Sevgul Uludag
Τηλ: 99966518
Τη Δευτέρα 9 Ιουνίου 2025, το Αθλητικό Μορφωτικό Σωματείο Ομόνοια Άσσιας έκανε μια τολμηρή κίνηση μέσα από τη σελίδα του στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, καλώντας όσους γνωρίζουν για την τύχη ενός «αγνοούμενου» Τουρκοκύπριου από το 1964 να δώσουν πληροφορίες στην Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων. Έχουμε πραγματοποιήσει διάφορες εκδηλώσεις μαζί με το Σωματείο Ομόνοια Άσσιας σχετικά με τους «αγνοούμενους» και το έργο μου, καθώς και με την παρουσία Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων συγγενών «αγνοουμένων» από την οργάνωση «Μαζί Μπορούμε!» οι οποίοι μίλησαν σε αυτές τις εκδηλώσεις. Προσπαθήσαμε να βοηθήσουμε για τους «αγνοούμενους» της Άσσιας και τώρα η έκκλησή τους ήρθε ως μια ανθρωπιστική χειρονομία που πρέπει να ακολουθήσουμε ως παράδειγμα.
Η έκκληση από την Ομόνοια Άσσιας
Η έκκληση από την Ομόνοια Άσσιας στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης έλεγε: «Ο εικονιζόμενος είναι ο Ali Huseyin Gench, Τουρκοκύπριος από τη Βατυλή. Στις 11 Μαΐου 1964 ενώ οδηγούσε το αυτοκίνητό του φεύγοντας από την Άσσια συνελήφθη και έκτοτε αγνοείται.
Οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι συνελήφθη από Ασσιώτες και κρατήθηκε φρουρούμενος λίγες μέρες στο Δημοτικό Σχολείο της Άσσιας. Σε κάποιο στάδιο μεταφέρθηκε από Ασσιώτες στον Αστυνομικό Σταθμό Βατυλής όπου και εξαφανίστηκε. Οι πληροφορίες επίσης αναφέρουν ότι αστυνομικός που το 1964 έδρευε στον Αστυνομικό Σταθμό Βατυλής παραδέχτηκε ότι ο Τ/Κ εκτελέστηκε και αυτές ήταν οι διαταγές. Αξιοσημείωτο είναι οι αφηγήσεις που αναφέρουν ότι το αυτοκίνητο του Ali Huseyin Gench χρησιμοποιείτο για χρόνια από συγκεκριμένους Ασσιώτες. Η Άσσια είναι ένα χωριό με 83 Ελληνοκύπριους 'αγνοούμενους'. Απαιτούσαμε και απαιτούμε διακρίβωση της τύχης των 'αγνοουμένων' και παράδοση των οστών στις οικογένειές τους. Για να βρουν ανάπαυση και οι νεκροί και οι συγγενείς τους.
Για τους ίδιους λόγους η Ομόνοια Άσσιας απαιτεί αυτοί που γνωρίζουν για την τύχη του Ali Huseyin Gench να δώσουν πληροφορίες στη ΔΕΑ ώστε τα οστά του να ανευρεθούν και να παραδοθούν στην οικογένειά του». Σε αυτό το κάλεσμα, ο Μιχάλης Ιακωβίδης, ένας αρχαιολόγος που εργάζεται για την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων, δήλωσε: «Η ΔΕΑ έχει πραγματοποιήσει οκτώ συνεχόμενες εκσκαφές βόρεια του χωριού Άσσια για τη συγκεκριμένη υπόθεση. Τέσσερις εκσκαφές πραγματοποιήθηκαν κάτω από το σύμπλεγμα ευκαλύπτων κοντά στον ποταμό και τέσσερις εκσκαφές κοντά και γύρω από την περιοχή του φράγματος της Άσσιας. Αν κάποιος έχει οποιαδήποτε πληροφορία, παρακαλώ να επικοινωνήσει μαζί μου ή με τα γραφεία της ΔΕΑ».
Η ιστορία του Ππεκρή
Είχα γράψει για τους «'αγνοούμενους' από τη Βατυλή» -Τουρκοκύπριους και έναν Ελληνοκύπριο- ακριβώς πριν από 16 χρόνια, τον Οκτώβριο του 2009. Ήταν μια σειρά άρθρων και συνεντεύξεων με τους συγγενείς των «αγνοουμένων» από το χωριό Βατυλή. Μεταξύ αυτών ήταν δύο Τουρκοκύπριοι, ο Ali Huseyin Gench, «αγνοούμενος» από τις 11 Μαΐου 1964, ο Hasan Osman Desteban, «αγνοούμενος» από τις 26 Ιανουαρίου 1964, και ο Μιχάλης Ππεκρή, «αγνοούμενος» από τον Αύγουστο του 1974. Ο Hasan Osman Desteban είναι «αγνοούμενος» κάπου μεταξύ των χωριών Στρογγυλός και Βατυλή. Η σύζυγός του και η κόρη του μου διηγήθηκαν την ιστορία του την οποία και έγραψα.
