Ο κόσμος βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και πρέπει να γίνουν «καθοριστικές επιλογές για την ειρήνη, τη δικαιοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα» ανέφερε την Τρίτη ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες στην ομιλία του κατά την έναρξη της Γενικής Συζήτησης, στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών.
Το διεθνές σύστημα δημιουργήθηκε «ως ηθική πυξίδα, μια δύναμη για την ειρήνη και ένα καταφύγιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα», όμως σήμερα απειλείται από πολέμους, ανισότητες και την αδυναμία εφαρμογής του διεθνούς δικαίου, είπε.
Πριν λάβει τον λόγο, η Πρόεδρος της 80ης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, Αναλένα Μπέρμποκ, κήρυξε την έναρξη της Γενικής Συζήτησης και κάλεσε στο βήμα τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος με τη σειρά του καλωσόρισε τους ηγέτες του κόσμου στην 80η σύνοδο.
Αναφερόμενος σε συγκεκριμένες κρίσεις, ο κ. Γκουτέρες σημείωσε πως «στην Ουκρανία, η συνεχιζόμενη βία σκοτώνει αμάχους και καταστρέφει την παγκόσμια ειρήνη», ενώ «στο Σουδάν, πολίτες σφαγιάζονται και σιωπούν» και οι γυναίκες υφίστανται απίστευτη βία. Για τη Γάζα επεσήμανε ότι δεν μπορεί να αγνοηθεί ούτε η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου ούτε «η καταστροφή που υφίστανται οι Παλαιστίνιοι» και κάλεσε σε πλήρη εφαρμογή των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Ο Γενικός Γραμματέας προειδοποίησε ότι οι επιλογές που βρίσκονται μπροστά μας «δεν είναι μέρος ιδεολογικού διαλόγου αλλά ζήτημα ζωής και θανάτου για χιλιάδες ανθρώπους». Έθεσε πέντε κρίσιμες κατευθύνσεις: ασφάλεια, δικαιοσύνη, σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολυμέρεια και βιώσιμη ανάπτυξη.
Τόνισε επίσης ότι «κανένα κράτος δεν μπορεί να σταματήσει μόνο του μια πανδημία» ή να αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση, επιμένοντας στην ανάγκη συλλογικής δράσης. Η διεθνής συνεργασία, είπε, δεν είναι θεωρητική έννοια αλλά «μια δυνατή πραγματικότητα».
Κλείνοντας, κάλεσε τα κράτη μέλη να επιλέξουν έναν κόσμο «όπου η δύναμη υπηρετεί το δίκαιο, κι όχι όπου το δίκαιο υποτάσσεται στη δύναμη», επισημαίνοντας ότι οι αποφάσεις που θα ληφθούν τώρα θα καθορίσουν το μέλλον του ΟΗΕ και της διεθνούς κοινότητας για τις επόμενες δεκαετίες.
«Οι επιλογές που αντιμετωπίζουμε δεν αποτελούν μέρος μιας ιδεολογικής συζήτησης. Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για εκατομμύρια ανθρώπους» είπε.
Μπέρμποκ: «Δεν αποτυγχάνει ο Χάρτης, αλλά η βούληση των κρατών»
Σηματοδοτώντας τα 80 χρόνια του ΟΗΕ, η Αναλένα Μπέρμποκ είπε ότι η Σύνοδος «θα έπρεπε να είναι μια στιγμή γιορτής. Όμως δεν είναι μια συνηθισμένη χρονιά». Παρέθεσε εικόνες από τις σημερινές κρίσεις: «Χιλιάδες ορφανά στη Γάζα περιπλανώνται μέσα στα ερείπια. Γυναίκες 90 ετών στην Ουκρανία κρύβονται από drones. Παιδιά στην Αϊτή φοβούνται να πάνε σχολείο». Ανέφερε ότι πέρα από τα πρωτοσέλιδα, υπάρχουν και οι ξεχασμένες τραγωδίες, όπως «γυναίκες στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό που προστατεύουν τις κόρες τους» και «παιδιά Ροχίνγκια που δεν μπορούν να θυμηθούν πώς μοιάζει το σπίτι».
