Από τον μαγικό κόσμο των πουλιών, οι αετοί είναι από τα πιο μεγαλόπρεπα και δυνατά πουλιά και τα συναντούμε σε όλες τις ηπείρους του πλανήτη. Εάν εξαιρέσουμε μερικά είδη κόνδορα και γύπα, μερικά είδη αετών αποτελούν τα μεγαλύτερα από όλα τα αρπαχτικά πουλιά. Ανήκουν στα αρπαχτικά ημερόβια πουλιά και οι περισσότεροι αετοί ανήκουν στην οικογένεια Αετίδες (Accipitridae), και ανά τον πλανήτη συναντώνται περίπου 74 διαφορετικά είδη. Διαθέτουν καταπληκτική όραση, γαμψό ράμφος και μεγάλα νύχια που κόβουν τη σάρκα σαν ξυράφι. Χρησιμοποιούν θερμά ανοδικά ρεύματα για να ανεβαίνουν και να αιωρούνται ψηλά, εποπτεύοντας την περιοχή για θηράματα. Αναλόγως του είδους του αετού το είδος του θηράματος ποικίλλει, τρέφονται με θηλαστικά, πουλιά, ερπετά, ψάρια και κάποτε με ψοφίμια. Μερικά είδη αετών είναι τόσο δυνατά που μπορούν να σκοτώσουν αλεπούδες ακόμα και οπληφόρα με βάρος μέχρι 30 κιλά. Φτιάχνουν τη φωλιά τους σε ψηλά δέντρα και απόκρημνους γκρεμούς.
Στην Κύπρο συναντούμε συνήθως πέντε είδη αετών, τα τέσσερα είδη είναι αποδημητικά και τα συναντούμε κατά τις περιόδους αποδημίας των πουλιών (άνοιξη και φθινόπωρο). Μένουν στην Κύπρο μερικές μέρες και μετά συνεχίζουν το ταξίδι τους. Το γνωστό σε πολλούς περτικοσιάχινο ή σπιζαετός είναι μόνιμος κάτοικος της Κύπρου και αναπαράγεται εδώ.
https://www.youtube.com/watch?v=UCgj-1Jfu5I
Τα είδη
Εχθρός των πουλιών αυτών είναι όπως πάντα ο άνθρωπος με την καταστροφή των βιοτόπων τους, τις δηλητηριάσεις με δολώματα, την αρπαγή αβγών από συλλέκτες, την αρπαγή νεοσσών από τις φωλιές με σκοπό την εμπορία τους και οι θανατώσεις τους από ανεγκέφαλους κυνηγούς. Στην Κύπρο είναι πολύ συχνό το φαινόμενο οι κυνηγοί να πυροβολούν αυτά τα υπέροχα πουλιά, καθώς συχνά ανευρίσκονται σκοτωμένα ή τραυματισμένα από σκάγια.
Τα είδη αετών που συναντούμε στην Κύπρο είναι:
1) Bonelli's Eagle (Aquila fasciata) περτικοσιάχινο - σπιζαετός
2) Lesser spotted eagle (Clanga pomarina) κραυγαετός
3) Booted Eagle (Hieraaetus pennatus) σταυραετός - γερακαετός
4) Osprey (Pandion haliaetus) ψαραετός
5) Short-toed snake eagle (Circaetus gallicus) φιδαετός
https://www.youtube.com/watch?v=4EV4SK9HN7A
Περτικοσιάχινο
Το περτικοσιάχινο ή σπιζαετός ανήκει στην οικογένεια Αετίδες (Accipitridae) και είναι το μοναδικό είδος αετού που ζει μόνιμα στην Κύπρο και φωλιάζει εδώ. Υπολογίζεται να υπάρχουν στην Κύπρο περίπου σαράντα αναπαραγωγικά ζευγάρια. Φωλιάζει σε απόμερες δασώδεις περιοχές στις οροσειρές του Τροόδους και του Πενταδάκτυλου. Φτιάχνει τη φωλιά του σε πολύ ψηλά δέντρα και σε απόκρημνους γκρεμούς με κλαδιά. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι φωλιές τους είναι τεράστιες και ογκώδεις, καθώς χρησιμοποιούνται πολλά χρόνια και χρόνο με τον χρόνο στοιβάζονται όλο και περισσότερα υλικά από τα πουλιά - πολλές φορές η φωλιά έχει διάμετρο πάνω από δύο μέτρα. Γεννά συνήθως δύο αβγά λευκού χρώματος. Στην Κύπρο οι αετοί αυτοί τρέφονται με μεγαλόσωμα πουλιά όπως φάσες, περιστέρια και περδίκια, με θηλαστικά όπως ποντίκες και λαγούς και με μεγαλόσωμες σαύρες όπως κουρκουτάδες. Εκτός από την Κύπρο το συναντούμε στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ασία. Το περτικοσιάχινο είναι αυστηρά προστατευόμενο είδος όπως και όλα τα είδη αετών. Συμπεριλαμβάνεται στην IUCN Red List of Threatened Species.
