Διάβασα το εμπεριστατωμένο άρθρο του κ. Κουμουλλή σχετικά με τον ρόλο της Εκκλησίας στον ξεσηκωμό του έθνους για ελευθερία το 1821 όπου ο συγγραφέας «απλώνει» μια σειρά από ιστορικά γεγονότα για τον ρόλο της εκκλησίας τω καιρώ εκείνω, ο οποίος τι άλλο από προδοτικός μπορεί να χαρακτηριστεί. Οι Έλληνες θυσιάζονταν για την ελευθερία και η Εκκλησία απαιτούσε υποταγή στους Οθωμανούς. Και όμως η καταγεγραμμένη Ιστορία ανεβάζει την Εκκλησία ως πρωτοπόρο του αγώνα για ελευθερία παραπλανώντας γενιές και γενιές γι' αυτόν τον αναίσχυντο ρόλο της. Και ο κάθε νουνεχής πολίτης διερωτάται γιατί η αλήθεια πρέπει να κρύβεται όταν τα ιστορικά γεγονότα που αναφέρει ο κ. Κουμουλλής δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Η Εκκλησία όμως και σήμερα «αγρόν ηγόρασε». Και μάλιστα σε ένα κοσμικό κράτος της δίνουμε το δικαίωμα να παραπλανεί και σήμερα χωρίς ένα mea culpa και το χειρότερο να έχει «say» στα του ΥΠΑΝ, με αποτέλεσμα η ρατσιστική παιδεία να κυριαρχεί. Δεν είναι τυχαίος ο ναζιστικός χαιρετισμός σε σχολείο της επαρχίας Αμμοχώστου. Δράττομαι της ευκαιρίας να ασχοληθώ ξανά με την αναθεώρηση των σχολικών βιβλίων που χρειάζεται περισσότερη τόλμη για να αγγίξουμε πιο βαθιά το θέμα της Ιστορίας και μάλιστα όσο πιο γρήγορα μπορούμε λόγω της σπουδαιότητάς του όσον αφορά την παιδεία που προσφέρουμε στους μαθητές μας αυτές τις δύσκολες ώρες που περνά η πατρίδα μας.
Η Ιστορία μιας χώρας παίζει τρομακτικά καθοριστικό ρόλο στην παιδεία των νέων μας, της νέας γενιάς, το μέλλον μιας επανενωμένης πατρίδας χωρίς τα συρματοπλέγματα της ντροπής. Ο κάθε λαός είναι περήφανος για την Ιστορία του επειδή εκφράζει τα εθνικά του ιδανικά, τους αγώνες του, την κουλτούρα του και τις παραδόσεις του. Έχει περάσει από γενιά σε γενιά πλάθοντας τον χαρακτήρα ενός έθνους ο οποίος θεωρείται αδιαπραγμάτευτος. Αυτός είναι και ο λόγος που μια μεγάλη μερίδα του λαού αρνείται κατηγορηματικά να δεχθεί την αναθεώρηση των σχολικών βιβλίων της Ιστορίας.
Είναι φανερό ότι χρειαζόμαστε τη βοήθεια ενός ευφάνταστου ευέλικτου και πολύπλευρου σχεδίου το οποίο θα χρησιμοποιήσουμε σαν αρχικό σημείο όπου οι άνθρωποι θα απαλλαγούν από τον φόβο ότι η Ιστορία τους θα αλλάξει ή θα διαγραφεί. Πρέπει να καταστήσουμε κρυστάλλινα καθαρή τη διαφορά μεταξύ αναθεώρησης σχολικών βιβλίων Ιστορίας και αλλαγής Ιστορίας.
Οι δεδομένες διαστάσεις του ιστορικού κόσμου ενός έθνους πιστεύεται ότι στηρίζονται στην αλήθεια και αντικειμενικότητα. Και όμως, η οποιαδήποτε έρευνα έχει γίνει μέσα στις ανεξερεύνητες διαστάσεις της Ιστορίας δείχνει ότι το στοιχείο της υποκειμενικότητας βρίσκεται παντού για να εξυπηρετήσει κοντόφθαλμα συμφέροντα τα οποία αλλοιώνουν την αλήθεια και πολλές φορές οδηγούν σε τραγωδίες. Είναι, ως εκ τούτου, υψίστης σημασίας να σχεδιάσουμε έναν κατάλογο με ερωτήσεις οι οποίες θα προσθέσουν μια άλλη διάσταση στο ήδη υπάρχον ερωτηματολόγιο για την αλήθεια ιστορικών γεγονότων και να αναθέσουμε το έργο της επανεξέτασης της Ιστορίας σε διάσημους ιστορικούς αναλυτές με κύρος των οποίων η αντικειμενικότητα θα είναι υπεράνω κάθε υποψίας. Είναι σίγουρα, επιτακτικό να ρίξουμε περισσότερο φως στα συναινετικά στοιχεία μέσα από την Ιστορία μας δίνοντας έμφαση στις περιόδους ειρηνικής συμβίωσης -στην περίπτωσή μας- των δύο κοινοτήτων, τον τρόπο ζωής τους, τα ήθη και έθιμά τους και την κουλτούρα τους των οποίων η εναλλακτικότητα ορισμένων στοιχείων ήταν φανερή μέσα στις δύο κοινότητες.
