Eνώπιον νέων σοβαρών προκλήσεων και κρίσιμων διλημμάτων θέτει τη Λευκωσία η απόφαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ να εγκρίνει τον κανονισμό «SAFE», του οποίου η εφαρμογή ανοίγει τον δρόμο της συμμετοχής τρίτων χωρών όπως η Τουρκία στη νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας και άμυνας της Ευρώπης. Ο φόβος της Λευκωσίας και πολλών ελληνοκυπριακών κομμάτων αφορά τον υπαρκτό πλέον κίνδυνο η Άγκυρα να γίνει μέρος της ευρωπαϊκής άμυνας χωρίς προηγουμένως να εκπληρώσει τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της.
Ρεαλισμός;
Πηγές που παρακολουθούν το θέμα δήλωσαν στον «Π» ότι η Λευκωσία έθεσε πολύ ψηλά τον πήχη και υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να έρθει σε σύγκρουση με τους Ευρωπαίους εταίρους χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στη δήλωση της υφυπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Μαριλένας Ραουνά, η οποία ανέφερε ότι «θα ήταν αδιανόητο να μπορούν να επωφεληθούν στο πλαίσιο αυτό, χώρες οι οποίες δεν σέβονται την ασφάλεια, την κυριαρχία και τα συμφέροντα της Ένωσης και των κρατών μελών». Η ίδια πηγή υποστήριξε ότι η αναφορά της Λευκωσίας στην κυριαρχία δεν αποτελεί ρεαλιστικό στόχο διότι δεν υπάρχει περίπτωση η Τουρκία να αποσύρει τα κατοχικά στρατεύματα από την Κύπρο χωρίς επίλυση του Κυπριακού. «Θα έπρεπε», όπως είπε, «η Λευκωσία να επικεντρωθεί σε εφικτούς στόχους, όπως είναι το διάνοιγμα τουρκικών λιμανιών σε κυπριακά πλοία και η επανέναρξη των συνομιλιών». Επεσήμανε δε ότι ο στόχος της Αθήνας για απόσυρση του τουρκικού casus belli εναντίον της Ελλάδας είναι πιο ρεαλιστικός και δεν αποκλείεται η Τουρκία να προβεί σε κάποια κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση για να εξασφαλίσει τη συμμετοχή της στην ευρωάμυνα. Ακολούθως εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσο μπορεί η Λευκωσία να ασκήσει βέτο σε αποφάσεις οι οποίες αφορούν την άμυνα ολόκληρης της Ευρώπης και μάλιστα σε μια περίοδο γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Στρατηγική
Η προσπάθεια της Λευκωσίας να θέσει σε ομηρία την άμυνα της ΕΕ για να πετύχει ορισμένους ανέφικτους στόχους στο Κυπριακό αποτελεί μια παρακινδυνευμένη στρατηγική η οποία θα προκαλέσει εκνευρισμό στις Βρυξέλλες και τα κράτη μέλη. Τα κράτη της Ευρώπης έχουν θέσει πρώτο θέμα στην ατζέντα την άμυνα και την ασφάλεια λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και της αμφιλεγόμενης πολιτικής του νέου Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αφήνει να νοηθεί ότι η ΕΕ πρέπει να αναλάβει εξολοκλήρου την αμυντική θωράκισή της. Συνεπώς, θα πρέπει η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη να αξιοποιήσει μεν την ευκαιρία που της δίνεται για ορισμένα ανταλλάγματα, αλλά δεν θα πρέπει να κινηθεί εκτός του ρεαλισμού για να κερδίσει τις εντυπώσεις στο εσωτερικό, χάνοντας την εύνοια του ευρωπαϊκού παράγοντα.
ΠτΔ
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης χθες επιχείρησε να στρέψει τα βλέμματα αλλού, κάνοντας λόγο για «ένα πακέτο 150 δισεκατομμυρίων ευρώ το οποίο και η Κυπριακή Δημοκρατία θα αξιοποιήσει σε συνδυασμό με την πρόσφατη απόφαση των ΗΠΑ, την αμυντική συμφωνία, όπου έχουμε πρόσβαση σε αμερικανικό στρατιωτικό υλικό. αλλά και με την κυπριακή αμυντική βιομηχανία που είναι πάρα πολλά υποσχόμενη και ήδη έχει γίνει καταγραφή κάποιου αμυντικού εξοπλισμού που χρειαζόμαστε». Βέβαια, επικαλέστηκε και την προϋπόθεση της ομοφωνίας των κρατών μελών αναφορικά με τη συμμετοχή τρίτης χώρας στην ευρωπαϊκή άμυνα, λέγοντας ωστόσο ότι εάν η Τουρκία εννοεί όσα λέει για την ενίσχυση των ευρωτουρκικών σχέσεων, τότε «είμαστε εδώ να τα εξετάσουμε όλα με θετική προσέγγιση».
