Ξεπέρασε τις προσδοκίες κατά τους πρώτους εννέα μήνες του έτους η ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας, ωστόσο ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να μετριαστεί λόγω και των δυσκολιών στο εξωτερικό περιβάλλον, σύμφωνα με τις Φθινοπωρινές Οικονομικές Προβλέψεις που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Επίτροπος Οικονομίας και Παραγωγικότητας, Βάλντις Ντομπρόβσκις.
«Η Ευρώπη πρέπει να στηριχθεί στις δικές της δυνάμεις για να τροφοδοτήσει την ανάπτυξη», ανέφερε ο κ. Ντομπρόβσκις, ενώ τόνισε πως «η κλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων θα μπορούσε να επιδεινώσει τις αρνητικές διαταραχές στην εμπορική διαθεσιμότητα και να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη».
Σχετικά με τον πληθωρισμό, ο κ. Ντομπρόβσκις εκτίμησε ότι βρίσκεται σε πορεία να σταθεροποιηθεί γύρω στον στόχο του 2% στην ευρωζώνη και ελαφρώς υψηλότερα στην ΕΕ κατά την περίοδο πρόβλεψης. «Η επιστροφή σε σταθερές τιμές είναι καλή είδηση για τους Ευρωπαίους καταναλωτές, των οποίων η αγοραστική δύναμη είχε μειωθεί τα τελευταία χρόνια», πρόσθεσε. Αναλυτικότερα, η Κομισιόν προβλέπει ότι ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη θα φτάσει το 1,9% το 2026 (από 1,7% που είχε προβλεφθεί για το επόμενο έτος) και το 2,1% το 2025, πολύ κοντά στον στόχο του 2% της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Αν και οι αυξήσεις των τιμών των τροφίμων και των υπηρεσιών επιβραδύνονται, «αντισταθμίζεται από τον αυξανόμενο πληθωρισμό στην ενέργεια».
Όσον αφορά τη συνολική δημοσιονομική κατάσταση, αυτή βαίνει σημαντικά βελτιούμενη μετά την πανδημία. «Ωστόσο, αναμένουμε λιγότερο θετικές εξελίξεις τα επόμενα χρόνια, με τα ποσοστά χρέους και ελλειμμάτων να αυξάνονται ελαφρώς», τόνισε, προσθέτοντας ότι «πρέπει να παραμείνουμε σε επιφυλακή για να διασφαλίσουμε τη δημοσιονομική βιωσιμότητα».
Όπως επεσήμανε ο κ. Ντομπρόβσκις, οι φθινοπωρινές προβλέψεις χαρακτηρίζονται από σημαντική αβεβαιότητα: «Αν υπάρχει κάτι βέβαιο, είναι ότι η αβεβαιότητα θα παραμείνει ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό των επόμενων ετών», είπε. Οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι εμπορικοί περιορισμοί και η αστάθεια στις παγκόσμιες αγορές δημιουργούν ένα δύσκολο εξωτερικό περιβάλλον. «Η Ευρώπη πρέπει να αναπτύξει τις δικές της δυνάμεις και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της», επεσήμανε.
Σχετικά με τις γεωπολιτικές προκλήσεις, ο Επίτροπος επεσήμανε πως οι παγκόσμιες εμπορικές εντάσεις έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, ενώ η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ και οι αντιδράσεις καίριων παικτών, όπως η Κίνα, αναμένεται να επιβραδύνουν το παγκόσμιο εμπόριο. «Οι μέσοι δασμοί που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι εξαγωγείς στις ΗΠΑ ανέρχονται περίπου στο 10%, υψηλότερα από ό,τι πριν την Προεδρία Τραμπ», τόνισε.
Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η οικονομική δραστηριότητα επεκτάθηκε πιο δυναμικά από το αναμενόμενο το πρώτο εξάμηνο του 2025, με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Κίνα να παρουσιάζουν ισχυρότερη ανάπτυξη. Ωστόσο, προβλέπεται επιβράδυνση στο δεύτερο εξάμηνο του 2025, λόγω των υψηλών δασμών και της αυξημένης πολιτικής αβεβαιότητας. «Η συμβολή της ΕΕ στην παγκόσμια ανάπτυξη παραμένει μέτρια, κάτι που δείχνει την ανάγκη για ενίσχυση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας», σημειώνει.
