Ο αναμενόμενος για πολλούς ανασχηματισμός της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη τις πρώτες εβδομάδες του φθινοπώρου μάλλον παίρνει παράταση. Με βάση πληροφόρηση και εκτιμήσεις ατόμων που κινούνται στον περίγυρο του Προέδρου της Δημοκρατίας, το θέμα αυτό θα επανέλθει σε βάθος εξαμήνου, ίσως και περισσότερο.
Αυτό τουλάχιστον προκύπτει μετά την πολύωρη συνάντηση του Τροόδους, την ανταλλαγή απόψεων και τη συλλογική απόφαση να υπάρξουν συντονισμός και συνέργειες μεταξύ υπουργείων για υλοποίηση του κυβερνητικού έργου. Προς επίρρωση της απόφασης αυτής και οι συναντήσεις που υποσχέθηκε ότι θα πραγματοποιήσει ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης με όλους τους υπουργούς του, και για να είμαστε ακριβείς, «με αυτούς οι οποίοι», σύμφωνα με έγκυρη πηγή, «παρουσιάζουν κάποια προβλήματα στη διαχείριση του χαρτοφυλακίου το οποίο ανέλαβαν». Οι συναντήσεις αυτές προγραμματίζονται αυτό το διάστημα μέχρι την αναχώρηση του Προέδρου για τη Νέα Υόρκη.
Οι λόγοι
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι σε σχέση με την απόφαση αναβολής του ανασχηματισμού, σύμφωνα με άτομα του στενού περιβάλλοντος του κ. Προέδρου, τα οποία βεβαίως «δεν ορκίζονται» ότι έτσι έχουν ακριβώς τα πράγματα, παραπέμποντας στην κρυψίνοια του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ορθολογικά σκεπτόμενος, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, δεν θα προχωρήσει τις αμέσως επόμενες μέρες σε ανασχηματισμό για τους ακόλουθους λόγους:
1. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στη σύνθεση του κυβερνητικού σχήματος που άκουγε στο όνομα Μιχάλης Χατζηγιάννης έχει εκλείψει. Ο ίδιος ο κ. Χατζηγιάννης «κατάλαβε ότι δεν κολλά, και με λίγο σπρώξιμο από τον Πρόεδρο που του έλεγε πονηρά να περιμένει μέσα στον Σεπτέμβριο για να φύγει με τους άλλους υπουργούς, πήρε το μήνυμα και υπέβαλε την παραίτησή του».
2. Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα που άκουγε στο όνομα Πόπη Κανάρη στο Υπουργείο Υγείας, μετά την «υπόθεση Χρ. Γιαννάκη», αναγκαστικά παίρνει αναβολή αφού τυχόν αντικατάστασή της θα προκαλέσει την εντύπωση ότι τιμωρείται εξαιτίας των επιστολών που αντάλλαξε με την κ. Γιαννάκη για την υπόθεση των πτυχίων. Η κ. Κανάρη έχει κριθεί ότι ως μια πολύ ευγενική κυρία είναι δύσκολο να «τα βάλει με τα θηρία» και να φέρει σε πέρας τον περαιτέρω έλεγχο του ΓεΣΥ σε ό,τι αφορά τον προϋπολογισμό, γεγονός που ίσως οδηγήσει σε εκτροχιασμό τα οικονομικά του κράτους.
3. Κάθε ανασχηματισμός και μάλιστα ριζικός, 7-8 μήνες μετά τον διορισμό του Υπουργικού, δεν αντανακλά μόνο στις ικανότητες ή όχι του υπουργού αλλά και στην αρχική ικανότητα του Προέδρου να κάνει σωστές επιλογές. Ο κ. Πρόεδρος εν ολίγοις παρά το γεγονός ότι κάποιες δημοσκοπήσεις έχουν χτυπήσει καμπανάκι για την κυβέρνησή του και τους περισσότερούς του υπουργούς, μάλλον θα περιμένει, συνυπολογίζοντας ότι το πολιτικό κόστος για τον ίδιο θα είναι ιδιαίτερα υψηλό αν προχωρήσει.
4. Ένας ανασχηματισμός στους 8 μήνες δημιουργεί «αλγεινή εντύπωση» σε υποψήφιους υπουργούς που, πέρα από την καλή διάθεση που έχουν να προσφέρουν στους πολίτες αυτής της χώρας, ενδιαφέρονται και για μια καλή σύνταξη και επίσης ένα παχυλό εφάπαξ το οποίο βέβαια καταβάλλεται αν υπηρετήσουν για διάστημα τουλάχιστον 17 μηνών. Αποτελεί εν ολίγοις must με βάση και την εδραιωμένη παράδοση που δημιούργησε η διακυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη ότι όποιος διορίζεται υπουργός θα παραμείνει στο αξίωμα αυτό τουλάχιστον για 17 μήνες, ακόμα κι εάν -κατά τη ρήση Χριστοδουλίδη- «είναι για τα τεράτσια».
5. Μια ριζική αλλαγή στο Υπουργικό πολύ πιθανόν να δυσαρεστήσει τα κόμματα που τον υποστήριξαν. Πολλοί από τους λεγόμενους προβληματικούς υπουργούς αποτελούν επιλογές των κυρίων Νικόλα Παπαδόπουλου (ΔΗΚΟ), Μαρίνου Σιζόπουλου (ΕΔΕΚ) και Μάριου Καρογιάν (ΔΗΠΑ). Πρόκειται για άτομα δευτεροκλασάτα και του χεριού των κομματαρχών που τους υπέδειξαν, πλην (για να είμαστε δίκαιοι) της υπουργού Παιδείας Αθηνάς Μιχαηλίδου. Οι καλύτεροί του υπουργοί είναι μέχρι στιγμής αυτοί που «δανείστηκε» από τον ΔΗΣΥ (Κωνσταντίνος Ιωάννου - Κωνσταντίνος Κόμπος) και βεβαίως υπουργοί που φυσιολογικά προέκυψαν από το επιτελείο του (Λετυμπιώτης Κωνσταντίνος, Γιάννης Παναγιώτου, Μαριλένα Ευαγγέλου, Ειρήνη Πική).
Το σενάριο του ΔΗΣΥ
Με βάση τον πέμπτο λόγο κατά του ανασχηματισμού, μπορεί κάποιος να αντιληφθεί και την πλήρη εξάρτηση που ακόμη έχει ο κ. Πρόεδρος από τα κόμματα της συμπολίτευσης, παρότι με κάθε ευκαιρία δηλώνει ότι δεν ελέγχεται από κανένα και ότι είναι ανεξάρτητος. Στην πραγματικότητα, δεν μπορεί να διώξει τους υπουργούς που υπέδειξαν για παράδειγμα οι κύριοι Παπαδόπουλος και Καρογιάν διακινδυνεύοντας την απόλυτη πολιτική μοναξιά στη Βουλή.
Δεν είναι λίγοι πάντως που υποστηρίζουν ότι οι νέες ισορροπίες σε ό,τι αφορά τη λειτουργία του κυβερνητικού σχήματος θα κριθούν την άνοιξη του 2024, πέριξ των ημερομηνιών (πριν και μετά) των ευρωεκλογών. Μέχρι στιγμής τα τρία κεντρώα κόμματα της συμπολίτευσης δεν μπορούν να στηρίξουν αποτελεσματικά στο Κοινοβούλιο το κυβερνητικό έργο και κυρίως δεν είναι δυνατόν χωρίς συνέργειες με τον ΔΗΣΥ να περάσουν τα απαραίτητα κυβερνητικά νομοσχέδια.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης εν ολίγοις έχει άμεση ανάγκη τον ΔΗΣΥ για να βγάλει αξιοπρεπώς την πενταετία και κυρίως να ελπίζει και για δεύτερη.
Η στάση του ΔΗΣΥ θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από τρία δεδομένα: 1. Τα αποτελέσματα που θα φέρει το κόμμα στις εκλογές. 2. Τις φιλοδοξίες ή όχι της Αννίτας Δημητρίου, τις οποίες αναγκαστικά θα καθορίσει το αποτέλεσμα των δημοτικών και των ευρωεκλογών. 3. Την ισχύ της ομάδας των λεγόμενων Κληριδικών, με επικεφαλής τον Αβέρωφ Νεοφύτου, τον Κωνσταντίνο Πετρίδη και αρκετά άλλα μέλη του Πολιτικού Γραφείου.
Υπό κάποιες συνθήκες ο ΔΗΣΥ μετά τις ευρωεκλογές θα μπορούσε να γίνει συμπολιτευόμενο κόμμα ή ακόμα και σκληρή αντιπολίτευση. Το σίγουρο είναι ότι μέχρι τις εκλογές ο ΔΗΣΥ θα είναι κόμμα μετριοπαθές. Θέλει ποσοστά 30% και πάνω σε ό,τι αφορά τις ευρωεκλογές, αλλά θέλει και συνεργασίες με τα κόμματα του Κέντρου στις δημοτικές εκλογές.
Οι δύο τάσεις
Προς την κατεύθυνση της συμπολίτευσης θα μπορούσαν να σπρώξουν Συναγερμικά κυβερνητικά στελέχη, όπως οι υπουργοί Κωνσταντίνος Ιωάννου και Λετυμπιώτης αλλά και στελέχη του ΔΗΣΥ, όπως ο αναπληρωτής πρόεδρος Ευθύμιος Δίπλαρος, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος Νίκος Τορναρίτης, αλλά και ο τέως Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης. Εν τοιαύτη περιπτώσει, ένας ανασχηματισμός π.χ. τον ερχόμενο Ιούνιο θα μπορούσε να φέρει στην κυβέρνηση ή ακόμα και στο πόστο του επιτρόπου της ΕΕ σημαντικό αριθμό στελεχών του ΔΗΣΥ, όπως π.χ. ο Χάρης Γεωργιάδης, η Νατάσα Πηλείδου, ο Βασίλης Δημητριάδης και ακόμα νεότερα στελέχη του ΔΗΣΥ.
Η λεγόμενη ομάδα των Κληριδικών σαφέστατα πολύ δύσκολα θα συγχωρέσει την «προδοσία Χριστοδουλίδη», επιθυμώντας να παραμείνει το κόμμα στην αντιπολίτευση. Βεβαίως, αυτό θα κριθεί από τις εκλογές του ερχόμενου Μαΐου. Όσο πιο δυνατός εξέλθει ο ΔΗΣΥ τόσο πιο ισχυρή θα είναι η ηγεσία του να αναπτύξει ελεύθερα τις επιλογές της. Μια τυχόν αποτυχία του ΔΗΣΥ θα καταστήσει τη νυν πρόεδρό του Αννίτα Δημητρίου μεταβατική και θα οδηγήσει το κόμμα σε νέα εσωστρέφεια. Το πιο πιθανό σε τέτοια περίπτωση είναι ότι στον ΔΗΣΥ θα συμψηφιστούν οι αποτυχίες (προεδρικές - ευρωεκλογές), θα αναδειχθεί ως «κυρίαρχος εχθρός» ο Νίκος Χριστοδουλίδης, με το κόμμα να μην έχει καμία άλλη επιλογή ώστε να αγωνιστεί μέχρις εσχάτων να καταστήσει τον κ. Πρόεδρο μίας θητείας.
