Πολύ συχνά, προκειμένου να ενισχύσουμε στερεοτυπικά ιδεολογήματά μας, επικαλούμαστε «ιστορικά γεγονότα» που δεν υπήρξαν ποτέ, ή αλλοιωμένες εκδοχές της ιστορικής πραγματικότητας. Είναι κάτι ανάλογο με τη σχέση αστροφυσικής και αστρολογίας. Η αστροφυσική είναι επιστήμη· και δεν έχει φυσικά καμία σχέση με την αστρολογία, δηλαδή με τα ζώδια και τον «ανάδρομο Ερμή». Κι όμως, πολύ περισσότεροι ασχολούνται με αυτήν παρά με την αστροφυσική.
Μια περίπτωση «ιστορικής παρεξήγησης» είναι και ο αυτοκράτορας Νέρων. Τον οποίο «ξέρουμε» για το μοναδικό πράγμα που δεν έκανε, τον εμπρησμό της Ρώμης!
Ο έξυπνος ηλίθιος
Ο Νέρων δεν ήταν εμπρηστής της Ρώμης, αλλά ήταν
(α) ευνοημένος από τη συγκυρία (έγινε αυτοκράτορας ως υιοθετημένος και από τυχαία γεγονότα),
(β) αδίστακτος (μεταξύ άλλων έβαλε να σκοτώσουν τη μητέρα του και δύο συζύγους του),
(γ) αντιφατικός (επέβαλε στυγνή δικτατορία με δολοφονίες και δολοπλοκίες, ενώ ταυτόχρονα εξέδιδε προοδευτικούς και δίκαιους για την εποχή νόμους, προωθούσε τον πολιτισμό και πετύχαινε σημαντικές συμφωνίες ειρήνης),
(δ) επηρμένος. Η επιτυχία του στο να επιβάλλεται και να επιβιώνει τον γέμισε με τεράστια έπαρση και υπερβολική αυτοπεποίθηση. Τόση αυτοπεποίθηση, που στο τέλος συμπεριφερόταν ως εκ γενετής ηλίθιος, ταυτίζοντας το φαίνεσθαι με την πραγματικότητα.
Για εμάς σήμερα είναι ενδιαφέρουσα περίπτωση, γιατί η ζωή και ο τρόπος λειτουργίας του θυμίζουν σημερινούς ηγέτες.
Η περίσταση
Σήμερα μας βασανίζει και μας παιδεύει η παρουσία ανθρώπων στην ηγεσία χωρών, οι οποίοι είχαν την τύχη της συγκυρίας και όχι της αξίας.
Μεγάλο μέρος όσων γίνονται στη Μέση Ανατολή σήμερα δεν θα είχαν προκύψει αν δεν συνέτρεχαν τρία πράγματα: (α) Οι μισοί τουλάχιστον Ισραηλινοί διαφώνησαν και διαφωνούν με τις συμφωνίες για ύπαρξη παλαιστινιακού κράτους. (β) Οι μισοί Παλαιστίνιοι ονειρεύονται την εξαφάνιση του Ισραήλ από τον χάρτη. (γ) Τα αραβικά κράτη διέφυγαν πια από τον πόλεμο κατά του Ισραήλ και πολύ ευχαρίστως βλέπουν τον Νετανιάχου να εξοντώνει τη Χαμάς, τη Χεζμπολάχ, και το ίδιο το Ιράν. Ίσως υπάρχει και ένα τέταρτο: Η ίδια η παρουσία του Νετανιάχου στην πρωταγωνιστική θέση, ήταν το αποτέλεσμα από πολλές καραμπόλες στο Λικούτ, αλλά και αποτέλεσμα σήμερα της προθυμίας του να κάνει τα πάντα για να μείνει στην εξουσία, ως μέσο διαφυγής του από τη δικαιοσύνη - εσωτερική και διεθνή.
Ο Πούτιν ήταν το απότοκο της αποτυχίας του Γέλτσιν να εντάξει τη μεταψυχροπολεμική Ρωσία στον νέο κόσμο, καθώς και του μεταφυσικού συμπλέγματος «ήμασταν και θα είμαστε πάντα μεγάλη δύναμη». Ήξερε ότι αυτή η μεταφυσική προτεραιότητα των συμπατριωτών του ήταν αρκετή για να γίνουν ανεκτές οι ίντριγκες και οι αδίστακτες συμπεριφορές, ώστε να επιβληθεί ως εσαεί σωτήρας.
