Από τις αρχές του 2026 καταργείται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης η τελωνειακή απαλλαγή για δέματα αξίας κάτω των 150 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι κάθε πακέτο από τρίτη χώρα, ακόμη και τα πολύ φθηνά αντικείμενα που σήμερα περνούν χωρίς έλεγχο, θα υπόκεινται πλέον σε κανονικές τελωνειακές διαδικασίες με δασμούς και επιπλέον τέλη. Η απόφαση εγκρίθηκε από το ECOFIN και έχει την πλήρη στήριξη της Ελλάδας, καθώς θεωρείται κρίσιμη για τη διαφάνεια, την προστασία των εσόδων και τον υγιή ανταγωνισμό.
Μετά την κατάργηση της εξαίρεσης, επιχειρήσεις και καταναλωτές καλούνται να επανεξετάσουν τα οφέλη και τις επιβαρύνσεις της νέας κατάστασης. Η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι το μέτρο διορθώνει στρεβλώσεις που δημιούργησε η έκρηξη του ηλεκτρονικού εμπορίου και αποκαθιστά ισορροπία ανάμεσα στον καταναλωτή, στο εγχώριο λιανεμπόριο και στα δημόσια έσοδα.
Στα οφέλη εντάσσονται η μείωση του αθέμιτου ανταγωνισμού από ξένες πλατφόρμες, η αύξηση της φορολογικής απόδοσης, η καλύτερη προστασία της ασφάλειας των προϊόντων και τα περιβαλλοντικά κέρδη από τον περιορισμό των υπερβολικά φθηνών εισαγωγών αμφίβολης ποιότητας.
Στις αρνητικές συνέπειες περιλαμβάνονται οι αυξήσεις τιμών για πολύ φθηνά προϊόντα από τρίτες χώρες, η πιθανή επιβάρυνση νοικοκυριών με χαμηλότερα εισοδήματα, ο κίνδυνος καθυστερήσεων στα τελωνεία, η ανάγκη για νέες διαδικασίες και κόστη σε ταχυδρομεία και ταχυμεταφορές και η τελική απόφαση για το ύψος του τέλους διαχείρισης ανά πακέτο, που εκτιμάται ότι θα ξεκινά από περίπου δύο ευρώ.
Τι αποφάσισε το ECOFIN
Οι υπουργοί Οικονομικών συμφώνησαν στην πλήρη κατάργηση του ορίου για μικροδέματα και στην επίσπευση της εφαρμογής από το 2028 στο 2026. Η μεταβατική περίοδος θα προβλέπει απλή λύση ώστε όλα τα δέματα να εισάγονται σε διαδικασία ελέγχου. Από το 2028 θα τεθεί σε λειτουργία νέα ψηφιακή πλατφόρμα που θα επιτρέπει την ηλεκτρονική εκκαθάριση κάθε αγοράς από ηλεκτρονικά καταστήματα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα κράτη μέλη οφείλουν να καταθέσουν τις προτάσεις εφαρμογής έως τις 12 Δεκεμβρίου. Στόχος είναι η νέα τελωνειακή αρχιτεκτονική να λειτουργήσει το 2026 χωρίς να δημιουργηθούν νέα προβλήματα και μεγάλες καθυστερήσεις από τα εκατομμύρια μικροδέματα που σήμερα περνούν χωρίς δασμούς.
Τι σημαίνει για τον καταναλωτή
Κάθε εισαγόμενο πακέτο, ανεξαρτήτως αξίας, θα επιβαρύνεται με δασμούς. Μαζί με τον ΦΠΑ που ήδη προπληρώνεται μέσω των πλατφορμών, οι τελικές τιμές θα αυξηθούν και οι σημερινές υπερβολικά χαμηλές προσφορές θα γίνουν λιγότερο ελκυστικές. Προβλέπεται επίσης ξεχωριστό τέλος διαχείρισης περίπου δύο ευρώ ανά δέμα, το οποίο αναμένεται να εφαρμοστεί μετά τα μέσα του 2026.
Πώς επηρεάζονται οι Temu Shein Trendyol
Οι γνωστές υπερ-φθηνές πλατφόρμες που βασίζουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο στις χαμηλές τιμές και στα δωρεάν μεταφορικά χάνουν πλέον το μεγάλο τους προνόμιο. Για χρόνια επωφελήθηκαν από το όριο των 150 ευρώ και την υποτιμολόγηση. Από το 2026 τα πακέτα θα επιβαρύνονται με δασμούς και τέλη και οι εταιρίες πιθανότατα θα αναπροσαρμόσουν πολιτικές μεταφοράς και επιστροφών. Οι τελωνειακοί έλεγχοι ενδέχεται να φέρουν καθυστερήσεις και επιπλέον λειτουργικά κόστη για τις ίδιες τις πλατφόρμες.
Τι αλλάζει για τα ευρωπαϊκά e-shops
Η αγορά εξισορροπείται, καθώς μειώνεται η διαφορά στην τελική τιμή ανάμεσα στα ευρωπαϊκά καταστήματα που τηρούν αυστηρά πρότυπα και πληρώνουν δασμούς και στις ασιατικές πλατφόρμες που μέχρι σήμερα απέφευγαν το μεγαλύτερο μέρος των επιβαρύνσεων.
Γιατί αλλάζει το καθεστώς
Η εκρηκτική αύξηση μικροδεμάτων από πλατφόρμες τρίτων χωρών προκάλεσε απώλειες για τα κράτη μέλη και στρέβλωσε τον ανταγωνισμό εις βάρος της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και λιανικής. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει καλύτερο έλεγχο ποιότητας, διαφάνεια στις δηλούμενες αξίες και μείωση πρακτικών fast fashion που επιβαρύνουν το περιβάλλον.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι πλέον όλα τα δέματα θα περνούν από κανονικές διαδικασίες ελέγχου, κάτι που ενισχύει τον δίκαιο ανταγωνισμό και προστατεύει τον καταναλωτή. Αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι έως και τα δύο τρίτα των μικροδεμάτων δηλώνονται υποτιμολογημένα και ότι η κατάργηση της εξαίρεσης αποτελεί τη μόνη αποτελεσματική λύση.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
