Άλλη μια δημόσια σύμβαση εκατομμυρίων ευρώ παραπέμφθηκε από την Ελεγκτική Υπηρεσία στην Αρχή κατά της Διαφθοράς προκειμένου να διαπιστωθεί αν συντρέχουν λόγοι διερεύνησης του ενδεχομένου διάπραξης των ποινικών αδικημάτων που αφορούν κατάχρηση εξουσίας. Γραπτή ενημέρωση για την υπόθεση ζήτησε η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) καθώς η σύμβαση, που αφορά την αγορά ενός αυτόνομου σκάφους ανάκτησης πετρελαιοειδών για αντιμετώπιση περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης στην ΑΟΖ της Κύπρου, θα πληρωθεί και με ευρωπαϊκά κονδύλια.
Ο διαγωνισμός
Ο επίμαχος διαγωνισμός προκηρύχθηκε από το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, τον Ιούνιο του 2022, με ανοικτή διαδικασία, με συνολική εκτιμώμενη αξία €7.950.000+ΦΠΑ και κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει βέλτιστης σχέσης τιμής-ποιότητας.
Για το διαγωνισμό υποβλήθηκαν τέσσερις προσφορές εκ των οποίων οι δύο απορρίφθηκαν στο στάδιο της τεχνικής αξιολόγησης και δεν ανοίχθηκε ο οικονομικός φάκελος τους. Με τον καθορισμό συντελεστών βαρύτητας τεχνικής και οικονομικής αξιολόγησης 70% και 30% αντίστοιχα, κρίθηκε ως πλέον συμφέρουσα η ακριβότερη προσφορά του τέταρτου προσφοροδότη, ύψους €7.280.240+ΦΠΑ, με συνολικό βαθμό τεχνικής προσφοράς 100%, στον οποίο και έγινε ανάθεση της σύμβασης από το Συμβούλιο Προσφορών, του οποίου η προσφορά ήταν κατά €1.480.240+ΦΠΑ υψηλότερη από την προσφορά του χαμηλότερου έγκυρου προσφοροδότη, η οποία είχε εξασφαλίσει συνολικό βαθμό τεχνικής προσφοράς 83%.
Τα ερωτήματα
Τα ερωτήματα που τέθηκαν από την Ελεγκτική Υπηρεσία εύλογα: Η Δημοκρατία θα πληρώσει σε κάποιον προμηθευτή ποσό €7,3 εκατ. τη στιγμή που ένας άλλος προμηθευτής ζητά €5,8 εκατ. για σκάφος που επίσης είναι εντός προδιαγραφών; Είναι το σκάφος του ακριβού προμηθευτή τόσο καλύτερο ώστε να αξίζει να πληρώσει η Δημοκρατία €1,5 εκατ. περισσότερα; Εάν η απάντηση είναι τεκμηριωμένα θετική, τότε, η αγορά ήταν συμφέρουσα. Διαφορετικά, σημαίνει υπήρξε διασπάθιση δημόσιου χρήματος.
Τα ευρήματα
Όπως αναφέρει η Ελεγκτική Υπηρεσία στην έκθεση της που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα και αφορά τα ευρήματα του ελέγχου της στο Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, μετά την υπογραφή της σύμβασης και κατά τη διάρκεια υλοποίησης της, ζητήθηκε και εγκρίθηκε από την Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΑΑ) παράταση του χρόνου παράδοσης του υπό αναφορά σκάφους μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2024, καθορίζοντας με τον τρόπο αυτό τη διάρκεια της σύμβασης σε 14 μήνες. Μάλιστα, μετά από σχετικό διάβημα του Τμήματος Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών είχε εξασφαλιστεί έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) της παράτασης των επιλέξιμων προτάσεων της μέχρι τον Μάρτιο του 2025.
Τον Απρίλιο του 2024, το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών υπέβαλε εκ νέου στην ΚΕΑΑ αίτημα του αναδόχου για παράταση της σύμβασης για τρεις επιπλέον μήνες, λόγω καθυστέρησης στην παράδοση των ηλεκτρομηχανών του σκάφους. Αίτημα, με το οποίο η Ελεγκτική Υπηρεσία διαφώνησε εφόσον δεν είχε υποβληθεί κανένα νέο στοιχείο σε σχέση με το προηγούμενο αίτημα για παράταση πέντε μηνών που είχε απορριφθεί από την ΚΕΑΑ. Τελικά, τον ίδιο μήνα, η ΚΕΑΑ απέρριψε το πιο πάνω αίτημα.
Όπως αναφέρει στην έκθεση της η Ελεγκτική Υπηρεσία, «είναι απαράδεκτο το γεγονός της εκ των υστέρων διαπραγμάτευσης και παράτασης των χρονικών πλαισίων καταβολής των πληρωμών με την ΕΕ, μετά την ανάθεση και την υπογραφή της σύμβασης, η οποία, έγινε από το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, αντί πριν την υποβολή των προσφορών, όπως έγκαιρα είχαμε υποδείξει, γεγονός το οποίο, όπως και η ίδια η Διευθύντρια του Τμήματος Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών είχε αναφέρει, θα επέτρεπε ευρύτερη συμμετοχή στο διαγωνισμό προς όφελος του δημοσίου».
Πρόσθεσαν όρο στη σύμβαση
Η Ελεγκτική Υπηρεσία διαπίστωσε, επίσης, ότι προστέθηκε εκ των υστέρων σχετικός όρος στη σύμβαση σύμφωνα με τον οποίο, εάν δεν επιτυγχανόταν η πιο πάνω παράταση, ο ανάδοχος θα απαλλασσόταν από τις συμβατικές του υποχρεώσεις. «Η προσθήκη του πιο πάνω όρου είναι κατά την άποψη μας εξίσου απαράδεκτη εφόσον δεν περιλαμβανόταν στα αρχικά έγγραφα του διαγωνισμού, και έγινε χωρίς την έγκριση του αρμοδίου οργάνου, γεγονός το οποίο συνιστά κατά την άποψη μας κατάχρηση εξουσίας εκ μέρους του Τμήματος Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών», σχολιάζει στην έκθεση της η Ελεγκτική Υπηρεσία.
Τον Μάιο του 2024, το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών επανάφερε αίτημα του αναδόχου στην ΚΕΑΑ για τρίμηνη χρονική επέκταση της σύμβασης. Τελικά, τον Ιούνιο του 2024 η ΚΕΑΑ ενέκρινε τη χρονική επέκταση της σύμβασης χωρίς την επιβολή ρητρών καθυστέρησης στον ανάδοχο.
