Η έντονη διαμάχη που ξέσπασε τις προηγούμενες ημέρες μεταξύ της Πινδάρου και των κομμάτων Volt – ΑΚΕΛ, λόγω της επίμαχης δήλωσης της προέδρου του ΔΗΣΥ Αννίτας Δημητρίου για τους «απέναντι», στα αποκαλυπτήρια ανδριάντων των δολοφονηθέντων το 1996 Τάσου Ισαάκ και Σολωμού Σολωμού στο Παραλίμνι, έφερε στο προσκήνιο ένα ερώτημα για τον ιδεολογικό προσανατολισμό του Volt. Κατά ακρίβεια, ο ΔΗΣΥ χαρακτήρισε το Volt και το ΑΚΕΛ αριστερά κόμματα σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τη σφοδρή κριτική που δεχόταν η πρόεδρος της παράταξης. Μάλιστα ο εκπρόσωπος Τύπου του ΔΗΣΥ, Ονούφριος Κουλλά, σε σχόλιο στο facebook δήλωσε το εξής: «Για να πω την αλήθεια, το Βολτ μου φαίνεται πιο αριστερό στο Κυπριακό και από το ΑΚΕΛ».
Είναι φανερό ότι η τοποθέτηση του ΔΗΣΥ έγινε στη λογική ότι ΑΚΕΛ και Volt αντιδρούν τόσο έντονα επειδή είναι αριστερά κόμματα, υπονοώντας με αυτό ότι δεν έχουν πατριωτική στάση στο κυπριακό πρόβλημα και πως μεταξύ τους υπάρχουν αυτές οι αγεφύρωτες ιδεολογικές διαφορές. Η προσπάθεια του ΔΗΣΥ να ταυτίσει το Volt με την Αριστερά αποτελούσε και έναν τακτικό ελιγμό, με στόχο να στρέψει τη συζήτηση σε άλλα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ιδεολογία. Ώς ένα βαθμό το πέτυχε, αφού το Volt ένιωσε την ανάγκη να τοποθετηθεί επί τούτου για να καταρρίψει το επιχείρημα ότι είναι αριστερό κόμμα. Μάλιστα η συμπρόεδρος του κόμματος Ανδρομάχη Σοφοκλέους αρθρογράφησε στην «Κ», υποστηρίζοντας ότι «το Volt δεν είναι ένα αριστερό ή δεξιό κόμμα, είναι μια μετριοπαθής πολιτική δύναμη με ορθολογική σκέψη». Πρόσθεσε δε ότι το Volt είναι ένα κόμμα του 21ου αιώνα και υποστήριξε ότι τα μέλη και τα στελέχη του κόμματος έχουν διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες αλλά ενώθηκαν γιατί τους συνδέουν παρόμοιες αρχές και για να διαμορφώσουν μια νέα επιλογή, βασισμένη στην ορθολογική σκέψη και την τεχνοκρατική εμπειρογνωμοσύνη.
Στο ίδιο άρθρο, η συμπρόεδρος του Volt επεσήμανε και ορισμένες πολιτικές που προωθεί το κόμμα, όπως η «διεύρυνση των φορολογικών κλιμάκων με τέτοιο τρόπο που να δίνεται μια αναγκαία ανάσα στη μεσαία τάξη». Η αναφορά ειδικά στη μεσαία τάξη έδειχνε ότι το Volt ανήκει πιο πολύ στο Κέντρο, παρά στην Αριστερά ή τη Δεξιά. Ωστόσο, η κ. Σοφοκλέους δεν υποστήριξε ότι το Volt είναι κεντρώο κόμμα.
