Η Ολομέλεια της Βουλής καταψήφισε με 28 ψήφους εναντίον, 10 υπέρ και 2 αποχές τον «περί Ρύθμισης και Ελέγχου Λαμπρατζιών Νόμο του 2025», όπου είχε ως στόχο να θεσπίσει για πρώτη φορά ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διοργάνωση των παραδοσιακών λαμπρατζιών.
Ύστερα από μια μακρά συζήτηση στην Ολομέλεια τη νομοθεσία καταψήφισαν οι βουλευτές του ΑΚΕΛ, η πλειοψηφία των βουλευτών του ΔΗΣΥ, οι Οικολόγοι, και βουλευτές από ΕΔΕΚ, ΔΗΚΟ καθώς και ανεξάρτητοι. Υπερψηφίστηκε από του βουλευτές της ΔΗΠΑ, την πλειοψηφία του ΔΗΚΟ, βουλευτή του ΔΗΣΥ και ανεξάρτητο. Το ΕΛΑΜ τήρησε αποχή.
Η νομοθεσία που προνοούσε ειδική άδεια για άναμμα λαμπρατζιάς από την αρμόδια αρχή τοπικής διοίκησης, περιορισμούς και αυστηρές ποινές για παραβιάσεις, κρίθηκε από πολλούς βουλευτές ως ανεφάρμοστη και οξύμωρη, ενώ δόθηκε έμφαση στην ανάγκη καλύτερης εποπτείας και επιβολής της τάξης αναφορικά με το έθιμο.
Ο βουλευτής των Οικολόγων Χαράλαμπος Θεοπέμπτου ανέφερε ότι η Σύμβαση της Στοκχόλμης, για την προστασία από τους έμμονους οργανικούς ρύπους, έχει ενσωματωθεί στην κυπριακή νομοθεσία απαγορεύοντας μεταξύ άλλων το άναμμα φωτιάς σε εξωτερικούς χώρους. Εξήγησε ότι οι διοξίνες και άλλοι έμμονοι οργανικοί ρύποι από τις φωτιές, προκαλούν σοβαρά προβλήματα υγείας, από καρκίνο και ορμονικές διαταραχές έως δερματικές βλάβες και επιπτώσεις στη λειτουργία του ήπατος, ενώ ιδιαίτερα εκτεθειμένα είναι τα παιδιά και τα βρέφη. Ανέφερε ότι πολλές φορές καίγονται υλικά από βιομηχανική χρήση, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται ακόμη και η τροφική αλυσίδα.
Η ανεξάρτητη βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου σημείωσε ότι όταν η παραβατικότητα μετατρέπεται σε έθιμο, πρέπει να αντιμετωπίζεται με νόμο. Ανέφερε ότι, ενώ παλαιότερα οι λαμπρατζιές αποτελούσαν μια ωραία παράδοση, σήμερα έχουν εξελιχθεί σε αντικοινωνικό φαινόμενο, με νέους να κλέβουν ξύλα ή ακόμη και να καίνε πασσάλους της ΑΗΚ, προκαλώντας οχληρία, ηχορύπανση και σοβαρούς κινδύνους πυρκαγιάς. Κατηγόρησε το κράτος ότι επεμβαίνει εκ των υστέρων, σπαταλώντας πόρους για να αντιμετωπίσει μια παραβατική πρακτική που συχνά οδηγεί σε «πενταώροφες πυρκαγιές» σε κατοικημένες περιοχές. Δήλωσε ότι θα υπερψηφίσει το νομοσχέδιο μόνο για να υπάρξει στοιχειώδης έλεγχος και προειδοποίησε πως, εάν και φέτος η αστυνομία επιτρέψει ανεξέλεγκτες εστίες, τότε «πρέπει να απαγορευτούν δια ροπάλου».
