Ποια είναι σήμερα η Τουρκία;

 

Στα Άδανα προκηρύχθηκαν 25 θέσεις , οδηγών , παρκαδόρων , καθαριστών . Έκαναν αίτηση 52.000 άτομα εκ των οποίων οι 45.000 απόφοιτοι πανεπιστημίου. Κι εγώ που το γράφω τείνω να μην το πιστεύω . Κι όμως η πληροφορίες μου είναι πραγματικές. Γνώρισα δεκάδες Τούρκους ακτιβιστές , δικηγόρους , υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η επαφή μαζί τους δίνει περιεχόμενο στα πράγματα. Οι επισκέψεις μου στο Ντιγιαρμπακίρ,  αποτελούν μεγάλη και βιωματική εμπειρία.

Έρχομαι στο σήμερα και στην κατακεραύνωση  των 104 πρώην Ναυάρχων από το καθεστώς του Ερντογάν Ατατούρκ. Τον ονοματίζω έτσι γιατί   ο άνθρωπος αυτός μεγάλωσε μισώντας τον Κεμάλ. Μεγάλωσε μέσα στα ισλαμικά σχολεία που ο Κεμάλ ήθελε να περιορίσει την δράση τους. Μεγάλωσε αισθανόμενος καταπίεση , ένα είδος bulling ,ή τρόμου, από τις αλλαγές που έφερε ο Κεμάλ. Έχει σημασία το παιδικό υπόστρωμα , γι αυτό μπαίνω με αυτό το προλόγισμα.

Οι Ναύαρχοι λοιπόν έκαναν ένα απονενοημένο διάβημα για τις ‘’ δημοκρατικές ‘’ συνθήκες της σημερινής Τουρκίας . Για αυτό  και τους διώκει απηνώς  . Σε χώρα ευρωπαϊκή  μια τέτοια δίωξη θα ακουγόταν τελείως έξω από κάθε  θέσμιο. Τι ζητούν όμως οι 104; Μήπως μόνο αυτό που έχει ήδη δημοσιευτεί, ότι δηλαδή καλούν την  Τουρκία  και την ηγεσία της να μην παίζουν  με τη  φωτιά , ήτοι τη συνθήκη του Μοντρέ, που κατοχυρώνει τον τρόπο χρήσης των στενών; Ασφαλώς και αυτό . Όμως γνώριζαν  εκ των  προτέρων ποιες θα ήταν οι συνέπειες , όχι μόνο για τους ίδιους , μα και γενικότερα για την πολιτική κονίστρα της χώρας. Το έκαναν γνωρίζοντας πως ανοίγουν μέτωπο με   ένα καθεστώς σκληρό , εχθρικό , αβυσσαλέο. Εννοώ πως μάλλον ήθελαν αυτή τη σύγκρουση. Πού θα οδηγήσει αυτό δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί.

Είναι  βέβαιο όμως ότι ο παρανοϊκός  τρόπος που διοικεί τη χώρα ο Ερντογάν , τον οδηγεί να νομίζει πως το υδατικό κανάλι που θα κτίσει στην Κωνσταντινούπολη ( kanal  instabul ) και το οποίο θα φαίνεται από το φεγγάρι , μήκους 50 χιλιομέτρων , θα του δώσει τη δυνατότητα να αλλάξει τους όρους διέλευσης πλοίων από την περιοχή. Αδυνατεί ο μέσος λογικός άνθρωπος να συλλάβει την παρανοϊκότητα του στόχου.

Αδυνατεί ακόμα κανείς  να κατανοήσει πώς  οι υπηρέτες και οι θαλαμηπόλοι υποστηρίζουν μια τέτοια πολιτική. Όμως η ιστορία διδάσκει. Έτσι ήταν πάντοτε. Όταν κάποιος συγκεντρώσει άπειρη εξουσία , πολλοί είναι που συντρέχουν. Από τον φόβο των μισθών τους. Έτσι ήταν πάντοτε τα μίσθαρνα όργανα της τάξης. Έρχεται όμως κάποτε η ώρα που φουσκώνει το υπόγειο ποτάμι φέρνοντας μια αλλαγή  , σημαδεμένη  συνήθως δυστυχώς , από το αίμα αθώων.

Έμαθα προ καιρού  πως όταν πριν χρόνια ασθένησε  ο περί ου λόγος  , πήγε στη Μέκκα και αφού  έγινε καλά  πίστεψε πως  διεσώθη για να σώσει τη Τουρκία. Και  μερικοί  υπουργοί του το ίδιο.