Καταφέραμε να βρούμε τα οστά του Μιχάλη Ππεκρή με τη βοήθεια των αναγνωστών μας, οι οποίοι έδειξαν τον τόπο ταφής του σε εμένα και τη ΔΕΑ - ένα πολύ βαθύ πηγάδι έξω από τη Βατυλή. Ο Ππεκρής είχε φύγει, αλλά επέστρεψε μετά από λίγες μέρες για να φροντίσει τα ζώα του. Ωστόσο, όταν επέστρεψε, μερικοί από τους Τουρκοκύπριους φίλους του είχαν ήδη μοιραστεί τα ζώα του και πανικοβλήθηκαν όταν τον είδαν. Επινόησαν ιστορίες γι' αυτόν στον Τούρκο διοικητή της περιοχής και πήραν «άδεια» να τον «ανακρίνουν» και να τον «τιμωρήσουν» «ανάλογα». Τον πήραν και τον σκότωσαν, παίρνοντας και τα χρήματα που είχε πάνω του. Έκανα πολλή δουλειά για να μάθω τι είχε συμβεί στον Ππεκρή, πηγαίνοντας στο χωριό Βατυλή (που ήταν μεικτό χωριό) και μιλώντας με ανθρώπους για να συγκεντρώσω πληροφορίες. Ένας από τους Τουρκοκύπριους αναγνώστες μου από τη Βατυλή μου έδειξε τον τόπο ταφής του, ένα βαθύ πηγάδι, και εγώ ενημέρωσα τη ΔΕΑ ώστε να μπορέσουν να σκάψουν το πηγάδι. Επισκεπτόμουν το πηγάδι κατά τη διάρκεια των εκσκαφών και τελικά βρέθηκαν τα οστά του Ππεκρή. Ένας άλλος αναγνώστης από τη Βατυλή μου είπε ότι θα έπρεπε να υπήρχε και ένα δεύτερο άτομο θαμμένο σε αυτό το πηγάδι, αλλά η ομάδα εκταφών της ΔΕΑ βρήκε μόνο τον Ππεκρή θαμμένο σε αυτό. Σύμφωνα με τον αναγνώστη μου, είχε έρθει τυχαία στη Βατυλή - ήταν ένα νεαρό αγόρι από την περιοχή της Κακοπετριάς και του έδωσαν να φάει λίγο πεπόνι. Προσπαθούσε να ξεφύγει από τον πόλεμο και ήταν ένας νεαρός Ελληνοκύπριος στρατιώτης. Σύμφωνα με τον αναγνώστη μου, αφού του έδωσαν νερό και κάτι να φάει, αργότερα κάποιοι Τουρκοκύπριοι τον πήραν και τον σκότωσαν και τον έθαψαν στο ίδιο πηγάδι με τον Ππεκρή. Αλλά προφανώς δεν θάφτηκε εκεί - ίσως θάφτηκε αλλού ή ίσως κατάφερε να ξεφύγει, αλλά ο αναγνώστης μου δεν το ήξερε. Επισκέφτηκα την οικογένεια του Ππεκρή και η σύζυγός του μου διηγήθηκε την ιστορία του. Γνώρισα τα εγγόνια του, ένα από τα οποία μου είπαν ότι του έμοιαζε. Παρευρέθηκα επίσης στην κηδεία του, όταν τα οστά του επιστράφηκαν στην οικογένειά του μετά την ταυτοποίησή τους από τη ΔΕΑ.
Ο Ππεκρής ήταν πολύ γενναιόδωρος με τους Τουρκοκύπριους φίλους του - τους πήγαινε ακόμη και στη Βηρυτό για σύντομα ταξίδια και κατά τη διάρκεια των διακοινοτικών συγκρούσεων του 1963-64, όταν δεν επιτρεπόταν στους Ελληνοκύπριους να πουλάνε προϊόντα στους Τουρκοκύπριους, βοηθούσε τους Τουρκοκύπριους που γνώριζε, βάζοντας τσιγάρα σε άδεια δοχεία γάλακτος ή άλλα πράγματα που χρειαζόντουσαν, ώστε οι συγχωριανοί του να επιβιώσουν. Δυστυχώς, η απληστία ορισμένων φίλων του να μοιραστούν τα ζώα του μετά την αποχώρησή του από τη Βατυλή και η επιστροφή του στο χωριό για να τα φροντίσει, του κόστισαν τη ζωή. Ήταν ένα ακόμα αθώο θύμα του πολέμου και των συγκρούσεων στη χώρα μας, όπως χιλιάδες άλλοι. Χάρη στους αναγνώστες μου, καταφέραμε να μάθουμε ακριβώς τι του είχε συμβεί και πού ήταν θαμμένος.