Από την πλευρά του, ο ανεξάρτητος βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους εμφανίστηκε κάθετα αντίθετος, χαρακτηρίζοντας το νομοσχέδιο «ανεφάρμοστο» και το κείμενό του «προβληματικό». Ανέφερε ότι το έθιμο των λαμπρατζιών έχει ιστορία 15 αιώνων και είναι πανελλήνιο και πανορθόδοξο. Επισήμανε ότι η πολιτεία «δεν ενοχλείται για την παραβατικότητα 11,5 μηνών τον χρόνο και επικεντρώνεται μόνο στη νύχτα της Ανάστασης», ενώ διερωτήθηκε ποιος είναι σε θέση να ελέγξει αν η φωτιά άναψε στις 12 τα μεσάνυχτα, όπως προβλέπει ο νόμος, ή πώς μπορεί να εφαρμοστεί η πρόνοια για απόσταση 20 μέτρων από τις εκκλησίες ιδιαίτερα σε χωριά. Επικρίνοντας το πλαίσιο, ανέφερε ότι το ύψος των προστίμων και οι ποινές καθιστούν τις τοπικές αρχές υπεύθυνες για «το αν θα μείνει ασβέστη η φωτιά», ενώ σημείωσε πως «ούτε επί Τουρκοκρατίας υπήρχαν τέτοιοι νόμοι». Προειδοποίησε για τον κίνδυνο υπερνομοθέτησης, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι ο επόμενος νόμος θα αφορά τη ρύθμιση της σεξουαλικής δραστηριότητας των ανθρώπων. Κατέληξε ότι θα καταψηφίσει το νομοσχέδιο και τις τροπολογίες, δηλώνοντας πως δεν πρόκειται να υπερψηφίσει «βλακώδεις και κουτούς νόμους».
Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους συμφώνησε με τον Ανδρέα Θεμιστοκλέους, σημειώνοντας ότι η Βουλή επιχειρεί να ρυθμίσει ένα έθιμο με τρόπο που δεν μπορεί πρακτικά να εφαρμοστεί. «Όλοι μας περνάμε το Πάσχα στα χωριά και βλέπουμε τι γίνεται. Πάμε να νομοθετήσουμε κάτι που είναι αδύνατο να ελεγχθεί στην πράξη», ανέφερε, προειδοποιώντας ότι η εφαρμογή μιας τέτοιας νομοθεσίας θα εκθέσει επανειλημμένα το Κοινοβούλιο και πιθανόν να οδηγήσει σε συνεχείς τροποποιήσεις. Ανέφερε ότι ο έλεγχος της παραβατικότητας είναι ευθύνη των αρμόδιων αρχών και όχι πάντα ζήτημα νομοθέτησης.
Ο βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου ανέφερε ότι οι λαμπρατζιές αποτελούν χριστιανικό παραδοσιακό έθιμο που πρέπει να διαφυλαχθεί. Αναγνώρισε ότι κατά καιρούς υπήρξαν υπερβολές, όμως διαφώνησε με την προσέγγιση που, όπως είπε, μπορεί να οδηγήσει σε κατάργηση ή ουσιαστική απαγόρευση του εθίμου. Αμφισβήτησε ότι το νομοσχέδιο μπορεί να διασφαλίσει την ασφάλεια χωρίς να θυματοποιήσει πολίτες με καλές προθέσεις. Παράλληλα εξέφρασε ενστάσεις για τις εξοντωτικές ποινές και για το γεγονός ότι οργανωτής μπορεί να είναι μόνο δήμος, κοινότητα ή ενοριακή επιτροπή, διερωτώμενος ποιος αξιωματούχος θα αναλάβει τέτοια ευθύνη. Ανέφερε επίσης ότι η απόσταση των 20 μέτρων από τις εκκλησίες δεν είναι απαραίτητη σε περιπτώσεις όπου η πρακτική διεξάγεται χρόνια με ασφάλεια.
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Παύλος Μυλωνάς καυτηρίασε το κλίμα έντασης που επικράτησε στη συζήτηση, λέγοντας ότι δίνεται υπερβολική βαρύτητα σε ένα ζήτημα που δεν συνιστά μείζον πολιτικό θέμα. «Κάνουμε σαν να συζητούμε το Κυπριακό επειδή κάποιοι θέλουν να ανάψουν φωτιά», σχολίασε. Κάλεσε να γίνει σεβαστό το έθιμο και να υπάρξει μια στοιχειώδης τάξη, τονίζοντας ότι, αν η Αστυνομία δεν μπορεί να επιβάλει τον νόμο, δεν είναι η Βουλή που θα λύσει το πρόβλημα. Ζήτησε σεβασμό στα πραγματικά έθιμα του Πάσχα και όχι σε αυτά που είναι «για να περνούν την ώρα τους οι χούλιγκαν».
