Το πρωί της Δευτέρας, τοπική ώρα, ένα τεράστιο σύννεφο τέφρας, θερμού αερίου και θραυσμάτων βράχων άρχισε να εκτοξεύεται από την Αίτνα της Ιταλίας.
Ένα τεράστιο σύννεφο παρατηρήθηκε να εκτείνεται αρκετά χιλιόμετρα στον ουρανό από την Αίτνα στη Σικελίας, το οποίο αποτελεί το μεγαλύτερο ενεργό ηφαίστειο στην Ευρώπη.
Η έκρηξη δημιούργησε ένα εντυπωσιακό θέαμα, δεν αναφέρθηκαν τραυματισμοί ή υλικές ζημιές, ενώ δεν προκλήθηκαν σημαντικές διακοπές πτήσεων από και προς το νησί. Οι εκρήξεις της Αίτνας χαρακτηρίζονται συνήθως ως «εκρήξεις Strombolian» ή Στρομπολιανές εκρήξεις, ωστόσο η συγκεκριμένη ενδέχεται να διαφέρει, όπως επισημαίνουν οι ηφαιστειολόγοι.
Έκρηξη στην Αίτνα: Βίντεο με το πώς εξελίχθηκε το φαινόμενο
Τι συνέβη στην Αίτνα;
Η έκρηξη στην Αίτνα ξεκίνησε από την αύξηση της πίεσης των θερμών αερίων εντός του ηφαιστείου, οδηγώντας στην κατάρρευση μέρους ενός από τους κρατήρες στην κορυφή της. Αυτό πυροδότησε την εμφάνιση πυροκλαστικής ροής: ενός ταχέως κινούμενου νέφους τέφρας, θερμών αερίων και θραυσμάτων βράχων που εκτοξεύθηκαν από το εσωτερικό του ηφαιστείου.
Αμέσως μετά, λάβα άρχισε να ρέει σε τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις κατά μήκος της πλαγιάς του βουνού. Αυτές οι ροές τώρα έχουν ψυχθεί. Το βράδυ της Δευτέρας, το Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας της Ιταλίας ανακοίνωσε ότι η ηφαιστειακή δραστηριότητα είχε ολοκληρωθεί.
Η Αίτνα συγκαταλέγεται στα πιο ενεργά ηφαίστεια του κόσμου, οπότε τέτοιου είδους εκρήξεις θεωρούνται σχετικά φυσιολογικές.
Πώς εξηγείται η έκρηξη στην Αίτνα;
Οι ηφαιστειολόγοι κατατάσσουν τις εκρήξεις ανάλογα με τον βαθμό εκρηκτικότητάς τους. Όσο πιο εκρηκτικές είναι, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα εξάπλωσής τους και ο κίνδυνος που εγκυμονούν. Στο ηπιότερο άκρο της κλίμακας βρίσκονται οι ηφαιστειακές εκρήξεις τύπου Χαβάης. Οι εικόνες από αυτές είναι γνωστές: λάβα που ρέει αργά και ομαλά, καταστρέφοντας ό,τι συναντά αλλά παραμένοντας εντοπισμένη.
Αντίθετα, οι πιο δυνατές εκρήξεις εκτοξεύουν τέφρα και θραύσματα βράχων σε μεγάλη απόσταση. Στο άκρο βρίσκονται οι Πλίνιες εκρήξεις, όπως αυτή του Βεζούβιου το 79 μ.Χ., η οποία περιγράφεται από τον Πλίνιο τον Νεότερο και κατέστρεψε τις πόλεις Πομπηία και Ερκολάνο. Κατά τις Πλίνιες εκρήξεις, το θερμό αέριο, η τέφρα και τα θραύσματα μπορούν να φτάσουν μέχρι και τη στρατόσφαιρα. Όταν η στήλη της έκρηξης καταρρεύσει, τα συντρίμμια κατακρημνίζονται προκαλώντας εκτεταμένες καταστροφές.
