Κεκλεισμένων των θυρών διαβουλεύσεις αναμένεται να πραγματοποιήσουν για το Ιράν τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ σήμερα.
Η συνεδρίαση ζητήθηκε από τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, αφού οι δύο χώρες, μαζί με τη Γερμανία, κυκλοφόρησαν στις 28 Αυγούστου επιστολή με την οποία ενημέρωσαν το Συμβούλιο ότι θεωρούν το Ιράν σε «ουσιαστική μη συμμόρφωση» με τις δεσμεύσεις του στο πλαίσιο του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης (JCPOA) για το πυρηνικό του πρόγραμμα, ενεργοποιώντας έτσι τον μηχανισμό «snapback» για την επαναφορά των κυρώσεων του ΟΗΕ κατά της χώρας (S/2025/538).
Παράλληλα, η Κίνα και η Ρωσία έχουν προτείνει σχέδιο Ψηφίσματος που αποφασίζει την εξάμηνη παράταση, έως τις 18 Απριλίου 2026, της δεκαετούς ισχύος της JCPOA και του Ψηφίσματος 2231 (ψηφίστηκε στις 20 Ιουλίου 2015), τα οποία λήγουν κανονικά στις 18 Οκτωβρίου. Αν και το σχέδιο κειμένου κυκλοφόρησε, η ημερομηνία της ψηφοφορίας δεν έχει ακόμη προγραμματιστεί.
Στην επιστολή τους οι Ε3 (Γαλλία-Γερμανία, Ην. Βασίλειο) στις 28 Αυγούστου, υποστήριξαν ότι στηρίχθηκαν σε «σαφή αποδεικτικά στοιχεία» για τη μη συμμόρφωση του Ιράν, όπως αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου άνω των 8.400 κιλών (40 φορές το όριο), εκατοντάδες κιλά εμπλουτισμένα έως 60% χωρίς καταγραφή, λειτουργία χιλιάδων προηγμένων φυγοκεντρητών, εμπλουτισμός σε απαγορευμένες εγκαταστάσεις και περιορισμός της εποπτείας του ΔΟΑΕ.
Οι E3 ανέφεραν ότι πρόσφεραν στο Ιράν προσωρινή παράταση του Ψηφίσματος 2231, αν επανέφερε την πρόσβαση του ΔΟΑΕ, λογοδοτούσε για το ουράνιο και ξανάρχιζε διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ. Επειδή, σύμφωνα με πληροφορίες, το Ιράν δεν ανταποκρίθηκε, ενεργοποίησαν τον μηχανισμό snapback, σημειώνοντας ότι η κίνηση δεν αποκλείει τη διπλωματία. Παράλληλα, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο στήριξε την απόφαση των E3, δηλώνοντας ότι οι ΗΠΑ παραμένουν διαθέσιμες για άμεσο διάλογο.
Αντίθετα, Κίνα και Ρωσία αναμένεται να καταγγείλουν στις κλειστές διαβουλεύσεις την ενέργεια ως “αδικαιολόγητη κλιμάκωση”, επικαλούμενες το σχέδιο Ψηφίσμτος που κατέθεσαν, το οποίο παρατείνει τη JCPOA και το Ψήφισμα 2231 μέχρι τον Απρίλιο 2026 για να δοθεί χρόνος στη διπλωματία.
Σημειώνεται ότι το σχέδιο Ψηφίσματος που συνέταξαν Ρωσία και Κίνα δεν απαιτεί καμία παραχώρηση από το Ιράν.
Η Τεχεράνη απορρίπτει τη νομιμότητα της ενέργειας των Ε3 με την ενεργοποίηση του Μηχανισμού “snapback”, υποστηρίζοντας ότι οι E3 έχασαν την ιδιότητα συμμετεχόντων λόγω παραβίασης δεσμεύσεων. Προειδοποίησε επίσης ότι η ενεργοποίηση του “snapback” μπορεί να την οδηγήσει σε αποχώρηση από την Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών όπλων (NPT).
ΚΥΠΕ