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλίας αναφέρθηκε στον ορισμό του εθίμου, λέγοντας ότι δεν είναι ορθή προσέγγιση η επιβολή εξοντωτικών ποινών. Υποστήριξε ότι η παραβατικότητα των νέων δεν θα εξαλειφθεί αυστηροποιώντας ένα έθιμο, αλλά θα εκδηλωθεί σε άλλους τομείς εάν περιοριστεί η λαμπρατζιά. Επέκρινε την ανάγκη εμπλοκής της τοπικής αυτοδιοίκησης και των εκκλησιαστικών αρχών στη διαχείριση του ζητήματος και δήλωσε ότι θα καταψηφίσει, θεωρώντας το νομοσχέδιο λανθασμένη προσέγγιση.
Ο βουλευτής του ΕΛΑΜ Λίνος Παπαγιάννης εξέφρασε επιφυλάξεις για τη ρύθμιση που προβλέπει ότι η άδεια για άναμμα λαμπρατζιάς αρχίζει στις 12 τα μεσάνυχτα, τονίζοντας ότι εκείνη την ώρα τελείται ο «Καλός Λόγος». Υποστήριξε ότι το άναμμα θα έπρεπε να επιτρέπεται νωρίτερα, το απόγευμα, ώστε να υπάρχει καλύτερος έλεγχος από τις αρχές.
Η βουλευτής του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου υπενθύμισε ότι το θέμα συζητείται λόγω σοβαρών περιστατικών των προηγούμενων ετών. «Πέρσι ένας 25χρονος ήταν νεκρός και είχαμε 94 πυρκαγιές παγκύπρια λόγω του εθίμου», σημείωσε, προσθέτοντας ότι πριν από δύο χρόνια ο Στρόβολος κινδύνεψε να καεί, μαζί με κατοικίες. Τόνισε ότι ο σκοπός δεν είναι η κατάργηση των εθίμων, αλλά η προστασία των πολιτών από κουκουλοφόρους και χούλιγκαν που κρύβονται πίσω από αυτά, επισημαίνοντας ότι το νομοσχέδιο προστατεύει όσους θέλουν να ασκούν τα έθιμα με ασφάλεια.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Πασιουρτίδης ανέφερε ότι σήμερα το άναμμα λαμπρατζιάς απαγορεύεται πλήρως, σημειώνοντας πως η αδυναμία της πολιτείας να εφαρμόσει τον υφιστάμενο νόμο οδηγεί τώρα σε έναν ακόμη ανεφάρμοστο νόμο. Κατηγόρησε την Κυβέρνηση ότι αναβάθμισε το ζήτημα σε κορυφαίο, χωρίς να διασφαλίσει ότι η προτεινόμενη νομοθεσία είναι εφαρμόσιμη. «Θα μετρούν τη διάμετρο και το ύψος της λαμπρατζιάς;» διερωτήθηκε, φέρνοντας παραδείγματα κοινοτήτων όπου η απόσταση των 20 μέτρων από την εκκλησία δεν έχει κανένα πρακτικό αντίκτυπο. Επισήμανε επίσης ότι ο δήμος καλείται να προμηθεύσει «καθαρή ξυλεία» και να επιβλέψει τις εστίες, κάτι που θεωρεί ανέφικτο. «Αν ο σκοπός είναι να μην γίνονται λαμπρατζιές, ας μας το πουν ξεκάθαρα», είπε, χαρακτηρίζοντας τη νομοθεσία «αστεία και ανεφάρμοστη».
