Ουσιαστικό βήμα για την ενσωμάτωση των αρχών της περιβαλλοντικής, κοινωνικής και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG) στο κυπριακό επιχειρείν, καταδεικνύουν τα αποτελέσματα του πρώτου έτους λειτουργίας του διατραπεζικού έργου αξιολόγησης κυπριακών επιχειρήσεων βάσει των κριτηρίων ESG.
Το έργο που υλοποιείται από την Artemis Credit Bureau μέσω της πλατφόρμας Synesgy, συγκέντρωσε το ενδιαφέρον 1.991 επιχειρήσεων με 958 να εγγράφονται στην πλατφόρμα. Από τις 958 κυπριακές επιχειρήσεις, το 74,1% έχει ήδη πιστοποιηθεί βάσει των κριτηρίων ESG. Το ποσοστό πιστοποίησης είναι από τα υψηλότερα παγκοσμίως στις χώρες που λειτουργεί η πλατφόρμα.
Οι μεγάλες κυπριακές επιχειρήσεις, ιδίως οι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αξιών, έχουν προχωρήσει ήδη στην ενσωμάτωση των ESG πρακτικών κυρίως λόγω των κανονιστικών απαιτήσεων όπως η Οδηγία για την Εταιρική Βιωσιμότητα (CSRD).
Επίσης, η ανταπόκριση στην πιστοποίηση και η υιοθέτηση των πρακτικών ESG και από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις θεωρείται πολύ ικανοποιητική και είναι εξίσου κρίσιμη καθώς αυτές οι επιχειρήσεις αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της κυπριακής οικονομίας και επηρεάζουν σημαντικά την αλυσίδα αξίας τους.
Tο ποσοστό των πιστοποιημένων μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο δείγμα φτάνει στο 91%. «Η ενεργός συμμετοχή μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην αξιολόγηση βιωσιμότητας αποτελεί θετική ένδειξη αυξανόμενης ευαισθητοποίησηςτων κυπριακών επιχειρήσεων, γεγονός που δείχνει ότι η κυπριακή αγορά βρίσκεται σε στάδιο μετάβασης προς τη βιωσιμότητα και αυξανόμενης ωριμότητας στον τομέα του ESG», αναφέρεται.
Σταδιακή προσαρμογή αγοράς
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του Συνδέσμου Τραπεζών, το έργο αυτό αποτελεί ουσιαστικό βήμα για την ενσωμάτωση των αρχών της περιβαλλοντικής, κοινωνικής και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG) στο κυπριακό επιχειρείν και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
«Η Κύπρος, μέσα από αυτή την πρωτοβουλία, ευθυγραμμίζεται πλέον με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές εξελίξεις, θέτοντας στέρεες βάσεις για τη βιώσιμη χρηματοδότηση και τη διαφανή αποτύπωση των σχετικών κινδύνων και επιδόσεων των επιχειρήσεων», σημειώνεται. Η ανταπόκριση της επιχειρηματικής κοινότητας είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική, τονίζεται, γεγονός που επιβεβαιώνει τη σταδιακή προσαρμογή της αγοράς σε ζητήματα ESG.
Μακρύς ο δρόμος
Τα αποτελέσματα δείχνουν ακόμη ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης μεταξύ των επιχειρήσεων.
Μέτρια εώς χαμηλή κοινωνική απόδοση με έλλειψη δράσης σε σχέση με κοινωνικά θέματα, έχει το 74,8% των επιχειρήσεων.
Το ποσοστό των επιχειρήσεων που πληροί σε ικανοποιητικό βαθμό τα κοινωνικά κριτήρια με την υιοθέτηση καλών πρακτικών στο χώρο εργασίας, περιορίζεται στο 22,2%.
Παράλληλα, σε ότι αφορά τα κριτήρια εταιρικής διακυβέρνησης, το 70,7% παρουσιάζει χαμηλή ή επαρκή επίδοση που ίσως να οφείλεται σε περιορισμένους πόρους, άτυπες διοικητικές δομές ή και έλλειψη σχετικής εξειδικευμένης γνώσης. Πολύ ικανοποιητικά πρότυπα διακυβέρνησης, επιδεικνύει μόλις το 6% των επιχειρήσεων.