Κραυγαετός
Ο κραυγαετός είναι μεταναστευτικό είδος, ανήκει στην οικογένεια Αετίδες (Accipitridae) και οι βιότοποι που προτιμά είναι δασώδεις, πεδινές κυρίως περιοχές που γειτνιάζουν με υγροτόπους όπου και βρίσκει τα θηράματά του. Τρέφεται με μικρά θηλαστικά, πουλιά, ερπετά, αμφίβια και μεγάλα έντομα. Φτιάχνει τη φωλιά του σε ψηλά δέντρα και αναπαράγεται σε χώρες της Ευρώπης. Τον Οκτώβριο του 2013 δύο κραυγαετοί ήρθαν στον υγροβιότοπο του Φασουρίου και προσέλκυσαν το ενδιαφέρον των παρατηρητών πτηνών. Είχα την τύχη να δω και να φωτογραφίσω αυτά τα υπέροχα πουλιά. Τα πουλιά ήταν εκεί και κυνηγούσαν περίπου για μία βδομάδα μέχρι που κάποιοι ήρωες-κυνηγοί έκαναν και πάλι το θαύμα τους, τούς πυροβόλησαν και τους δύο, ο ένας σκοτώθηκε ενώ ο άλλος τραυματίστηκε σοβαρά. Η περιοχή αυτή είναι περιοχή Natura 2000 και όμως επιτρέπεται το κυνήγι, αν είναι δυνατόν.
Lesser spotted eagle (Clanga pomarina), Κραυγαετός
Σταυραετός
O σταυραετός ή γερακαετός είναι και αυτός μεταναστευτικό είδος, ανήκει στην οικογένεια Αετίδες (Accipitridae), πρόκειται για έναν από τους πιο μικρόσωμους αετούς και αποτελεί το μικρότερο είδος αετού στην Ευρώπη. Τον συναντούμε στην Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία. Φτιάχνει τη φωλιά του σε δέντρα και γεννά μέχρι δύο αβγά. Είναι και αυτό δασόβιο είδος και συνήθως προτιμά μεγάλα υψόμετρα. Τρέφεται με μικρά θηλαστικά, μικρά πουλιά και ερπετά. Δύο από αυτά τα πουλιά ήρθαν στο φράγμα της Άχνας τον Νοέμβριο του 2013 και μας έδωσαν καταπληκτικές φωτογραφίες. Έμειναν εκεί περίπου μία βδομάδα και έφυγαν.
Booted Eagle (Aquila pennata), Σταυραετός - Γερακαετός
Ψαραετός
Ο ψαραετός ανήκει στην οικογένεια Πανδιονίδες (Pandionidae), είναι αποδημητικό πουλί και είναι ένα κοσμοπολίτικο είδος αετού. Τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά με ψάρια, τόσο του γλυκού νερού όσο και του αλμυρού. Πετά κάνοντας κύκλους πάνω από το νερό και μόλις εντοπίσει τη λεία του κάνει μια εντυπωσιακή πτώση μέσα στο νερό πιάνοντας το θήραμά του. Έχω δει αρκετές φορές αυτή τη βύθιση και πραγματικά είναι ένα απίστευτο θέαμα. Φτιάχνει τη φωλιά του σε απρόσιτα μέρη όπως απότομους βράχους, μικρά νησάκια σε λίμνες και σε πασσάλους που εξέχουν από το νερό. Γεννά δύο μέχρι τέσσερα αβγά. Αγαπημένος του υγροβιότοπος στην Κύπρο αποτελεί το φράγμα της Άχνας κατά τις περιόδους αποδημίας. Να αναφέρω ότι στο φράγμα της Άχνας το κυνήγι απαγορεύεται, αλλά παρ' όλα αυτά βρέθηκε ένας ψαραετός νεκρός από σκάγια λαθροκυνηγού.
https://www.youtube.com/watch?v=ydQ1pWZQPio
Φιδαετός
Ο φιδαετός είναι και αυτός αποδημητικό είδος, ανήκει στην οικογένεια Αετίδες (Accipitridae) και τον συναντούμε στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Ο βιότοπος που αρέσκεται να συχνάζει είναι οι περιοχές με αραιή βλάστηση και πετρώδη εδάφη όπου και βρίσκει την τροφή του - ένα μεγάλο μέρος αποτελείται από φίδια. Χτίζει τη μικρή σχετικά φωλιά του σε σύγκριση με αλλά είδη αετών, σε δέντρα και σε βράχους, γεννώντας ένα μόνο αβγό. Δύο από αυτά τα πουλιά έκαναν την εμφάνισή τους τον Μάρτιο του 2018 στην περιοχή του Αγίου Θεοδώρου στη Λάρνακα. Τους είδα αλλά δυστυχώς δεν κατάφερα να τους φωτογραφίσω.