Δεξιά και Αριστερά
Κάθε πολιτικό κόμμα έχει το δικαίωμα του ιδεολογικού αυτοκαθορισμού. Από εκεί και πέρα κρίνεται για την ιδεολογική και πολιτική του συνέπεια. Κατά πόσο δηλαδή εφαρμόζει με συνέπεια τις πολιτικές και ιδεολογικές αρχές που υποτίθεται ότι υπηρετεί. Βέβαια στα περισσότερα κόμματα του δυτικού κόσμου παρατηρούνται ιδεολογικές συγκλίσεις. Ο λόγος είναι ότι στην πορεία του χρόνου η Αριστερά και η Δεξιά υιοθέτησαν ορισμένες κοινές αρχές και αξίες. Για παράδειγμα, σήμερα ποιο κόμμα δεν υπηρετεί την ιδέα της οικονομικής ανάπτυξης;
Η πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και η ιστορική επικράτηση της φιλελεύθερης δημοκρατίας υπήρξαν καθοριστικοί παράγοντες ως προς την ιδεολογική σύγκλιση των δεξιών και των αριστερών κομμάτων. Σε αυτό συνέβαλε επίσης η ανάγκη για κρατική παρέμβαση σε ορισμένες έκτακτες περιπτώσεις, όπως η διάσωση των τραπεζών σε περίοδο οικονομικής κρίσης και η αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Ως εκ τούτου, ούτε η αριστερή ιδέα της συλλογικής κατοχής των μέσων παραγωγής επιβίωσε αλλά ούτε η δεξιά πολιτική αρχή για λιγότερο κράτος αποδείχθηκε ρεαλιστική. Το κράτος πρόνοιας και η μικτή οικονομία ήταν ο ιστορικός συμβιβασμός και για τις δύο πλευρές του ιδεολογικού φάσματος.
Πολυσυλλεκτικό κόμμα
Στην πορεία του χρόνου τα αριστερά και τα δεξιά κόμματα έβαλαν νερό στο κρασί τους και υιοθέτησαν το μοντέλο του πολυσυλλεκτικού κόμματος, το οποίο προσεγγίζει ταυτόχρονα διαφορετικά κοινωνικά στρώματα και ακροατήρια. Μάλιστα η επικράτηση του θεσμού των δημοσκοπήσεων και των μετρήσεων της κοινής γνώμης ανάγκασε τα κόμματα αυτά να επικεντρωθούν στον μέσο ψηφοφόρο για να σχηματίσουν πλειοψηφικό ρεύμα και να κατακτήσουν την εξουσία. Βέβαια, η προσέγγιση του μέσου ψηφοφόρου δημιούργησε πολιτικό και ιδεολογικό κενό στα άκρα, το οποίο επιχειρούν να καλύψουν κόμματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς και της Ακροδεξιάς.
Παρά τη σύγκλιση των αριστερών και δεξιών κομμάτων προς τον μέσο ψηφοφόρο, αυτά συνεχίζουν να παρουσιάζουν σοβαρές ιδεολογικές διαφορές. Η Δεξιά ρέπει προς τον συντηρητισμό, υπερασπίζεται τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης και τα νοικοκυρεμένα δημόσια οικονομικά. Ενώ η Αριστερά κλίνει προς τον ριζοσπαστισμό, υπερασπίζεται τα κατώτερα στρώματα και ζητά μεγαλύτερο κράτος πρόνοιας. Έτσι δημιουργήθηκε πολιτικός χώρος για τον σχηματισμό του Κέντρου, το οποίο εκπροσωπεί τη μεσαία τάξη και προσπαθεί να παίξει ρυθμιστικό ρόλο. Στο πολιτικό Κέντρο κινούνται οι σοσιαλδημοκράτες και οι φιλελεύθεροι. Σε κάποιες περιπτώσεις οι πρώτοι ανήκουν στη δεξιά πτέρυγα της Αριστεράς και οι δεύτεροι στην αριστερή πτέρυγα της Δεξιάς.
Volt Europa
Κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι το Volt Cyprus δεν επιθυμεί να ταυτιστεί είτε με την Αριστερά είτε με τη Δεξιά για λόγους ψηφοθηρικούς. Για να μπορεί να προσελκύει ψήφους από όλες τις ιδεολογικές κατευθύνσεις. Ωστόσο, αυτή η άποψη αγνοεί την πολιτική πραγματικότητα, δηλαδή την υποχρέωση του Volt Cyprus να ακολουθεί την ιδεολογική γραμμή του Volt Europa.
