Ο Σωκράτης είπε πως «τα δυνατά μυαλά συζητούν ιδέες, τα μέτρια γεγονότα και τα αδύναμα άλλους ανθρώπους». Στην Κύπρο, τα τελευταία χρόνια, παλεύουμε με νύχια και με δόντια να μη μας κατατάξουν στην τελευταία κατηγορία — μάταια. Αντί να μιλάμε για ιδέες, όραμα ή ένα ρεαλιστικό πλάνο για το μέλλον αυτού του τόπου, καταλήξαμε να αναλωνόμαστε σε πρόσωπα που κρατούν τη χώρα δεμένη στο άρμα της παρακμής. Την περασμένη εβδομάδα, στη Βουλή, ζήσαμε άλλη μια παράσταση ερασιτεχνισμού. Θέμα συζήτησης: η ανείπωτη καταστροφή των πυρκαγιών του Ιουλίου. Το κλασικό «εσύ φταις», «όχι, εσύ» εκτυλίχθηκε με πλήρη απουσία ουσίας. Κανείς δεν αναλαμβάνει την ευθύνη. Όλοι περιμένουν κάποιος άλλος να τους την αποδώσει — λες και πάσχουν από αντιληπτική διαταραχή και δεν μπορούν να καταλάβουν ποιος είναι ο ρόλος τους.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στις 28 Ιουλίου, εμφανίστηκε πιο αμήχανος από ποτέ. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, ο μετρ της επικοινωνίας, αδυνατεί να διαχειριστεί στοιχειωδώς την κρίση. Η επικοινωνιακή στρατηγική είναι η μοναδική του σταθερά. Μόνο που, ακόμα και αν χρυσώνει το χάπι, δεν παύει να υπάρχει ο άρρωστος που θα το καταπιεί. Αντί να απευθυνθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τους φυσικούς μας εταίρους, προσκαλεί εμπειρογνώμονες από την αμερικανική ATF, υπηρεσία με αντικείμενο τους λαθρεμπόρους, αλκοόλ, καπνό και πυρομαχικών. Φαίνεται πως θέλουμε σώνει και καλά να «αποδειχτεί» ότι πίσω από την πυρκαγιά κρύβονται εμπρηστές και συνωμότες. Άλλη μια απόπειρα να στρέψουμε αλλού το βλέμμα, μακριά από τις αστοχίες της κρατικής μηχανής. Όλα στον βωμό της εικόνας. Και όλοι, φυσικά, το περίμεναν. Καμία έκπληξη. Καμία ανατροπή. Καμία αγωνία. Μηδέν σασπένς στη νήσο.
Ο κόσμος, πλέον, έχει χάσει κάθε εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Και σαν να μην έφταναν όλα, είχαμε και το κερασάκι στην τούρτα προχτές με την υπόθεση Γιαννάκη. Ό,τι συνέβη με τον τέως επίτροπο Εθελοντισμού δεν άφησε ούτε ρωγμή ελπίδας ότι όσοι καταχρώνται το κράτος θα λογοδοτήσουν. Και το δικαστήριο; Ε, εκεί τα πράγματα εξελίχθηκαν με τη δέουσα κυπριακή σουρεαλιστική χροιά. Από τις εννέα κατηγορίες, ο κ. Γιαννάκης απαλλάχθηκε από τις πέντε. Για τις υπόλοιπες; Εντάξει, είπε ότι έκανε κάποια… λαθάκια. Κάτι ψιλοπλαστογραφήσεις, κάποια ανύπαρκτα πτυχία. Τίποτα σοβαρό! Μη δώσουμε και διαστάσεις! Στην Κύπρο, για να γίνεις υπουργός χρειάζεσαι γνωριμίες. Για να γίνεις επίτροπος, χρειάζεσαι ένα ωραίο photoshop στο CV και μια υπογραφή – ιδανικά από κάποιον που... υφίσταται. Στην περίπτωση του Γιαννάκη, είχαμε και μεταφυσικό στοιχείο: η συστατική επιστολή του περίφημου Γιώργου Αντωνίου, ο οποίος ούτε εργαζόταν στην εταιρεία που αναφερόταν, ούτε... υπήρξε ποτέ.
Κι ενώ τέθηκε σε διαθεσιμότητα, ο Γιαννάκη συνέχισε να πληρώνεται. Όχι λίγο. Πάνω από 76.000 ευρώ σε τέσσερα χρόνια. Δηλαδή σχεδόν 19.000 ευρώ ετησίως για να μην εργάζεται, επειδή «ερευνάτο» αν είχε πλαστογραφήσει τα πτυχία του. Εσύ, αγαπητέ φορολογούμενε, πλήρωνες, όσο η Δημοκρατία έκανε ότι «ψάχνει». Σε μια χώρα όπου για να προσληφθεί μια καθαρίστρια σε νοσοκομείο χρειάζονται κόντρα πιστοποιητικά και αποδεικτικά, ο επίτροπος αρκεί να έχει μια συστατική από κάποιον που ίσως είναι… προϊόν της φαντασίας.
Τώρα, το δικαστήριο θα αποφασίσει αν πρέπει να του επιβληθεί ποινή. Ή —ποιος ξέρει— μπορεί να του δώσουμε και αποζημίωση για την ψυχική οδύνη που του προξένησε όλη αυτή η «αναστάτωση».
Δυστυχώς, αν κάτι αποδεικνύει η υπόθεση Γιαννάκη, δεν είναι η πονηριά του. Είναι ότι η κρατική μηχανή χωλαίνει, και η Δικαιοσύνη ξεφτιλίζεται. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην έκθεσή της για το Κράτος Δικαίου (9 Ιουλίου), κάλεσε την Κύπρο να ολοκληρώσει επειγόντως τη μεταρρύθμιση της Νομικής Υπηρεσίας. Ανάμεσα στα άλλα, απαιτεί τη δημιουργία ανεξάρτητου μηχανισμού ελέγχου των αποφάσεων μη άσκησης ή διακοπής δίωξης.
Το ερώτημα είναι: Θα εφαρμοστούν πρώτα οι υποδείξεις της ΕΕ ή θα προλάβει να κουκουλωθεί και η υπόθεση των διαβατηρίων;
Κλείνοντας αυτό το άρθρο, σκέφτομαι και το εξής: Κι αν ο Γιαννάκη δεν είναι ο μόνος; Αν υπάρχουν δεκάδες, εκατοντάδες σαν κι αυτόν — με τίτλους που δεν υπάρχουν, σπουδές που δεν έγιναν ποτέ, δουλειές που δεν έγιναν ποτέ, και μισθούς που εξακολουθούν να καταβάλλονται;
Όχι, εντάξει. Είμαι σίγουρη πως ήταν απλώς ένα μεμονωμένο περιστατικό.
Όπως πάντα άλλωστε...