Η ανάπτυξη της ΕΕ προβλέπεται να βασίζεται κυρίως στην εγχώρια ζήτηση, με την ιδιωτική κατανάλωση να αυξάνεται σταθερά χάρη στην ανθεκτική αγορά εργασίας και τη βελτίωση της αγοραστικής δύναμης. «Η Ευρώπη πρέπει να στηριχθεί στην Ευρώπη για να οδηγήσει την ανάπτυξη», αναφέρεται. Επιπλέον, η αγορά εργασίας της ΕΕ παραμένει εντυπωσιακά ανθεκτική, με την ανεργία να μειώνεται περαιτέρω. «Οι μισθοί αυξάνονται, αλλά με επιβραδυνόμενο ρυθμό, επιτρέποντας τη σταδιακή ανάκαμψη της αγοραστικής δύναμης», προστίθεται.
Η Επιτροπή ανέφερε ότι η «εξαιρετικά ανοιχτή» οικονομία της Ευρώπης παραμένει «ευάλωτη στους συνεχιζόμενους εμπορικούς περιορισμούς», αν και οι εμπορικές συμφωνίες των ΗΠΑ με εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, «μετρίασαν ορισμένες από τις αβεβαιότητες». Σύμφωνα με την Κομισιόν, οι συνεχείς αλλαγές στην εμπορική πολιτική θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επιδείνωση του οικονομικού κλίματος και αυξημένη αστάθεια στις παγκόσμιες χρηματαγορές. Επιπλέον, η μελλοντική σχέση της Κίνας με τους εμπορικούς της εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, παραμένει αβέβαιη. Ο τομέας της βιομηχανίας σε πολλές χώρες που εξαρτώνται από κρίσιμες πρώτες ύλες (π.χ. σπάνιες γαίες) από την Κίνα, αντιμετωπίζει κινδύνους στην εφοδιαστική αλυσίδα. «Η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα στην εμπορική πολιτική συνεχίζει να επηρεάζει την οικονομική δραστηριότητα, με τους δασμούς και τους μη δασμολογικούς περιορισμούς να περιορίζουν ενδεχομένως την ανάπτυξη της ΕΕ περισσότερο από το αναμενόμενο», προστίθεται.
Ο Ντομπρόβσκις εμφανίστηκε αισιόδοξος παρά την αβεβαιότητα: «Ακόμη και σε ένα δυσμενές περιβάλλον, η οικονομία της ΕΕ συνέχισε να αναπτύσσεται», καθώς οι προβλέψεις για την ανάπτυξη παραμένουν υπό υψηλή αβεβαιότητα, με τους κινδύνους να είναι κυρίως αρνητικοί. Ωστόσο, το συνολικό επίπεδο αβεβαιότητας φαίνεται χαμηλότερο σε σχέση με την άνοιξη, χάρη στις πρόσφατες εμπορικές συμφωνίες των ΗΠΑ με εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ. Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι παραμένουν σημαντικοί, αλλά ελαφρώς μειωμένοι σε σχέση με την άνοιξη, λόγω της προόδου στις διαπραγματεύσεις για ειρήνη στη Γάζα.
Εγχώριοι κίνδυνοι προκύπτουν κυρίως από δημοσιονομικές αβεβαιότητες, ιδιαίτερα καθώς το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ολοκληρώνει την εφαρμογή του το 2026. Η πολιτική αβεβαιότητα σε χώρες όπως η Γαλλία θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την κατανάλωση και τις επενδύσεις. Από την άλλη, οι πιέσεις από το μεταβαλλόμενο διεθνές εμπορικό περιβάλλον θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για μεταρρυθμίσεις, ενισχύοντας την ενσωμάτωση της ΕΕ. Η προώθηση του προγράμματος ανταγωνιστικότητας μέσω απλοποίησης της νομοθεσίας, ολοκλήρωσης της Ενιαίας Αγοράς και ενίσχυσης της καινοτομίας θα μπορούσε να ενισχύσει την εγχώρια ζήτηση.
Ακόμη, όπως τονίζει η Επιτροπή, οι κλιματικοί κίνδυνοι αποτελούν όλο και μεγαλύτερη πρόκληση για την οικονομία της ΕΕ. Η αυξανόμενη συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων συνεχίζει να δημιουργεί κινδύνους για την οικονομική δραστηριότητα, ενώ αυξάνει τις τιμές τροφίμων και ενέργειας, προσθέτοντας πιέσεις στον πληθωρισμό.
Ερωτώμενος σχετικά με την Ιταλία, ο Ντομπρόβσκις τόνισε ότι η χώρα μπορεί να εξέλθει της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος την ερχόμενη άνοιξη: «Για να καταργηθεί η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, η Επιτροπή πρέπει να δει τα στοιχεία του φθινοπώρου του 2025 να επαληθεύονται από την Eurostat. Θα είναι διαθέσιμα τον Απρίλιο και, εάν το έλλειμμα επιβεβαιωθεί κάτω από το 3% του ΑΕΠ, θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στο επόμενο ευρωπαϊκό πακέτο», δήλωσε.
Πηγή: ΚΥΠΕ
