Ενόψει χειμώνα έχουν αρχίσει εδώ και μέρες οι προετοιμασίες των νοικοκυριών με τζάκι ή ξυλόσομπα για την εξασφάλιση ξύλων. Όσοι έχουν τη δυνατότητα κόβουν ξύλα, είτε από τα περιβόλια τους είτε από τα κρατικά δάση μετά από την εξασφάλιση άδειας από το Τμήμα Δασών. Την ίδια ώρα η αγορά ξύλων αρχίζει δειλά-δειλά να ανεβάζει ταχύτητες, για να γνωρίσει την κορύφωση της τον επόμενο μήνα.
Μελανό σημείο σε αυτήν την ετήσια «μάχη» εξασφάλισης καύσιμης ύλης συνιστά η χρήση ακατάλληλης ξυλείας, δηλαδή εμποτισμένων απόβλητων ξυλείας, με αποτέλεσμα να προκαλούνται αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία.
Αν και στην Κύπρο η χρήση τους για θέρμανση απαγορεύεται, το φαινόμενο παρατηρείται συχνά τα τελευταία χρόνια, όπως παραδέχτηκε η υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Μαρία Παναγιώτου, σε απάντησή της (25 Απριλίου 2025) σε κοινοβουλευτικό ερώτημα (24 Φεβρουαρίου 2025) του βουλευτή Λευκωσίας, Χαράλαμπου Θεοπέμπτου. «Στις περιπτώσεις καταγγελιών, το συγκεκριμένο θέμα αντιμετωπίζεται ως οχληρία, τόσο από τις τοπικές αρχές όσο και από το Τμήμα Περιβάλλοντος», σημείωσε.
Σε δηλώσεις του στον «Π» ο διευθυντής του Τμήματος Περιβάλλοντος, Θεόδουλος Μεσημέρης, ανέφερε ότι συχνά στο παρελθόν λειτουργοί του Τμήματος μετέβησαν σε υποστατικά για συστάσεις, μετά από καταγγελία για καπνοδόχους, οι οποίες εξέπεμπαν καπνό, ο οποίος παρέπεμπε σε χρήση ακατάλληλων ξύλων. Όπως είπε, ενόψει χειμώνα θα ενημερωθεί το κοινό σχετικά με τις επιπτώσεις που προκαλούνται στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία από την καύση ακατάλληλων υλικών στα οικιακά τζάκια και τις ξυλόσομπες.
Υπάρχει πρόθεση για νομοθετική ρύθμιση;
Ο κ. Θεοπέμπτου ρώτησε την υπουργό «αν υπάρχει πρόθεση για νομοθετική ρύθμιση ή/και λήψη μέτρων για αποτροπή της ανεξέλεγκτης καύσης διαφόρων υλικών και ακατάλληλης ξυλείας σε τζάκια και ξυλόσομπες, ιδιαίτερα κατά τις ψυχρές ημέρες του χειμώνα, που προκαλεί ρύπανση στην ατμόσφαιρα».
Στην απάντησή της η κα Παναγιώτου ανέφερε αρχικά ότι «στην Κύπρο απαγορεύεται η χρήση ακατάλληλης ξυλείας (εμποτισμένα απόβλητα ξυλείας) για καύση σε τζάκια και ξυλόσομπες. Το εν λόγω θέμα ρυθμίζεται από το άρθρο 15(7) των περί Αποβλήτων Νόμων του 2011 έως 2022, σύμφωνα με το οποίο κάθε κάτοχος επικίνδυνων αποβλήτων και κάθε αρχικός παραγωγός επικίνδυνων αποβλήτων εξασφαλίζει, μέσω διακανονισμού με δημόσιο οργανισμό ή ιδιώτη που κατέχει άδεια διαχείρισης αποβλήτων, την ανάκτηση και τη διάθεση των εν λόγω αποβλήτων. Ως εκ τούτου, οι κάτοχοι αποβλήτων οφείλουν να εξασφαλίζουν την ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων που εμπεριέχουν επικίνδυνες/βλαβερές ουσίες και να μην προβαίνουν σε ανεξέλεγκτη καύση. Για το συγκεκριμένο θέμα δεν απαιτείται περαιτέρω νομική ρύθμιση».
Την ίδια ώρα η υπουργός ενημέρωσε ότι στο παρόν στάδιο, δεν υπάρχει οποιαδήποτε απαίτηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για νομοθετική ρύθμιση σχετικά με τον έλεγχο των εκπομπών από οικιακά τζάκια και ξυλόσομπες. Όπως διευκρίνισε, οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες και οι αντίστοιχες Εθνικές Νομοθεσίες για τov έλεγχο της ρύπανσης της ατμόσφαιρας καλύπτουν μόνο μικρές και μεγάλες βιομηχανικές μονάδες και δραστηριότητες, αλλά όχι οποιεσδήποτε οικιακές χρήσεις.
Παραδεχόμενη ότι η χρήση ακατάλληλης ξυλείας για θέρμανση παρατηρείται συχνά τα τελευταία χρόνια και ότι στις περιπτώσεις καταγγελιών, το συγκεκριμένο θέμα αντιμετωπίζεται ως οχληρία, τόσο από τις Τοπικές Αρχές όσο και από το Τμήμα Περιβάλλοντος, ενημέρωσε ότι «προγραμματίζεται πριν από τον επόμενο χειμώνα η προετοιμασία ενημερωτικού υλικού για καλύτερη και λεπτομερή ενημέρωση του κοινού σχετικά με τις επιπτώσεις που προκαλούνται στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία από την καύση ακατάλληλων υλικών στα οικιακά τζάκια και ξυλόσομπες, καθώς και η παροχή συμβουλών για καλές πρακτικές που πρέπει να ακολουθούνται για τη μείωση των εκπομπών (χρήση καθαρής ξυλείας ή εγκεκριμένων υλικών καύσης που δεν εμπεριέχουν επικίνδυνες/βλαβερές ουσίες, συστηματικός καθαρισμός των τζακιών και της καπνοδόχου κλπ.)».