Ο Ερντογάν ήταν και είναι πανέξυπνος. Αλλά δεν θα γινόταν ποτέ κάτι περισσότερο από δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, αν δεν έφτανε σε όρια έκρηξης ο καταπιεσμένος από τους κεμαλιστές ισλαμισμός, καθώς και η οικονομική υστέρηση του Τούρκου της Ανατολής.
Ο Τραμπ είναι το αποτέλεσμα της επανάστασης της ηλιθιότητας έναντι της λογικής και της παιδείας. Οι οποίες έχουν ηττηθεί κατά κράτος τα τελευταία είκοσι χρόνια. Δεν θα ήταν καν υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ, αν ο μέσος Αμερικανός δεν ήταν τόσο πρόθυμος να «επαναστατήσει» εναντίον της νοημοσύνης.
Η ηγεμονία της εμμονής
Ο Νέρων είχε τρομερή εμμονή με την αναγνώριση, την αποδοχή, τις επευφημίες από τη Σύγκλητο και -προ πάντων- από τον λαό. Η δεξιοτεχνία του στην προσωπική επιβίωση στην εξουσία παντρεύτηκε με την εμμονή του για αποδοχή· και από τον γάμο γεννήθηκε ένα ερμαφρόδιτο παιδί, αυτό της πολιτικής παραίσθησης: Το να ταυτίζεις την πραγματικότητα με την επιθυμία της αποδοχής.
Ήταν τόσο έντονη στα τελευταία του χρόνια αυτή η πολιτική παραίσθηση, ώστε συνέχεε διαρκώς την πραγματικότητα με αυτό που σήμερα θα αποκαλούσαμε «επικοινωνιακή πολιτική». Στην πραγματικότητα, βυθίστηκε τόσο πολύ στον κόσμο του φαίνεσθαι, της επικοινωνίας, και των χειροκροτημάτων για κάθε χαζομάρα που έλεγε ή έκανε, ώστε στο τέλος την ταύτισε με την πραγματικότητα. Ούτε όταν έπεσε από το άρμα και τσακίστηκε δεν αντιλήφθηκε ότι δεν είχε ιδέα από αρματοδρομίες. Συνέχισε να πιστεύει ότι είναι ο καλύτερος. Το μυαλό του βυθίστηκε τελεσίδικα στον μεγαλομανή επικοινωνιακό κόσμο που είχε φτιάξει.
Ο Τραμπ είναι κλασική περίπτωση αυτού του χαρακτηριστικού του Νέρωνα.
Ο δικός μας;
Σε καμιά περίπτωση βέβαια δεν θα ταύτιζα τον δικό μας ηγέτη με τον Τραμπ, τον Πούτιν, ή τον Νετανιάχου. Ούτε με τον Νέρωνα φυσικά.
Από την άλλη, δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει κάποια χαρακτηριστικά του που πιστοποιούν ότι όλο και κάποια συγγένεια έχει με τα σύνδρομα που κληροδότησε ο Νέρων:
- Ευνοήθηκε εξαιρετικά από τις συγκυρίες για την άνοδό του στην εξουσία. Κυρίως από την «επανάσταση» μεγάλου μέρους της κοινωνίας να αναζητά α-πολιτίκ ηγέτη - με μόνη απαίτηση να μην λύσει το κυπριακό, που κι αυτό το έχει.
- Έχει εξαιρετικά αντανακλαστικά αυτοπροστασίας. Πάντοτε φρόντιζε να φαίνεται ο καλός και συνεργάσιμος, απέφευγε τις κακοτοπιές ως κυβερνητικός εκπρόσωπος και υπουργός Εξωτερικών, απέπνεε αγαθοσύνη και συγκατάβαση (τα πρώτα πέντε χρόνια της αυτοκρατορίας του, ο Νέρων ήταν εξαιρετικά συγκαταβατικός, γλυκύτατος, και πολύ αγαπητός).
