές, βελτιώνει και την κοινωνία», σημείωσε ο κ. Αγησιλάου. «Χωρίς δίκαιο ανταγωνισμό και σταθερούς θεσμούς, η αγορά χάνει τον προσανατολισμό της. Κι όταν η αγορά παύει να υπηρετεί το κοινό καλό, τότε το τίμημα το πληρώνει η ίδια η δημοκρατία», υπογράμμισε.
Τα έσοδα του Συνεδρίου δόθηκαν για φιλανθρωπικούς σκοπούς στον Σύνδεσμο Προστασίας Ατόμων με Αναπηρία «Ηλιαχτίδα Ζωής». Τη σχετική επιταγή παρέδωσε ο Υπουργός Ενέργειας στον Πρόεδρο του Συνδέσμου, Πανίκο Ξιούρουππα.
Πηγή: ΚΥΠΕ