Όλοι όσοι έχουν φοιτήσει σε οποιοδήποτε σχολείο γνωρίζουν, τουλάχιστον, μεγάλο μέρος της Ιστορίας μας ανάλογα με τον τρόπο που είχε παρουσιασθεί σ’ αυτούς μέσα από τα σχολικά βιβλία. Όμως έχουμε την εύλογη απορία που μας οδηγεί να αναρωτηθούμε πόσοι από αυτούς μπορούν να διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ ενός ιστορικού γεγονότος και παραδοσιακού στοιχείου που έχει δοθεί σαν ιστορικό γεγονός για να «προσθέσει στη δόξα του έθνους». Πιστεύω ότι πολύ λίγοι από τους παλιούς μαθητές και μόνο μια μικρή μειονότητα των σημερινών μαθητών μπορούν να διακρίνουν την πιο πάνω διαφορά. Συνεπώς, ένας από τους πιο σπουδαίους παράγοντες που πρέπει να ληφθεί υπόψη στην αναθεώρηση των σχολικών βιβλίων της Ιστορίας είναι η απάλειψη εθνικιστικών στοιχείων τα οποία βασίζονται στην παράδοση γιατί, τολμώ να πω, υπάρχει ο κίνδυνος γελοιοποίησης της Ιστορίας η οποία παρουσιάζεται σαν παιδικό παραμύθι.
Επηρεαζόμενοι από επιδράσεις διαφόρων ειδών έχουμε την τάση να αποκρύβουμε όλη την αλήθεια αγνοώντας τα λάθη μας και ρίχνοντας ευθύνες σε άλλους. Δεν χρειάζεται κάποιος τις υπηρεσίες ειδικού επί ιστορικών θεμάτων για να καταλήξει στο πιο πάνω συμπέρασμα όταν διαβάσει ένα σχολικό βιβλίο Ιστορίας το οποίο κτυπητά φανερώνει τις πιο πάνω αδυναμίες. Η αναθεώρηση των σχολικών βιβλίων Ιστορίας πρέπει να περιλαμβάνει λεπτομερή ανάλυση των γεγονότων τα οποία δεν πρέπει να επικεντρώνονται μόνο σε θριαμβευτικές νίκες αλλά και σε ταπεινωτικές ήττες. Το μεγαλείο ενός έθνους καθώς και τα μοιραία λάθη του πρέπει να γίνονται γνωστά μέσα από την Ιστορία του. Οι λαοί πρέπει να είναι περήφανοι για τα κατορθώματά τους αλλά και να έχουν την ευκαιρία να μαθαίνουν μέσα από τα λάθη τους για να μην πέφτουν σε παγίδες και να τα επαναλαμβάνουν με καταστροφικές συνέπειες. Είναι γι' αυτό που όλοι μαζί παρόλες τις ιδεολογικές μας διαφορές πρέπει να αγωνιστούμε για να λάμψει η αλήθεια για το γενικό καλό. Κλείνω με το motto του μεγάλου Κύπριου αγωνιστή με τον άδολο πατριωτισμό, Τάκη Χατζηδημητρίου, ότι «Μόνον όταν ένας Ελληνοκύπριος συμπορεύεται με έναν Τουρκοκύπριο υπάρχει πραγματική Κύπρος». Αυτό το motto θα καταφέρει η καταγραφή της Ιστορίας χωρίς ψευτιές, παραπλανήσεις και μυθεύματα που ισχυροποιούν το μίσος μεταξύ των δύο κοινοτήτων.
*ΒΑ, ΜΑ, PhD πρώην επιθεωρητή και πρώτου λειτουργού Εκπαίδευσης, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού
