Η τριμελής Ερευνητική Επιτροπή, που έθεσε το χάος που προκάλεσαν οι φονικοί αερόσακοι Takata κάτω από το μικροσκόπιό της, αναμένεται να παραδώσει σήμερα το πόρισμά της στον Γενικό Εισαγγελέα, Γιώργο Σαββίδη, στο οποίο, όπως πληροφορείται ο «Π», καταλογίζει ενδεχόμενες ποινικές και πειθαρχικές ευθύνες σε πρώην και νυν δημόσιους λειτουργούς και όχι μόνο.
Όπως αποκαλύφθηκε περίτρανα μέσα από τις ακροάσεις της Ερευνητικής Επιτροπής, οι ευθύνες έχουν όνομα και επώνυμο και καταλογίζονται στο πόρισμα. Από εκεί και πέρα, αποτελεί υποχρέωση και καθήκον της Νομικής Υπηρεσίας να μελετήσει το πόρισμα, να εντοπίσει τις ευθύνες, να τις στοιχειοθετήσει μέσα από ποινική έρευνα και να οδηγήσει τους υπαίτιους ενώπιον της Δικαιοσύνης.
Θα πρέπει να λογοδοτήσουν οι αρμόδιοι που σφύριζαν αδιάφορα όλα αυτά τα χρόνια για τους επικίνδυνους αερόσακους Takata. Αυτή η εγκληματική αδιαφορία και αμέλεια που επέδειξαν βάφτηκε με αίμα. Θρηνούμε δυο νεαρούς που έχασαν τη ζωή τους από τους φονικούς αερόσακους, ενώ τρίτος νεαρός παραμορφώθηκε στο πρόσωπο. Τόσο για τον θάνατο του 24χρονου Κυριάκου Όξινου στις 24/01/2023 στη Λευκωσία όσο και για τον θάνατο της 19χρονης Στυλιανής Γιωργαλλή στις 21/10/2024 στον δρόμο Αυγόρου-Φρενάρους βρίσκονται σε εξέλιξη δυο ποινικές έρευνες. Η Νομική Υπηρεσία θα μελετήσει και το πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής προτού λάβει τις τελικές της αποφάσεις για τους θανάτους των δυο νεαρών.
Όπως πληροφορείται ο «Π», στο πόρισμα επιρρίπτονται και πολιτικές ευθύνες. Συνολικά 10 πρώην υπουργοί Μεταφορών κατέθεσαν ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής ότι ουδέποτε ενημερώθηκαν από τους υφισταμένους τους ή από τους γενικούς διευθυντές των υπουργείων τους για τους φονικούς αερόσακους Takata, παρ' όλο που υπάρχουν σχετικές αναφορές για την επικινδυνότητά τους, τουλάχιστον, από το 2010.
Στη δημοσιότητα το πόρισμα
Η Νομική Υπηρεσία θα δώσει στη δημοσιότητα το πόρισμα αφού το μελετήσει και απαλείψει τυχόν προσωπικά δεδομένα. Εαν μέσα από τη μελέτη του πορίσματος προκύψουν πειθαρχικές ευθύνες, τότε, θα ειδοποιηθεί η αρμόδια Αρχή για να δρομολογήσει τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί η διάπραξη και ποινικών αδικημάτων, τότε, θα δοθούν οδηγίες από τον Γενικό Εισαγγελέα για τη διενέργεια αστυνομικής έρευνας.
Το πόρισμα θα παραδοθεί στον κ. Σαββίδη σήμερα στις 11 το πρωί από τον πρόεδρο της Ερευνητικής Επιτροπής και πρώην δικαστή, Μιχαλάκη Χριστοδούλου, και από τα μέλη, Μιχάλη Βορκά-πρόεδρο του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, και Θεοδόση Χατζημιχαήλ- στέλεχος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
Ευθύνες σε ΤΟΜ
Οι ακροάσεις της Ερευνητικής Επιτροπής αποκάλυψαν τις διαχρονικές ευθύνες των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών και δη του Τμήματος Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ), το οποίο ενέγραφε και επέτρεπε στην Κύπρο την κυκλοφορία εισαγόμενων μεταχειρισμένων οχημάτων από τρίτες χώρες και κυρίως από Ιαπωνία, γνωρίζοντας ότι σε περίπτωση επικίνδυνων ανακλήσεων οι ιδιοκτήτες δεν θα ενημερώνονταν.
H διοικητική έρευνα που διατάχθηκε προ μηνών από τον υπουργό Μεταφορών, Αλέξη Βαφεάδη, και παραδόθηκε αρχές του χρόνου αποκάλυψε ότι από το 2010 δεν υπήρχε καμία κρατική εποπτεία και έλεγχος όσον αφορά τις ανακλήσεις των οχημάτων που εισάγονταν στην Κύπρο ως μεταχειρισμένα από τρίτες χώρες. Κοντολογίς, για τα τελευταία 14 χρόνια δεν ενημερώθηκαν ποτέ οι δεκάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες αυτών των οχημάτων για τις ανακλήσεις που έγιναν όλα αυτά τα χρόνια από τις κατασκευάστριες εταιρείες και αφορούσαν ελαττωματικά ή και επικίνδυνα εξαρτήματα.
Ο Αλέξης Βαφεάδης κατήγγειλε το Τμήμα του
Ο υπουργός Μεταφορών, Αλέξης Βαφεάδης, καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής επέρριψε ευθύνες στο ΤΟΜ που υπάγεται στο υπουργείο του. Όπως είπε, η αρχή του κακού έγινε το 2017 όταν το ΤΟΜ απέστειλε επιστολή, ημερ. 21/3/2017, προς τον Σύνδεσμο Εισαγωγέων Μηχανοκίνητων Οχημάτων στον οποίο συμμετέχουν οι αντιπροσωπείες καινούργιων οχημάτων. Με την εν λόγω επιστολή, που κατατέθηκε ως τεκμήριο στην Ερευνητική Επιτροπή, το ΤΟΜ εξαίρεσε τα μέλη του Συνδέσμου από την υποχρέωση να ενημερώνουν για τυχόν ανακλήσεις τους ιδιοκτήτες οχημάτων που τα αγόρασαν μεταχειρισμένα κατόπιν εισαγωγής τους από τρίτες χώρες, κυρίως από Ιαπωνία και Σιγκαπούρη, αλλά δεν καθόρισε ποιος είναι ο αρμόδιος για αυτή την ενημέρωση. Σύμφωνα με τον κ. Βαφεάδη, το ΤΟΜ δεν είχε την αρμοδιότητα να στείλει μια τέτοια επιστολή, προβαίνοντας σε αυθαίρετες νομικές ερμηνείες. Εξαιτίας, όμως, αυτής της επιστολής, εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να κυκλοφορούν στους κυπριακούς δρόμους χιλιάδες εισαγόμενα μεταχειρισμένα οχήματα, τα οποία φέρουν τους επικίνδυνους αερόσακους.
Από την άλλη, ο Σωτήρης Κολέττας, ο οποίος διετέλεσε διευθυντής του ΤΟΜ επί 13 χρόνια, στην κατάθεσή του στην Ερευνητική Επιτροπή μετακύλησε τις ευθύνες στις κατασκευάστριες εταιρείες των οχημάτων και στους αντιπροσώπους τους στην Κύπρο, εννοώντας τις εταιρείες εισαγωγής καινούργιων οχημάτων. «Καμία κυβερνητική υπηρεσία ανά το παγκόσμιο δεν μπορεί να αποφασίσει για οποιαδήποτε ανάκληση οχήματος. Η κατασκευάστρια εταιρεία αποφασίζει και οι ανακλήσεις γίνονται μέσω των επισήμων αντιπροσώπων τους στις διάφορες χώρες», υπέδειξε. Από την άλλη, οι εισαγωγείς-διανομείς των καινούργιων οχημάτων δεν αποδέχονται την ευθύνη για τις χιλιάδες μεταχειρισμένα οχήματα που εισήχθησαν και εξακολουθούν να εισάγονται στην Κύπρο από τρίτες χώρες. Υποδεικνύοντας ότι, βάσει της νομοθεσίας, αυτός που εισάγει και πωλεί τα αυτοκίνητα, αυτός φέρει και την ευθύνη για ενημέρωση σε περίπτωση ανάκλησης.
ΤΗΥ και Αστυνομία
Κρίνοντας από τις μαρτυρίες που ακούστηκαν ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής, πέρα από το ΤΟΜ στο πόρισμα εκτιμάται ότι θα επιρρίπτονται ευθύνες και στο Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών καθώς οι προϊστάμενοι του Τμήματος από το 2017 και εντεύθεν δεν ενημέρωσαν τη Διεύθυνση του Υπουργείου Μεταφορών για τις εκθέσεις που ετοίμασε το Τμήμα και αφορούσαν τον θάνατο του Κυριάκου Όξινου στις 21/10/2024 και τον σοβαρό τραυματισμό του Αλέξανδρου Λούγκου στις 30/7/2017 από αερόσακους Takata.
Η δε Αστυνομία, παρ' όλο που γνώριζε για τα εν λόγω περιστατικά, ουδέποτε ενημέρωσε το Συμβούλιο Οδικής Κυκλοφορίας. Ο υπεύθυνος της Τροχαίας Αρχηγείου Αστυνομίας, Χάρης Ευριπίδου, κατέθεσε στην Ερευνητική Επιτροπή ότι οι εκθέσεις που αφορούσαν το θανατηφόρο του Όξινου και τον σοβαρό τραυματισμό του Λούγκου απο αερόσακους Takata θα έπρεπε να τεθούν ενώπιον του Συμβουλίου Οδικής Ασφάλειας, όχι όμως από την Αστυνομία αλλά από το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών. Όπως εξήγησε, η Αστυνομία παρουσιάζει στατιστικά στοιχεία και όχι αναλυτικά στοιχεία για το κάθε ατύχημα ή δυστύχημα.
Έπαιζαν καμπάνες...
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε σε μια από τις ακροάσεις ο πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής, Μιχαλάκης Χριστοδούλου, «έπαιζαν καμπάνες» από το 2013 στο ΤΟΜ από την Υπηρεσία Προστασίας του Καταναλωτή του Υπουργείου Εμπορίου για τις επικίνδυνες ανακλήσεις αερόσακων αλλά δεν έκανε τίποτα, ούτε ενημέρωσε.
Στην τελευταία συνεδρία της Ερευνητικής Επιτροπής, ο κ. Χριστοδούλου ζήτησε συγγνώμη από τους γονείς των Κυριάκου Όξινου και της Στυλιανής Γιωργαλλή, καταγγέλοντας ότι «η Πολιτεία δεν κατάφερε να τους παράσχει ασφάλεια».