Ali Huseyin Gench
Έγραψα επίσης για τον Ali Huseyin Gench από τη Βατυλή, ο οποίος «εξαφανίστηκε» ενώ επέστρεφε στη Βατυλή από το κατάστημά του στη Λευκωσία. Στον δρόμο για το σπίτι, ενώ περνούσε από την Άσσια, απήχθη και «εξαφανίστηκε» στις 11 Μαΐου 1964.
Η σύζυγος του Fatma και ο γιος του Hasan μου διηγήθηκαν την ιστορία του. Είχε πέντε μικρά παιδιά και έπρεπε να βρει έναν τρόπο να επιβιώσει και να μεγαλώσει τα παιδιά της όταν ο σύζυγός της «εξαφανίστηκε». Το μικρότερο ήταν 10 μηνών και το μεγαλύτερο μόλις 7 χρονών όταν ο σύζυγός της «εξαφανίστηκε». Το αυτοκίνητό του, ένα Peugeot με αριθμό εγγραφής AV178 επίσης «εξαφανίστηκε» - υπήρχαν φήμες ότι αυτό το αυτοκίνητο χρησιμοποιήθηκε στην Άσσια για πολλά χρόνια. Τόσο η Fatma Gench όσο και ο γιος της Hasan πέθαναν, οι γιοι της Huseyin, Altan και Orhan μετανάστευσαν στο Λονδίνο και μόνο ένας γιος παρέμεινε στην Κύπρο: ο Turgay Gench.
Ο Ali Huseyin Gench είχε προκαλέσει ένα τροχαίο ατύχημα στο παρελθόν, στο οποίο είχε χάσει τη ζωή της μια νεαρή κοπέλα στην Άσσια. Υπήρχαν φήμες γι' αυτό μετά την «εξαφάνισή» του - αλλά η 11η Μαΐου 1964 ήταν η μέρα που πολλοί άλλοι Τουρκοκύπριοι «εξαφανίστηκαν», είχαν απαχθεί από τους δρόμους σε όλη την Κύπρο. Μερικοί απήχθησαν από την Αμμόχωστο, άλλοι από το Τρίκωμο, άλλοι από τη διασταύρωση στην Κόντεα, άλλοι από τη Λάρνακα στις 11 Μαΐου και τις επόμενες μέρες ως «αντίποινα» για κάτι που συνέβη στις 11 Μαΐου. Ήταν η μέρα που ο γιος του Ελληνοκύπριου αρχηγού της Αστυνομίας της Λευκωσίας είχε μπει μέσα στην εντός των τειχών πόλη της Αμμοχώστου (η οποία ήταν περιοχή υπό τον έλεγχο των Τουρκοκυπρίων και δεν επιτρεπόταν στους Ελληνοκύπριους να εισέλθουν στην εντός των τειχών πόλη) μαζί με μερικούς Έλληνες αξιωματικούς και δολοφονήθηκαν. Μετά από αυτή την είδηση, ως «αντίποινα» και εκδίκηση, δεκάδες Τουρκοκύπριοι απήχθησαν και σκοτώθηκαν και «εξαφανίστηκαν». Με τη βοήθεια των Ελληνοκυπρίων αναγνωστών μου, βρήκαμε πολλούς από αυτούς που «εξαφανίστηκαν» εκείνες τις μέρες, αλλά μερικοί εξακολουθούν να είναι «αγνοούμενοι».
Ο Huseyin Gench, γιος του Ali Huseyin Gench, επικοινώνησε μαζί μου το 2013 και στις 12 Νοεμβρίου 2013 διευθέτησα να πάμε μαζί με τους λειτουργούς της ΔΕΑ, ώστε να μας δείξει μερικούς πιθανούς τόπους ταφής γύρω από την Άσσια, όπου πίστευε ότι εκεί είχε ταφεί ο πατέρας του. Έχοντας κουραστεί από την αναμονή για την ανεύρεση των οστών του πατέρα του από τη ΔΕΑ, είχε κάνει τη δική του έρευνα, αλλά η εκσκαφή που ακολούθησε από τη ΔΕΑ δεν έδωσε αποτελέσματα. Τότε που μας έδειξε τους πιθανούς τόπους ταφής, ζούσε στην Κύπρο - τώρα έχει φύγει και ζει στην Αγγλία. Η μητέρα του έχει πεθάνει, ένας από τους αδελφούς του, ο Hasan, έχει πεθάνει και αυτός εξακολουθεί να περιμένει μετά από 61 χρόνια να μάθει την τύχη του αγαπημένου του πατέρα.
Έτσι, η πρωτοβουλία της Ομόνοιας Άσσιας είναι πολύ σημαντική: Είναι μια ανθρωπιστική πράξη ενσυναίσθησης και κατανόησης και ένα βήμα προς την επούλωση των πληγών μας. Ας ελπίσουμε ότι θα αποφέρει αποτελέσματα και ας ελπίσουμε ότι και άλλοι θα ακολουθήσουν το παράδειγμα της ανθρωπιστικής χειρονομίας της Ομόνοιας Άσσιας.
