* Του Ντίνου Έλληνα
Η Κύπρος, μικρή σε μέγεθος αλλά στρατηγικά τοποθετημένη στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, έχει κατορθώσει την τελευταία δεκαετία να εδραιωθεί ως ελκυστικός προορισμός ξένων επενδύσεων. Από πολυτελή τουριστικά θέρετρα και σύγχρονες υποδομές μέχρι τεχνολογικά hubs και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, το νησί φαίνεται να διαμορφώνει μια νέα ταυτότητα: εκείνη του περιφερειακού επιχειρηματικού και επενδυτικού κόμβου.
Ωστόσο, πίσω από τα νούμερα ανάπτυξης και τις θεαματικές αλλαγές στο αστικό τοπίο, αναδύονται σύνθετα κοινωνικά και θεσμικά ερωτήματα. Ποιες είναι οι πραγματικές επιπτώσεις αυτής της δυναμικής ροής κεφαλαίων στην κυπριακή οικονομία και κοινωνία;
Η Ελκυστικότητα της Κύπρου για Ξένες Επενδύσεις
Η Κύπρος προσφέρει ένα ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς, ένα σταθερό νομικό σύστημα βασισμένο στο αγγλοσαξονικό δίκαιο , καθώς και γεωπολιτική προσβασιμότητα προς τρεις ηπείρους. Επιπλέον, η αγγλική γλώσσα είναι ευρέως διαδεδομένη, ενώ ο τραπεζικός και λογιστικός τομέας είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένοι.
Το πρόγραμμα πολιτογράφησης μέσω επενδύσεων — αν και πλέον καταργημένο — υπήρξε καταλύτης για την προσέλκυση κεφαλαίων, κυρίως στον τομέα των ακινήτων, οδηγώντας σε μια άνευ προηγουμένου οικοδομική και επενδυτική έκρηξη, κυρίως στις πόλεις Λεμεσού και Λάρνακας.
Θετικές Επιπτώσεις στην Οικονομία
Η ροή επενδύσεων έχει ενισχύσει τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την αύξηση του ΑΕΠ και την ανάπτυξη κρίσιμων υποδομών. Ο τουρισμός αναβαθμίστηκε ποιοτικά, ενώ η αγορά τεχνολογίας αρχίζει να αποκτά εξωστρέφεια και διεθνή χαρακτηριστικά, με startups και διεθνείς επιχειρήσεις να εγκαθίστανται στην Κύπρο.
Επιπλέον, επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πράσινη ανάπτυξη συνάδουν με τις ευρωπαϊκές επιταγές και δημιουργούν τις βάσεις για μια πιο βιώσιμη οικονομία.
Οι Αθέατες Σκιές: Κοινωνικές και Θεσμικές Επιπτώσεις
Παρά τα σημαντικά οικονομικά οφέλη, οι συνέπειες δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένες. Η ραγδαία αύξηση στις τιμές των ακινήτων καθιστά τη στέγαση ολοένα και πιο απρόσιτη για την τοπική μεσαία και εργατική τάξη, ιδιαίτερα σε αστικά κέντρα που δέχονται τις μεγαλύτερες επενδυτικές πιέσεις.
Αξιοσημείωτη είναι και η αυξανόμενη ανησυχία για τη θεσμική διαφάνεια. Η υπόθεση των «χρυσών διαβατηρίων» εξέθεσε διεθνώς την Κυπριακή Δημοκρατία, αποκαλύπτοντας σοβαρές αδυναμίες στη διαδικασία ελέγχου των επενδυτών και πλήττοντας το κύρος της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Παράλληλα, περιβαλλοντικές οργανώσεις προειδοποιούν για τη συρρίκνωση του φυσικού τοπίου, την άναρχη δόμηση και την υποβάθμιση ευαίσθητων οικοσυστημάτων.
Η Αναγκαιότητα για Νέο Αναπτυξιακό Μοντέλο
Η εμπειρία της τελευταίας δεκαετίας καταδεικνύει την ανάγκη για ένα πιο στοχευμένο, διαφανές και βιώσιμο επενδυτικό πλαίσιο. Η Κύπρος οφείλει να μεταβεί από το μοντέλο της εύκολης, ταχείας κερδοφορίας, σε μια προσέγγιση που ενσωματώνει μακροπρόθεσμη κοινωνική και περιβαλλοντική ευθύνη.
Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί:
- Στη ρύθμιση της αγοράς ακινήτων και στη διασφάλιση προσιτής στέγασης.
- Στην ενίσχυση θεσμικών μηχανισμών ελέγχου και διαφάνειας.
- Στην προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας όπως η πράσινη τεχνολογία, η έρευνα και η εκπαίδευση.
-Στη ένταξη της Κύπρου στη Ζώνη Σένγκεν η οποία αναμένεται να έχει σημαντικά οικονομικά οφέλη, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Καταληκτικά
Η Κύπρος βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Οι ξένες επενδύσεις δεν είναι ούτε πανάκεια ούτε απειλή από μόνες τους. Είναι εργαλείο – και όπως κάθε εργαλείο, η αξία του εξαρτάται από το πώς και πού χρησιμοποιείται. Το ζητούμενο είναι ένα εθνικό όραμα που θα θέσει την επένδυση στην υπηρεσία της κοινωνικής ευημερίας και όχι το αντίστροφο.