Ποιοι είναι όμως οι 104 , τι πρεσβεύουν ; Τι τους ενώνει ;Και ας προστεθεί εδώ  πως  πέραν των 104 Ναυάρχων υπάρχει και μια συνεπικουρία από 126 πρέσβεις. Προέρχονται από διαφορετικά στρατόπεδα . Άλλοι είναι κεμαλιστές, άλλοι ευρασιατιστές ( να ενισχυθούν δηλαδή οι δεσμοί ,με τη Ρωσία , την Κίνα , την Ιαπωνία) και άλλοι Νατοϊκοί . Τους ενώνει η ιδέα του κοσμικού κράτους. Εδώ ας θυμηθούμε πως υπάρχουν πληροφορίες και για πρόθεση του καθεστώτος να αλλάξει τα πρώτα άρθρα του συντάγματος που αναφέρουν ότι το κράτος είναι κοσμικό. ( laik devlet) .

Η Τουρκία λοιπόν δεν ξέρει που πατά και που πηγαίνει. Και επιπρόσθετα υπάρχει και το θέμα της οικονομίας . Πληθαίνουν δε οι φήμες πως σκέφτεται να επιβάλει capital controls στα 260 δις ξένου  συναλλάγματος που είναι κατατιθέμενο στις τουρκικές τράπεζες.

Και η Ευρώπη ; Η Αμερική; Που στέκουν σε όλα αυτά. Η ΕΕ δεν πρόκειται να αλλάξει την πολιτική της. Δεν έχει κοινή πολιτική για εξωτερικά θύματα. Υπάρχουν ευρωπαϊκές οικονομίες άμεσα συνδεδεμένες με την τουρκική . Και όταν δεν υπάρχει όφελος ουδείς κινείται . Πολύ περισσότερο αν υπάρχει και ζημία . Όταν η ΕΕ σιωπά ουσιαστικά στη φυλάκιση εδώ και πέντε χρόνια του ηγέτη του τρίτου μεγαλύτερου κόμματος της χώρας , και αυτό παρά τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού δικαστηρίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων , τι μπορεί να προσθέσει κανείς !

Η Τουρκία πλησιάζει στο τέρμα ενός δρόμου. Είτε θα αντέξει ως το 2023 για να επιχειρήσει ο Ερτογαν την μετονομασία του σε Ερντογάν Ατατουρκ, είτε θα χάσει ισορροπία πριν αυτό το τέρμα.

Χρωστώ όμως μια κουβέντα και για τις ΗΠΑ. Οι  Αμερική  δεν είναι η Ευρώπη. Έχει εξωτερική πολιτική και μπορεί να πάρει γρήγορες αποφάσεις.  Ήδη έστειλαν μηνύματα στον πρόεδρο της  Τουρκίας . Κρίνω πως αν πιεστεί και η ΕΕ να συμπορευτεί , έστω σε κάποιο βαθμό σε μια  ενιαία γραμμή  απέναντι στην αλλοπρόσαλλη πολιτική του Ερντογάν , τότε κάτι μπορεί να γίνει .

Για να γίνει όμως  αυτό το κάτι κάτι πρέπει , είτε να πάρουν από τη Τουρκία, είτε κάτι να δώσουν. Φοβούμαι πως ενώ οι ΗΠΑ είναι στη πρώτη άποψη , οι ευρωπαίοι είναι στη δεύτερη . Απαισιόδοξος ; Όχι. Η ιστορία μας έχει πολλές φορές εκπλήξει. Θάλεγα πως είναι και κύρια της ιδιότητα. Τα μεγάλα νέα έρχονται σχεδόν πάντοτε  με ένα πέπλο σιωπής.

Μέσα σε όλα αυτά, , γεννιέται  το μέγα ερώτημα. Που στεκόμαστε εμείς μέσα σε όλα αυτά. Αν και αυτό  είναι  θέμα ολόκληρου νέου άρθρου , μπορώ εδώ να πω το εξής. Με αυτά τα δεδομένα , με αυτό τον Ερντογάν η Τουρκία μπορεί να δει όφελος από μια λύση στο κυπριακό, μπορεί όμως να δει εξ ίσου όφελος και από  μια νέα , τελική λεν πολλοί, κατάρρευση. Πού  θα κλίνει το πράγμα είναι αδύνατο να προβλέψει κανείς. Για να γίνει κάτι θα πρέπει να το θέλουν πολύ ,πολλοί.

Όμως το γεγονός ότι τώρα όλοι όσοι θα παρευρεθούν στην πενταμερή ,αλλά και η ΗΠΑ  γνωρίζουν , νομίζουν , ή πιστεύουν πως κάπου εδώ είναι το τέλος , ίσως αυτό ενεργοποιήσει δυνάμεις που στο παρελθόν , σκέφτονταν , πως ίσως είναι καλύτερα την επόμενη φορά. Ανάμεσα σε αυτούς και εμείς.

Όταν όμως χάνεται η ελπίδα τότε είναι που δεν υπάρχει ούτε προοπτική. Θα επανέλθω στο θέμα όταν πλησιάσουμε τον χρόνο της πενταμερούς και όταν ίσως κάποιες πληροφορίες βοηθήσουν μια εμπεριστατωμένη ανάλυση .

*Ο Τάκης Χατζηγεωργίου είναι τέως ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ και της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.