Η νέα ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας (ΕΕ-39/2025) για τον έλεγχο 11 επιχειρήσεων εστίασης και διασκέδασης στην παραλία ο Μακένζυ από το Τμήμα Φορολογίας (ΤΦ) φέρνει στην επιφάνεια φαινόμενα φοροδιαφυγής που επαναλαμβάνονταν για πάνω από μια δεκαετία. Από μη απόδοση φόρων για καλλιτέχνες του εξωτερικού μέχρι αδήλωτα εισιτήρια και «φουσκωμένες» δαπάνες, η έρευνα αποκαλύπτει σοβαρές παρατυπίες στις οποίες, σύμφωνα με την έκθεση, το Τμήμα Φορολογίας αντέδρασε καθυστερημένα ή ανεπαρκώς.
«Με δεδομένο τον πολύ μεγάλο αριθμό φορολογουμένων σε σχέση με τους περιορισμένους πόρους που διαθέτει το Τμήμα Φορολογίας, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε
στοχευμένους ελέγχους στη βάση αξιολόγησης κινδύνου ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος απώλειας σημαντικών φορολογικών εσόδων για το κράτος. Παράλληλα, η επικείμενη φορολογική
μεταρρύθμιση θα πρέπει να δώσει τα απαραίτητα εργαλεία στο ΤΦ ώστε να μπορέσει με αποτελεσματικότητα και αυστηρότητα να εφαρμόσει το νόμο και να πατάξει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τη φοροδιαφυγή», αναφέρει ο Γενικός Ελεγκτής, Ανδρέας Παπακωνσταντίνου στη σύνοψη της έκθεσης.
Εκτεταμένες παραβάσεις
Η Ελεγκτική Υπηρεσία διαπίστωσε ότι οι παραβάσεις κάλυπταν τόσο την άμεση όσο και την έμμεση φορολογία (ΦΠΑ). Ειδικότερα:
- Σε εταιρείες που διοργάνωσαν καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, εντοπίστηκε μεγάλος αριθμός συναυλιών (2022–2023) γνωστών τραγουδιστών, χωρίς τις αντίστοιχες αποδόσεις φόρου καλλιτεχνών (10%) και ΦΠΑ.
- Η μη υποβολή δηλώσεων για συναυλίες και εκδηλώσεις οδήγησε σε απώλεια δημοσίων εσόδων, ενώ εντοπίστηκαν περιπτώσεις όπου δεν εκδόθηκαν τιμολόγια ή εκδόθηκαν εικονικά, με σκοπό τη μείωση του καθαρού κέρδους.
-Οι περισσότερες εταιρείες φορολογήθηκαν «με βάση τη δήλωση» έως το 2020/2021, χωρίς να διεξαχθεί κάποιος ουσιαστικός έλεγχος (δήλωσης ή/και επιτόπιος) παρότι υπήρχαν προγενέστερα ευρήματα με πρόσθετο φόρο εισοδήματος και ΦΠΑ, δηλαδή ήταν υψηλού κινδύνου αφού είχαν βεβαρυμμένο φορολογικό ιστορικό. Χαρακτηριστικά, σε συγκεκριμένη εταιρεία για την οποία υπήρχαν καταγγελίες και ευρήματα του ΤΦ κατά την περίοδο 2010–2014 όπως η μη έκδοση αποδείξεων, «μαύρο τσαντάκι» με μετρητά δίπλα από το νόμιμο ταμείο, διακοπή ρεύματος στις 4:45πμ κατά τον έλεγχο εκτύπωσης ημερήσιων εισπράξεων, δεν οδήγησαν στη συνέχεια σε ουσιαστικούς/στοχευμένους ελέγχους ή/και την εμπλοκή της Μονάδα Διερευνήσεων Φορολογικής Απάτης (ΜΔΦΑ).
- Δύο επιχειρήσεις εστίασης, σύμφωνα με τον έλεγχο, «εμφάνιζαν τεχνητές ζημιές» μέσω υπερκοστολογημένων δαπανών λειτουργίας, όπως λογισμένα overheads έως και 90% των εσόδων σε ορισμένα έτη.
- Εντοπίστηκαν συναλλαγές χωρίς ορθές εγγραφές ΦΠΑ, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις εμβάσματα προς τρίτες χώρες δεν δηλώθηκαν ως εισόδημα ή αμοιβή.
- Σε μια εκ των επιχειρήσεων, το σύστημα εισιτηρίων έδειξε ασυμφωνία άνω των 40.000 € μεταξύ των πραγματικών και δηλωμένων πωλήσεων, γεγονός το οποίο αποκάλυψε «προμελετημένη απόκρυψη εισοδημάτων».
-Δεν ελέγχθηκαν εταιρείες των οποίων οι οικονομικές καταστάσεις έφεραν γνώμη ελεγκτών με «επιφύλαξη» ή «έμφαση θέματος».
Η έκθεση επισημαίνει ότι το Τμήμα Φορολογίας προέβη σε ελέγχους κατόπιν καθυστέρησης ετών, χωρίς συστηματική αξιολόγηση των επιχειρηματικών κινδύνων. Διαπιστώνεται έλλειψη συντονισμού και η Ελεγκτική Υπηρεσία τονίζει τη μη αξιοποίηση εργαλείων διασταύρωσης στοιχείων, όπως οι πληρωμές μέσω POS ή τα αρχεία συναλλαγών με πύλες εισιτηρίων.
Η ΕΥ παρατηρεί μια «χαλαρή» προσέγγιση από μέρους του ΤΦ σε σχέση με τις συγκεκριμένες εταιρείες. Ενδεικτικά αναφέρεται παράδειγμα εταιρείας, όπου για 30 καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, ελλείψει στοιχείων, ο ΦΠΑ υπολογίστηκε από το ΤΦ κατ’ εκτίμηση με συντηρητικές παραδοχές (συνειδητά στον υπολογισμό του μέσου όρου συμμετεχόντων σε εκδηλώσεις αποκλείστηκε εκδήλωση με μεγάλο αριθμό συμμετοχών) υποεκτιμώντας έτσι τον μέσο όρο και, κατ’ επέκταση, τις φορολογικές οφειλές της εταιρείας.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία προτείνει σειρά διορθωτικών ενεργειών, δίνοντας έμφαση σε:
- Αμεση επιβολή προστίμων και αναδρομική είσπραξη αδήλωτων φόρων, με προτεραιότητα σε περιπτώσεις μη παρακράτησης φόρου καλλιτεχνών εξωτερικού.
- Δημιουργία μητρώου καλλιτεχνών και πρακτόρων ώστε να διασταυρώνονται οι πληρωμές από επιχειρήσεις ψυχαγωγίας με τα δηλωθέντα εισοδήματα.
- Ενίσχυση της εποπτείας και αξιολόγηση κινδύνου φοροδιαφυγής μέσω ανάλυσης τραπεζικών ροών.
- Υποχρεωτική τήρηση ηλεκτρονικών αρχείων αποδείξεων και ενιαία παρακολούθηση εκδηλώσεων με συνεργασία του Υφυπουργείου Πολιτισμού και της Αστυνομίας.
Ο Έφορος Φορολογίας, απαντώντας στην Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι λαμβάνονται υπόψη οι υποδείξεις και θα υπάρξει ενημέρωση για τη συμμόρφωση.
