Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο χαίρομαι όταν συναντώ νέους όρους στο μάνατζμεντ. Αυτό έγινε και πρόσφατα όταν διάβασα σε μια ψηφιακή εφημερίδα τις λέξεις «boomerang employees» και τις έψαξα. Βρήκα τα εξής:
Λεξικό Γεώργιου Μπαμπινιώτη: Μπούμερανγκ: 1.Ξύλινο αιχμηρό κυνηγετικό και πολεμικό όπλο των ιθαγενών της Αυστραλίας με σχήμα ράβδου, που κάμπτεται καμπυλοειδώς και το οποίο έχει την ιδιότητα να επανέρχεται μετά την εκτόξευσή του στο σημείο ρίψεως. ΣΥΝ(ώνυμο)αυτεπίστροφο. 2. (μτφ.) Πράξη που έχει αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, στρέφεται δηλ. τελικά εις βάρος αυτού που την έκανε με σκοπό να ωφεληθεί.
Αυτεπίστροφος: 1.Αυτός που επιστρέφει μόνος του στο σημείο εκκίνησής του. 2 το μπούμερανγκ
Ορισμός υπαλλήλων μπούμερανγκ
Οι «υπάλληλοι μπούμερανγκ» («boomerang employees») είναι πρώην εργαζόμενοι που επιστρέφουν στην ίδια εταιρεία για να εργαστούν ξανά εκεί. Αυτό το φαινόμενο έχει αυξηθεί, ειδικά σε ασταθείς αγορές εργασίας, καθώς οι εταιρείες θέλουν να προσλαμβάνουν άτομα που γνωρίζουν ήδη την κουλτούρα και τις διαδικασίες τους.
Διευκρίνιση
Φαίνεται ότι ο αγγλικός όρος στηρίζεται στην πρώτη ερμηνεία τού κ. Μπαμπινιώτη (ξύλινο…) και αγνοεί τη δεύτερη (πράξη που έχει αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα …). Με αυτήν την ερμηνεία (την πρώτη) ακολουθούν τα πιο κάτω.
Εισαγωγή
Κατά τη διάρκεια των 44 χρόνων της εργασιακής μου ζωής συνάντησα μόνο τέσσερις περιπτώσεις επαναπρόσληψης υπαλλήλων που παραιτήθηκαν και επαναπροσλήφθηκαν. Φαίνεται ότι τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει αφού τέτοια φαινόμενα παρατηρούνται σήμερα πιο συχνά. Μπορεί να φταίνε η έλλειψη υπαλλήλων για εξειδικευμένες θέσεις, ο ανταγωνισμός, οι συχνές μετακινήσεις από έναν οργανισμό σε άλλον κ.λπ. Έτσι, ενώ στο παρελθόν οι επαναπροσλήψεις αποτελούσαν τις εξαιρέσεις, σήμερα, για λόγους που θα αναλυθούν πιο κάτω, είναι μια διέξοδος για να καλυφθούν συγκεκριμένες ανάγκες. Πρόκειται για μια εύκολη λύση, η οποία έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της.
Πλεονεκτήματα για τον εργοδότη
• Μείωση κόστους πρόσληψης και εκπαίδευσης
Επειδή ο υπάλληλος που επαναπροσλαμβάνεται είναι εξοικειωμένος με τα συστήματα του οργανισμού, την εταιρική του κουλτούρα και τους στόχους του, δεν χρειάζεται να εκπαιδευτεί για να αρχίσει να παράγει.
• Γνωστές οι δυνάμεις και οι αδυναμίες του
Αποφεύγεται ο κίνδυνος να προσληφθεί ένας ακατάλληλος υποψήφιος. Ο οργανισμός γνωρίζει τις δυνάμεις και τις αδυναμίες του υπαλλήλου που θα επαναπροσληφθεί. Οι γνώσεις αυτές καλύπτουν τη συμπεριφορά του με τους συναδέλφους του, πώς αντιμετωπίζει την πίεση και πώς ευθυγραμμίζεται με τους στόχους του οργανισμού. Αν στο μεταξύ ο υπάλληλος είχε υποβάλει παραίτηση με επαγγελματισμό και καθωσπρέπει τρόπο, αυτό είναι μια απόδειξη ότι θα συνεχίσει να εργάζεται με τον ίδιο επαγγελματισμό και όταν επιστρέψει.