Οι Στρομπολιανές εκρήξεις, από την άλλη, είναι πιο ήπιες και φέρουν το όνομα του ιταλικού ηφαιστείου Στρόμπολι. Εκεί παρατηρείται μικρή έκρηξη κάθε 10–20 λεπτά. Σε τέτοιες περιπτώσεις, τα θραύσματα σπανίως ξεπερνούν τις μερικές εκατοντάδες μέτρα σε ακτίνα. Η πυροκλαστική ροή της Αίτνας τη Δευτέρα 2 Ιουνίου, ήταν πιο έντονη, γεγονός που υποδηλώνει ότι δεν επρόκειτο για τυπική Στρομπολιανή έκρηξη.
Οι καπνοί από την Αίτνα / Φωτογραφία: Getty Images
Αίτνα: Μπορούμε να προβλέψουμε ηφαιστειακές εκρήξεις;
Οι ηφαιστειακές εκρήξεις θυμίζουν τις καιρικές συνθήκες: δύσκολα προβλέψιμες με ακρίβεια, αλλά πιο κατανοητές σε σχέση με το παρελθόν.
Για να προβλέψουμε τι θα συμβεί, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τι συμβαίνει στο εσωτερικό κάθε ηφαιστείου. Δεν μπορούμε να δούμε μέσα του άμεσα, αλλά βασιζόμαστε σε έμμεσες ενδείξεις.
Πριν από μια ηφαιστειακή έκρηξη, το μάγμα ανεβαίνει από τα βάθη προς την επιφάνεια, προκαλώντας μικρούς σεισμούς. Καταγράφοντας τους σεισμούς, μπορούμε να παρακολουθήσουμε τη διαδρομή του μάγματος.
Η άνοδος του μάγματος προκαλεί επίσης ήπια ανύψωση του εδάφους, την οποία μπορούμε να παρακολουθήσουμε με δορυφορικά δεδομένα. Επίσης, μετράμε τα αέρια που απελευθερώνει το ηφαίστειο. Οι αλλαγές στη χημική τους σύσταση μπορεί να δείχνουν επικείμενη έκρηξη.
Για την κατανόηση των δεδομένων, σημαντικό ρόλο παίζει και η «προσωπικότητα» κάθε ηφαιστείου: Η συμπεριφορά του στο παρελθόν βοηθά στην ερμηνεία των σημερινών μετρήσεω
Κατάνια στη Σικελία και στο φόντο οι καπνοί από την έκρηξη στην Αίτνα / Φωτογραφία: EPA
Αίτνα: Είναι πιο συχνές οι εκρήξεις από παλιά;
Πολλοί πιστεύουν πως οι ηφαιστειακές εκρήξεις είναι σήμερα πιο συχνές τόσο στην Αίτνα όσο και σε άλλα ενεργά ηφαίστεια του κόσμου. Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει.
Αυτό που έχει αλλάξει είναι η τεχνολογία παρακολούθησης και η ταχύτητα μετάδοσης πληροφοριών. Πλέον καταγράφουμε και βλέπουμε πολύ περισσότερα γεγονότα σε πραγματικό χρόνο.
Η παρακολούθηση είναι καίριας σημασίας. Σε χώρες όπως η Ιταλία, οι ΗΠΑ, η Ινδονησία και η Νέα Ζηλανδία, η παρακολούθηση ηφαιστείων είναι εκτεταμένη και ακριβής.
Αυτή η δυνατότητα επιτρέπει την έγκαιρη έκδοση προειδοποιήσεων, προστατεύοντας κατοίκους και επισκέπτες. Για οποιονδήποτε σκοπεύει να παρατηρήσει από κοντά ένα ηφαίστειο, η προσοχή στις ανακοινώσεις των αρχών είναι απολύτως απαραίτητη.
Με πληροφορίες από The Conversation.com / Πηγή: lifo.gr