- Δεν τον λες και γεμάτο ηθικές αναστολές, ή… μπεσαλή. Δεν δίστασε να αδειάσει τον άνθρωπο που του άνοιξε τον δρόμο στην πολιτική σταδιοδρομία (Αβέρωφ Νεοφύτου), ούτε και τον άνθρωπο που τον έκανε Πρόεδρο (Νίκος Αναστασιάδης). Δεν διστάζει να κάνει ακραίες κινήσεις με δικούς του ανθρώπους (διορισμοί) και με αντιπάλους. Και γενικώς δεν χαρίζει τ’ αγγέλου του νερό: Ευχαρίστως πουλά το ΔΗΚΟ για χάρη του ΕΛΑΜ, ελαφρά τη καρδία μιλά για ΔΔΟ, την ώρα που ούτε ο καθρέφτης του δεν τον πιστεύει, δεν «χαρίζει» από αιδώ στο Δημόσιο ούτε χίλια ευρώ σύνταξη. Επίσης, δεν δίστασε να μετακινηθεί από το «φιλορωσικό στρατόπεδο», στο στρατόπεδο του «δίνω γην και ύδωρ στις ΗΠΑ και στον Νετανιάχου». Έχει δηλαδή όλα τα χαρακτηριστικά του «βαθιά θρησκευόμενου ανθρώπου».
- Είναι εξαιρετικά προσηλωμένος στην κοινωνική αποδοχή και στο χειροκρότημα. Τόσο που θυμώνει με κάθε κριτική που του γίνεται, ενώ ο ίδιος και οι άνθρωποί του δαπανούν το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεων και του χρόνου τους στην εικόνα του και στη διοχέτευση κολακευτικών σχολίων στα ΜΜΕ.
Αυτό το τελευταίο μπορεί να ερμηνεύει κάπως και την πρόσφατη γκάφα με τη δήθεν διαμεσολάβηση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ. Το θέμα έχει υπεραναλυθεί - από πολλούς πολύ εύστοχα. Μπορεί όμως, εν τέλει, τον καταλυτικό ρόλο να τον διαδραμάτισε η μεγαλομανής προσήλωση του Ν. Χριστοδουλίδη στην εικόνα, στο φαίνεσθαι. Τόσο πολύ, που στο τέλος να την ταυτίζει με την πραγματικότητα, να σβήνει από το μυαλό του τα στοιχειώδη που έμαθε ως διπλωμάτης και υπουργός Εξωτερικών, και να είναι αταλάντευτα προσηλωμένος στο μεγαλείο του. Όσες φορές και να τσακιστεί πέφτοντας από το άρμα.
Το καλάθι
- με τα φρένα (1): Είναι κρίμα. Την ώρα που ο κόσμος αλλάζει και στην περιοχή μας έρχονται τα πάνω κάτω, στην Ελλάδα περάσαμε τα δύο χρόνια όπου ο πολιτικός κόσμος αναλίσκεται άπειρες μέρες και ώρες με την τυμβωρυχία των Τεμπών. Με αμείωτη ένταση. Όχι για τη δικαίωση των νεκρών και για την καταδίκη των υπευθύνων, αλλά για να έχουν πολιτική παρουσία και λόγο ύπαρξης οι Βελόπουλοι και οι Κωνσταντοπούλου. Την πιο κρίσιμη ώρα!
- …με τα φρένα (2): Ενώ Ευρωπαίοι ηγέτες αρθρώνουν λόγο για τη Γάζα και το Παλαιστινιακό, και προσπαθούν να διαμεσολαβήσουν μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, η ίδια η πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τηρεί σιγήν ιχθύος. Σε πλήρη αδράνεια! Την ώρα που θα έπρεπε να αλωνίζει στην περιοχή με την παρουσία της και με τον λόγο της Ένωσης, αλλά και με την ανάληψη πρωτοβουλιών που μόνο η ΕΕ έχει την αξιοπιστία να αναλάβει…
- … με τα φρένα (3): Δεν πειράζει όμως. Την αναπληρώνει επάξια ο δικός μας. Βρίσκεται και πάλιν στο επίκεντρο των εξελίξεων, δηλαδή στις… χώρες της Βαλτικής. Αυτό το μικρομεγαλίστικο μακαριακό σύνδρομο θα το πληρώσουμε ακριβά. Έχουν να δουν πολλά τα μάτια μας και ν’ ακούσουν πολλά τ’ αφτιά μας, μέχρι να αρχίσει και να τελειώσει αυτή η έρμη η προεδρία μας στην ΕΕ.