Το Volt Cyprus αποτελεί μέρος του Volt Europa. Ενός ευρωπαϊκού κόμματος που ιδρύθηκε μετά το δημοψήφισμα στη Βρετανία για παραμονή ή αποχώρηση από την ΕΕ και έθεσε ως στόχο να υπερασπιστεί την ευρωπαϊκή ενοποίηση και ολοκλήρωση απέναντι στον λαϊκισμό και τις κεντρόφυγες δυνάμεις. Ξεκίνησε ως πρωτοβουλία ενός Ιταλού, μίας Γαλλίδας και κάποιου Γερμανού και σήμερα εκπροσωπείται στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από την αρχή το Volt έθεσε τις ιδεολογικές αρχές τις οποίες θα πρέπει να υπηρετήσει. Έτσι αποφάσισε ότι δεν επιθυμεί να λειτουργήσει με βάση τον κλασικό πολιτικό διαχωρισμό μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς αλλά να ιδρύσει ένα καθαρά ευρωπαϊκό κόμμα που διαπερνά τα εθνικά όρια και φιλοδοξεί να δραστηριοποιηθεί σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Επικράτησε δηλαδή το πνεύμα του φεντεραλισμού και η ταυτότητα του Ευρωπαίου πολίτη, η οποία μπορεί να περικλείσει εντός της όλες τις εθνικές ταυτότητες των κρατών μελών. Κανένα Volt σε επίπεδο κράτους-μέλους δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί ως προς τον στόχο της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Όλα τα Volt σε εθνικό επίπεδο έχουν κοινό ιδεολογικό πυρήνα και κοινές θέσεις υπέρ της βελτίωσης της ΕΕ, της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και των ευρωπαϊκών λύσεων στα μεγάλα ζητήματα, έξω από την πολιτική λογική της Αριστεράς και της Δεξιάς. Δηλαδή δεν είναι στην ευχέρεια του Volt Cyprus να αποφασίσει εάν θέλει να είναι αριστερό ή δεξιό κόμμα. Μπορεί όμως να επηρεάσει την πολιτική του Volt Europa και να προσθέσει στο πολιτικό του πρόγραμμα ζητήματα τοπικού χαρακτήρα όπως το Κυπριακό.
Φεντεραλισμός και Κυπριακό
Ως ένα ευρωπαϊκό φεντεραλιστικό κόμμα, το Volt Cyprus δεν θα μπορούσε να έχει θέσεις στο Κυπριακό οι οποίες να συγκρούονται με το ομοσπονδιακό μοντέλο επίλυσης του προβλήματος. Ούτε μπορεί να διαμορφώνει και να προβάλλει ρατσιστικές ή εθνικιστικές θέσεις κατά των Τουρκοκυπρίων. Όχι γιατί είναι αριστερό ή τουρκόφιλο κόμμα, αλλά επειδή ο ευρωπαϊσμός ως ιδεολογία δεν μπορεί να αποκλείσει κανένα έθνος ή εθνοτική ομάδα. Θα ήταν αυτοακύρωση οποιαδήποτε άλλη πολιτική στάση στο Κυπριακό.
Βέβαια στην Κύπρο υπάρχει ένας τοπικός συντηρητισμός που είναι αποτέλεσμα του νησιώτικου χαρακτήρα του κράτους, της απουσίας του Διαφωτισμού και της Βιομηχανικής Επανάστασης και της αργοπορημένης μετάβασης από την αγροτική κοινότητα στην αστική κοινωνία. Έτσι ευρωπαϊκές και φιλελεύθερες πολιτικές αρχές καταλήγουν να θεωρούνται ως μια αριστερή προσέγγιση των πραγμάτων. Για παράδειγμα, η Δεξιά και η κεντροδεξιά δυσκολεύονται να υιοθετήσουν προοδευτικές προτάσεις και θέσεις σε ζητήματα όπως τα δικαιώματα των μειονοτήτων και η πολιτική των ταυτοτήτων. Δηλαδή θεωρείται αριστερής πολιτικής κατεύθυνσης εκείνος ο οποίος υπερασπίζεται τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων. Πρόκειται για δικαιώματα τα οποία κατοχυρώνονται κυρίως σε φιλελεύθερες δημοκρατίες και είναι αποτέλεσμα του δυτικού προσανατολισμού μιας χώρας. Δεν είναι τυχαίο που ο δυτικός κόσμος αποτελεί παράδειγμα σεβασμού των δικαιωμάτων των μειονοτικών ομάδων.