• Νέες ιδέες και γνώσεις
Πολλές φορές οι υπάλληλοι που έφυγαν αποκτούν νέες γνώσεις στη νέα τους δουλειά. Οι γνώσεις αυτές μπορεί να φανούν πολύτιμες στον αρχικό τους εργοδότη όταν ο υπάλληλος επαναπροσληφθεί, αφού μπορεί να φέρει ένα νέο πνεύμα καινοτομίας, νέες διαδικασίες και νέα τεχνολογία.
• Θετικό αντίκτυπο
Επιστρέφοντας στον παλιό του εργοδότη, ο υπάλληλος στέλλει μήνυμα ότι αυτός (ο παλιός εργοδότης) είναι καλύτερος από αυτόν στον οποίον πήγε όταν υπέβαλε παραίτηση. Αυτό βελτιώνει την εικόνα του οργανισμού και το ηθικό των υπαλλήλων.
Μειονεκτήματα
• Παλιές συνήθειες
Πολλά μπορεί να έχουν αλλάξει στον οργανισμό ενώ ο υπάλληλος εργαζόταν αλλού. Υπάρχει ο κίνδυνος ο υπάλληλος να μείνει προσκολλημένος σε παλιές συνήθειες και διαδικασίες, με αποτέλεσμα να επηρεάζει την παραγωγικότητα των συναδέλφων του.
• Αντίδραση υφιστάμενων υπαλλήλων
Ο επαναπροσληφθείς μπορεί να προκαλέσει την αντίδραση των υφιστάμενων υπαλλήλων, ειδικά αν αυτός τύχει ευνοϊκής μεταχείρισης, πάρει προαγωγή ή λάβει υψηλότερες απολαβές. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τη συνοχή της ομάδας και το ηθικό των υπαλλήλων. Ο οργανισμός πρέπει να χειρίζεται το θέμα του υπαλλήλου που επιστρέφει με δίκαιο τρόπο και με πλήρη διαφάνεια.
• Γιατί παραιτήθηκε;
Αν οι λόγοι για τους οποίους υπέβαλε παραίτηση εξακολουθούν να υφίστανται, πιθανόν κάποιες διαφωνίες να επανεμφανιστούν. Πρέπει οι λόγοι της παραίτησης να συζητούνται μεταξύ Διεύθυνσης και υπαλλήλου και τυχόν εκκρεμούντα προβλήματα να επιλύονται πριν την επαναπρόσληψη.
• Μη ρεαλιστικές προσδοκίες
Πολλές φορές οι υπάλληλοι που επαναπροσλαμβάνονται αναμένουν ότι ο οργανισμός είναι ο ίδιος με αυτόν που άφησαν όταν υπέβαλαν παραίτηση και ότι θα τύχουν ευνοϊκής μεταχείρισης αφού επαναπροσλήφθηκαν, ειδικά αν την πρωτοβουλία έλαβε ο οργανισμός. Στον αντίποδα, μπορεί και οι εργοδότες να αναμένουν την ίδια επίδοση από τον υπάλληλο όπως αυτή που παρουσίαζε όταν έφυγε, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη ότι στο μεταξύ τα πράγματα έχουν αλλάξει. Οι διαφορετικές αυτές προσδοκίες μπορεί να προκαλέσουν απογοήτευση και στα δύο μέρη.
