Λίγα εικοσιτετράωρα μετά την ολοκλήρωση και της Πενταμερούς στη Νέα Υόρκη, χωρίς κανένα, και αυτή τη φορά, αποτέλεσμα, ούτε καν στα θέματα χαμηλής πολιτικής που επιδιώκει ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, οφείλουμε να δούμε τα πράγματα όπως έχουν και όχι όπως ίσως θα θέλαμε να έχουν και να καταγράψουμε κάποιες ωμές πραγματικότητες.
Από την απρόσμενη διακοπή της διάσκεψης του Κραν Μοντανά και πέρα, το Κυπριακό δεν προχώρησε ούτε ελάχιστο βήμα μπροστά. Οκτώ χρόνια από τότε παραμένει σε απόλυτο τέλμα και αδιέξοδο. Ούτε στα χρόνια που ακολούθησαν την απόρριψη του σχεδίου Ανάν, το 2004, δεν υπήρξε τέτοια ακινησία.
Πολλοί αποδίδουν τη στασιμότητα αυτή στη διαφοροποίηση της τουρκικής πλευράς και στην προσπάθειά της να επιτύχει λύση έξω από το συμφωνημένο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για μία Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία στην Κύπρο, λύση που να παραπέμπει είτε στη Συνομοσπονδία είτε και στη δημιουργία δύο κρατών.
Αυτό είναι μεν ένα γεγονός που ουδείς μπορεί να παραβλέψει αλλά δεν μπορεί να αποτελέσει ταυτοχρόνως και άλλοθι, για να εγκαταλειφθεί από την πλευρά μας κάθε ειλικρινής προσπάθεια για διάρριξη του αδιεξόδου και πολύ φοβούμαστε ότι αυτό έχει συμβεί και συνεχίζει να συμβαίνει.
Όσο γεγονός παραμένει η τουρκική αδιαλλαξία, άλλο τόσο παραμένει γεγονός και η δική μας απροθυμία και ευθυνοφοβία να προχωρήσουμε σε συγκεκριμένα και αδιαμφισβήτητα βήματα που θα υποβοηθούσαν και κατά κάποιον τρόπο θα «υποχρέωναν» την τουρκική πλευρά να επανέλθει σε συζητήσεις επί του συμφωνημένου πλαισίου λύσης.
Η τεράστια και ουσιώδης ωστόσο διαφορά, ανάμεσα στην αδιέξοδη στάση που ακολουθούν και οι δύο πλευρές, είναι ότι η διαιώνιση του τέλματος στο Κυπριακό εξυπηρετεί απόλυτα την επίτευξη των τουρκικών στοχεύσεων για διαιώνιση του σημερινού διαιρετικού στάτους κβο, ενώ, αντίθετα, για εμάς, που -υποτίθεται- επιδιώκουμε –ή έπρεπε να επιδιώκουμε– τον τερματισμό της κατοχής και την επανένωση της Κύπρου χθες, φέρνει όλο και πιό κοντά την οριστική διχοτόμηση της Κύπρου.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό είναι εμφανές ότι η τελευταία προσπάθεια που ανέλαβαν τα Ηνωμένα Έθνη δεν οδηγείται πουθενά. Οι δύο πλευρές δεν συνομιλούν καν μεταξύ τους και απλά, όταν τους δοθεί η ευκαιρία, λένε ο καθένας τα δικά του, χωρίς να ακούνε ο ένας τον άλλο.
Η πλήρης αποτυχία των δύο ηγετών να συμφωνήσουν ακόμα και στη διάνοιξη 2-3 νέων οδοφραγμάτων είναι ενδεικτική της απροθυμίας τους να κάνουν έστω και ένα μικρό βήμα μπροστά.
Ακόμα και οι δύο απανωτές διασκέψεις που έγιναν, έγιναν απλά για να γίνουν. Τέτοια είναι η αναποτελεσματικότητά τους που ακόμα και αυτή η μεθοδολογία οδηγείται σταδιακά σε πλήρη εκφυλισμό.
Νίκος Χριστουδουλίδης και Ερσίν Τατάρ είναι εξίσου συνυπεύθυνοι για την κατάσταση που διαμορφώνεται και εδραιώνεται.