Η Γερμανίδα πρώην ΥΠΕΞ απέρριψε τους ισχυρισμούς περί αποτυχίας του ίδιου του ΟΗΕ. «Δεν είναι ο Χάρτης που αποτυγχάνει. Δεν είναι ο ΟΗΕ ως θεσμός που αποτυγχάνει. Ο Χάρτης είναι τόσο ισχυρός όσο η βούληση των κρατών–μελών να τον τηρήσουν» ανέφερε. Υπογράμμισε ότι οι επικριτές δεν πρέπει να «εργαλειοποιούν αυτές τις αποτυχίες» για να υποβαθμίσουν τον Οργανισμό.
Παρά τις αδυναμίες, υπενθύμισε ότι χωρίς τον ΟΗΕ τα δεινά θα ήταν πολύ χειρότερα: «Χωρίς την UNICEF, 26 εκατομμύρια παιδιά δεν θα είχαν λάβει εκπαίδευση. Χωρίς το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, σχεδόν 125 εκατομμύρια άνθρωποι θα στερούνταν σωτήριας τροφής. Χωρίς τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πάνω από ένα δισεκατομμύριο εμβόλια δεν θα είχαν διατεθεί».
Ανατρέχοντας στην ίδρυση του ΟΗΕ, τόνισε ότι γεννήθηκε «σε έναν κόσμο που φλεγόταν και διψούσε για ανακούφιση. Οι φρικαλεότητες του Ολοκαυτώματος αποκαλύφθηκαν προς ντροπή όλων μας». Ο Χάρτης, είπε, «έδωσε σε εκατομμύρια ανθρώπους ένα αστέρι να τους καθοδηγεί μέσα από τις στάχτες του πολέμου» και συνέβαλε σε ιστορικές κατακτήσεις όπως το τέλος της αποικιοκρατίας και του απαρτχάιντ.
Η κ. Μπέρμποκ υπογράμμισε ότι καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της τις σύγχρονες προκλήσεις: «Θα μπορούσε κάποιο κράτος να είχε αντιμετωπίσει την πανδημία μόνο του; Ένας ιός δεν έχει διαβατήριο». Το ίδιο ισχύει για την κλιματική κρίση, την ασφάλεια των πτήσεων και τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης: «Σ’ αυτόν τον παγκοσμιοποιημένο, ψηφιοποιημένο κόσμο, είτε συνεργαζόμαστε – είτε υποφέρουμε μόνοι».
Τόνισε ότι ο ΟΗΕ πρέπει να προσαρμοστεί: «Ακόμη και το σπίτι του διαλόγου και της διπλωματίας χρειάζεται ανακαίνιση». Χαρακτήρισε την πρωτοβουλία UN80 και τη διαδικασία μεταρρυθμίσεων «όχι πολυτέλειες αλλά αναγκαιότητες», καλώντας τα κράτη–μέλη να στηρίξουν τον Γενικό Γραμματέα και να υλοποιήσουν το Σύμφωνο για το Μέλλον και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η αποτυχία σε αυτούς, προειδοποίησε, «δεν είναι μόνο ηθική αποτυχία. Είναι συνταγή για παγκόσμια αναταραχή».
Μιλώντας για το μέλλον της ηγεσίας του ΟΗΕ, επισήμανε ότι «σε σχεδόν ογδόντα χρόνια, ο Οργανισμός δεν έχει ποτέ επιλέξει γυναίκα για αυτή τη θέση. Κανείς δεν αναρωτιέται πώς γίνεται, ανάμεσα σε τέσσερα δισεκατομμύρια πιθανούς υποψηφίους, να μη βρίσκεται ούτε μία;». Πρόσθεσε ότι αυτό αφορά όχι μόνο την «ίση εκπροσώπηση» αλλά και την «αξιοπιστία του Οργανισμού».
Η κ. Μπέρμποκ ολοκλήρωσε με ένα κάλεσμα: «Όπως και πριν από 80 χρόνια, στεκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι. Να υπερασπιστούμε τις αρχές του Χάρτη μας. Να είμαστε καλύτεροι μαζί. Να δείξουμε στους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο ότι τα Ηνωμένα Έθνη είναι εδώ. Σήμερα. Αύριο. Και για τις επόμενες οκτώ δεκαετίες».
ΚΥΠΕ