Βέλτιστες πρακτικές επαναπρόσληψης
Προκειμένου να αυξηθούν τα πλεονεκτήματα και να μειωθούν οι κίνδυνοι μιας επαναπρόσληψης, οι οργανισμοί πρέπει να εφαρμόζουν τα εξής:
• Αξιολόγηση
Πριν την επαναπρόσληψη, ο εργοδότης πρέπει να αξιολογήσει την περίπτωση του υπαλλήλου όπως ακριβώς θα έκανε και για έναν νέο υπάλληλο. Πρέπει να εξεταστεί η απόδοσή του όταν εργαζόταν στον οργανισμό, η απόδοσή του στον οργανισμό που πήγε, οι λόγοι που έφυγε από την αρχική του δουλειά, οι λόγοι που φεύγει από τη νέα του δουλειά (αν η πρωτοβουλία ανήκε στον ίδιο), οι γνώσεις που απέκτησε στο μεταξύ, κ.λπ. Σημαντικό ρόλο στην τελική απόφαση θα διαδραματίσουν οι απόψεις των διευθυντών στους οποίους υπαγόταν προτού παραιτηθεί.
• Διαφάνεια όσον αφορά τις αλλαγές
Ο υπάλληλος πρέπει να ενημερωθεί για τις αλλαγές που έγιναν στον οργανισμό από τότε που ο ίδιος έφυγε. Οι αλλαγές αυτές μπορεί να αφορούν την ηγεσία, την πολιτική, την τεχνολογία, τις διαδικασίες, τους στόχους κ.λπ. Η διαφάνεια αυτή θα βοηθήσει τον υπάλληλο να αναπροσαρμόσει τις προσδοκίες του και να επανενταχθεί πιο εύκολα κατά την επιστροφή του.
• Ο νέος του ρόλος
Πρέπει να του εξηγηθεί με σαφήνεια ο νέος του ρόλος, ο μισθός του και οι προοπτικές ανέλιξής του, ούτως ώστε ο υπάλληλος να γνωρίζει τι ακριβώς τον περιμένει και να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις στο μέλλον. Αυτό είναι και μια ευκαιρία για να ξεκαθαρίσουν οι κοινοί στόχοι.
• Επανεγκατάσταση
Η Διεύθυνση πρέπει να ενθαρρύνει τους διευθυντές και τους συναδέλφους του υπαλλήλου να τον δεχτούν με καλοσύνη και να του συμπεριφέρονται ως μέλος της ομάδας τους, όχι ως «του υπαλλήλου που έφυγε και επανήλθε!» Η τοποθέτηση ενός μέντορα θα βοηθήσει τον υπάλληλο να εγκλιματιστεί γρηγορότερα στο νέο του περιβάλλον.
Επίλογος
Όταν η επαναπρόσληψη γίνεται σωστά, αυτή είναι επωφελής τόσο για τον οργανισμό όσο και για τον υπάλληλο, αφού, από τη μια ο οργανισμός εξοικονομεί κόστος πρόσληψης και εκπαίδευσης και από την άλλη ο υπάλληλος εύκολα εγκλιματίζεται στο οικείο του περιβάλλον.
Αν όμως υπάρξει λάθος στην επαναπρόσληψη, μπορεί να δημιουργηθούν προβλήματα και παρεξηγήσεις όσον αφορά τους όρους υπηρεσίας, τον ρόλο του υπαλλήλου και τις προοπτικές ανέλιξής του.
Το κλειδί στην όλη υπόθεση είναι ότι η επαναπρόσληψη πρέπει να θεωρείται και από τα δύο μέρη ως μια συνειδητή στρατηγική απόφαση και όχι ως μια ευκαιρία για εύκολη λύση. Ο οργανισμός πρέπει να εξετάζει κατά πόσο η επαναπρόσληψη συνάδει με τους σημερινούς στόχους του, την εταιρική του κουλτούρα και τη μακρόχρονη αξιοποίηση του υπαλλήλου της.
Αν τόσο ο οργανισμός όσο και ο υπάλληλος έχουν σημειώσει βελτίωση κατά την περίοδο που ο υπάλληλος απουσίαζε, τότε, από την επαναπρόσληψη θα βγουν κερδισμένα και τα δύο μέρη (win-win).
* Fellow του Ινστιτούτου Τραπεζιτών Λονδίνου | Ιδρυτικού μέλους του Κυπριακού Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών και του Κυπριακού Συνδέσμου Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού