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού σημείωσε ότι η ίδια η προσπάθεια θέσπισης νομικού πλαισίου για ένα παραδοσιακό έθιμο αποτελεί «σχήμα οξύμωρο». Υπογράμμισε ότι το νομοσχέδιο πάσχει σε επίπεδο φιλοσοφίας και εφαρμογής, με τη Βουλή να αφιερώνει χρόνο σε μια ρύθμιση που δεν μπορεί να λειτουργήσει. Υπενθύμισε ότι με τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχει ήδη ψηφιστεί καθολική απαγόρευση ανάμματος φωτιάς εντός ορίων δήμων και κοινοτήτων, και ότι το κράτος βρέθηκε τώρα να θεσμοθετεί ένα έθιμο αντί να εφαρμόσει τον νόμο σε περιπτώσεις παραβατικότητας. Τόνισε ότι ούτε οι κοινότητες ούτε οι εθελοντές που βοηθούν στις εκκλησίες διαθέτουν τα μέσα για την εφαρμογή του πλαισίου.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Τορναρίτης αν και παραδέχτηκε ότι το νομοσχέδιο έχει προβλήματα σημείωσε ότι, χωρίς αυτό, οι λαμπρατζιές παραμένουν παράνομες. Επέκρινε όσους δηλώνουν ότι θα καταψηφίσουν ή θα απόσχουν και υπενθύμισε ότι πέρσι σκοτώθηκε ένας 25χρονος ενώ απηύθυνε έκκληση να προταχθεί η προστασία της ανθρώπινης ζωής. «Εκατό φορές να πάνε δέκα φυλακή, παρά να πεθάνει ένας άνθρωπος», υπογράμμισε. Δήλωσε ότι οι δήμοι, οι κοινότητες και η Εκκλησία της Κύπρου τάσσονται υπέρ της ρύθμισης και τάχθηκε υπέρ της κατάργησης της πρόνοιας περί 20 μέτρων απόστασης, προτείνοντας να αποφασίζουν οι εκκλησιαστικές επιτροπές και οι τοπικές αρχές. Επιβεβαίωσε ότι υπερψηφίζει το νομοσχέδιο.
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Πανίκος Λεωνίδου τόνισε ότι τα τελευταία χρόνια «δεν έχουμε έθιμο, έχουμε πυρκαγιές και θύματα». Αναρωτήθηκε εάν ο καλοπροαίρετος χριστιανός πρέπει να διακινδυνεύει τη ζωή του εξαιτίας της δράσης χούλιγκαν που χρησιμοποιούν ακατάλληλα υλικά για καύση. Παρότι αναγνώρισε ότι μπορεί να υπάρχουν υπερβολές στο πλαίσιο ή κενά, τόνισε ότι αυτά μπορούν να διορθωθούν στην πορεία. «Ποιος θα εγγυηθεί ότι με τη μη ψήφιση δεν θα υπάρξει κανένα περιστατικό θανάτου ή τραυματισμού;» διερωτήθηκε, δηλώνοντας ότι το ΔΗΚΟ θα στηρίξει τη νομοθεσία για να γίνει ένα πρώτο βήμα.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Σύκας σημείωσε ότι κανείς δεν είναι απόλυτα πεπεισμένος πως το νομοσχέδιο θα λύσει το πρόβλημα, αλλά προέχει η ασφάλεια των πολιτών. Εξέφρασε προβληματισμό ως προς την αποτελεσματικότητα της προτεινόμενης λύσης, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο η Βουλή να καταψηφίσει ώστε η εκτελεστική εξουσία να επανέλθει άμεσα με βελτιωμένο πλαίσιο πριν τη λήξη των εργασιών.
Ο Πρόεδρος των Οικολόγων Σταύρος Παπαδούρης επισήμανε ότι, βάσει της νομοθεσίας για τους δήμους, το άναμμα φωτιάς απαγορεύεται. «Σήμερα ψηφίζουμε κάτι που εμπλουτίζει κριτήρια για να γίνεται το παράνομο», τόνισε, σημειώνοντας ότι η Βουλή βρίσκεται σε ένα παράλογο σημείο όπου είτε θα επιτρέψει, υπό όρους, μια ήδη παράνομη πρακτική είτε θα κατηγορηθεί ότι δεν απέτρεψε μελλοντικούς τραυματισμούς. Ανέφερε ότι δεν θα στηρίξει, καθώς το πλαίσιο παραμένει «παράλογο και ανεφάρμοστο».
Αιτιολογώντας την αρνητική του ψήφο, ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι η εκτελεστική εξουσία, μετά την καταψήφιση, έχει τη δυνατότητα να έρθει με ρυθμίσεις στον περί Δήμων νόμο ώστε να ρυθμιστούν τα διαδικαστικά ζητήματα με τρόπο εφαρμόσιμο και αποτελεσματικό.
Επίσης αιτιολογώντας την αρνητική του ψήφο ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλά σημείωσε ότι τάσσεται υπέρ του εθίμου, αναγνωρίζοντας παράλληλα την ανάγκη για ρύθμιση. Διευκρίνισε ότι η απόρριψη του νομοσχεδίου αποσκοπεί στο να επανέλθει σύντομα ένα πιο σωστά διαμορφωμένο πλαίσιο.
Πηγή: ΚΥΠΕ