Βαθμολογία ESG
Οι περισσότερες επιχειρήσεις συγκεντρώνονται γύρω από μια μέση κανοποιητική βαθμολογία και πολλές φαίνεται να βρίσκονται σε ακόμη μεταβατικό στάδιο όσον αφορά τη βιωσιμότητα ESG.
Όπως διαπιστώνεται, υπάρχει σημαντικό περιθώριο βελτίωσης ενσωμάτωσης των ESG κριτηρίων στην επιχειρηματική στρατηγική των κυπριακών επιχειρήσεων.
Περιβαλλοντικά κριτήρια
Αναφορικά με την κατανομή της βαθμολογίας συμμόρφωσης σε περιβαλλοντικά κριτήρια για τις κυπριακές επιχειρήσεις, η πλειονότητα των επιχειρήσεων κινείται στη χαμηλή ή μεσαία κατηγορία συμμόρφωσης υποδεικνύοντας ότι υπάρχει, γενικά, χαμηλό με ικανοποιητικό επίπεδο περιβαλλοντικής υπευθυνότητας και εφαρμογής πράσινων πρακτικών. Αυτό αναδεικνύει σημαντικό περιθώριο βελτίωσης.
Ένα ποσοστό 17% των εταιρειών ανήκει στην κατηγορία «Β» και έχει καλή περιβαλλοντική απόδοση. Tο 1,5% των εταιρειών βρίσκονται στην κορυφαία κατηγορία «Α» δείχνοντας ότι πληρούν σε πολύ μεγάλο βαθμό τα περιβαλλοντικά κριτήρια.
Στόχοι για 2025-26
Ένας από τους βασικούς στόχους είναι η αύξηση του αριθμού κυπριακών επιχειρήσεων που εγγράφονται και ολοκληρώνουν την ESG αξιολόγηση στην πλατφόρμα και η δημιουργία κλαδικών δεικτών (sectoral benchmarks) ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν να συγκρίνουν την επίδοσή τους με τον μέσο όρο του κλάδου.
Την ίδια ώρα στοχεύεται η δημιουργία προγραμμάτων επιμόρφωσης μέσω Synesgy ειδικά σχεδιασμένων για μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έχουν περιορισμένους πόρους ή τεχνογνωσία, η ενίσχυση του ρόλου των κυπριακών επιχειρήσεων ως διαχειριστών της δικής τους αλυσίδας αξίας και η διοργάνωση σεμιναρίων, εργαστηρίων και εκπαιδευτικών συνεδριών για επιχειρήσεις, με στόχο τη διάχυση καλών πρακτικών και την ενίσχυση της κουλτούρας βιωσιμότητας.
Μεθοδολογία
Η συλλογή των στοιχείων έγινε από την 1η Μαρτίου 2024 μέχρι το τέλος Μαΐου 2025.
Η αξιολόγηση των επιχειρήσεων βάσει των κριτηρίων ESG και η συλλογή των δεδομένων επιτυγχάνεται με την συμπλήρωση δομημένων ερωτηματολογίων στην πλατφόρμα Synesgy τα οποία είναι πλήρως συμμορφωμένα με τις Ευρωπαϊκές οδηγίες και υιοθετούν τις Κατευθυντήριες Γραμμές του GRI (Global Reporting Initiative).
Κύριοι τομείς δραστηριότητας των επιχειρήσεων στο δείγμα ήταν ο ξενοδοχειακός και κατασκευαστικός τομέας, το χονδρεμπόριο και λιανεμπόριο, ο τομέας ποτών και τροφίμων, οι υπηρεσίες καθώς και ο κτηνοτροφικός κλάδος.
Η βαθμολογία ESG του Synesgy αξιολογεί το επίπεδο συμμόρφωσης μιας επιχείρησης στα κριτήρια ESG με βάση τις αρχές του Περιβάλλοντος,της Κοινωνίας και της Διακυβέρνησης λαμβάνοντας, ταυτόχρονα, υπόψη τον κλάδο και την επιχειρηματική πρακτική της εταιρείας.
