Nέο πλήγμα στην τακτική της κυβέρνηση του Νίκου Χριστοδουλίδη να απαξιώνει δημοσιογράφους και ΜΜΕ επέφερε η έρευνα του Fact-Check Cyprus σχετικά με την αυθεντικότητα της φωτογραφίας που απεικόνιζε συγκεκριμένη γυναίκα να ασπάζεται τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στα εγκαίνια του Δημοτικού Πάρκου Σαλίνα στη Λάρνακα.
Το Fact-Check Cyprus, που είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ψηφιακών Μέσων και καταπολεμά την παραπληροφόρηση μέσα από την επαλήθευση γεγονότων, διερεύνησε κατά πόσον είναι αληθινή η συγκεκριμένη φωτογραφία. Χρησιμοποίησε ψηφιακά εργαλεία εντοπισμού περιεχομένου που έχει τροποποιηθεί ή παραχθεί με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), τα οποία «έδειξαν ότι η φωτογραφία δεν έχει υποστεί κάποια επεξεργασία ή επέμβαση». Δηλαδή, το Fact-Check Cyprus ανακοίνωσε ότι η φωτογραφία είναι αληθινή.
Το παραπολιτικό
Η συγκεκριμένη φωτογραφία δημοσιεύθηκε στη στήλη των παραπολιτικών της εφημερίδας «Πολίτης» την Τρίτη 12 Αυγούστου. Ωστόσο, προκλήθηκαν αντιδράσεις, και επειδή η εφημερίδα δεν ήθελε να προκαλέσει προβλήματα σε συγκεκριμένα πρόσωπα, αποφάσισε να απολογηθεί με νέο παραπολιτικό στις 13 Αυγούστου, υποστηρίζοντας ότι δεν έχει λόγο να αμφισβητήσει τον ισχυρισμό ότι η φωτογραφία είναι προϊόν κατασκευής.
Εξάλλου η εφημερίδα στο πρώτο παραπολιτικό δεν υιοθέτησε κανέναν ισχυρισμό, αλλά παρουσίασε τη διαμάχη που προκάλεσε στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης η δημοσίευση της φωτογραφίας, για το εάν είναι ή όχι προϊόν κατασκευής. Η κυβέρνηση όμως, και συγκεκριμένα ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Αντωνίου, εκμεταλλεύτηκε την απολογία της εφημερίδας, επιχειρώντας με ανάρτηση στην πλατφόρμα «Χ» να το παρουσιάσει ως μετάδοση fake news για να πλήξει την αξιοπιστία της εφημερίδας.
Τραμπισμός
Είναι πλέον φανερό ότι η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη επιδίδεται τον τελευταίο καιρό σε μια προσπάθεια τραμποποίησης της πολιτικής ζωής, αντιγράφοντας αντιδημοκρατικές επικοινωνιακές στρατηγικές του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, με στόχο την απαξίωση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης που ασκούν κριτική στην κυβερνητική εξουσία.
Για την ακρίβεια, η κυβέρνηση επιχειρεί να αντιμετωπίσει την κριτική που δέχεται από τα ΜΜΕ για τον τρόπο διαχείρισης της φονικής πυρκαγιάς στη Λεμεσό, προσπαθώντας να χτίσει το αφήγημα ότι μεταδίδουν συστηματικά fake news για να πλήξουν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Μάλιστα, επιστράτευσε τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Κωνσταντίνο Λετυμπιώτη και τον αναπληρωτή κυβερνητικό εκπρόσωπο Γιάννη Αντωνίου, οι οποίοι προσπαθούν να παρουσιάσουν ως fake news ορισμένα ρεπορτάζ και παραπολιτικά που δημοσιεύονται στα ΜΜΕ.
Ταμείο Αλληλεγγύης
Στα πλαίσια αυτή της νέας τακτικής απαξίωσης των ΜΜΕ, η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη προσπάθησε και με άλλους τρόπους να πλήξει την αξιοπιστία δημοσιογράφων. Συγκεκριμένα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης και ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Αντωνίου προσπάθησαν να παρουσιάσουν ως fake news το ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Κωστή Πιτσιλλούδη, ο οποίος σημείωνε το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν είχε υποβάλει ακόμη αίτηση οικονομικής στήριξης από το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ μετά την πυρκαγιά στην ορεινή Λεμεσού.
Συγκεκριμένα, ο δημοσιογράφος του «Π» απεύθυνε σχετικό ερώτημα στην Κομισιόν και έλαβε απάντηση την οποία δημοσίευσε. Ωστόσο, οι κ. Λετυμπιώτης και Αντωνίου έσπευσαν να μιλήσουν για fake news, αναφέροντας ότι «η ΚΔ, ασφαλώς και θα αξιοποιήσει τη δυνατότητα βοήθειας από την ΕΕ για αποζημιώσεις από την καταστροφική πυρκαγιά». Η τοποθέτηση του κ. Αντωνίου έδειχνε, είτε αδυναμία κατανόησης του ρεπορτάζ είτε εσκεμμένη προσπάθεια παρανόησης του κειμένου για αντιμετώπιση της επισήμανσης του δημοσιογράφου ότι η Κύπρος μέχρι τις 9 Αυγούστου δεν είχε υποβάλει σχετικό αίτημα στο Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ, αφού το «θα αξιοποιήσει τη δυνατότητα βοήθειας από την ΕΕ» του κ. Αντωνίου δεν διέψευδε την επισήμανση του δημοσιογράφου ότι «η Κύπρος δεν είχε υποβάλει αίτηση στήριξης» μέχρι εκείνη τη στιγμή.
Διαφθορά
Την ίδια τραμπική μέθοδο απαξίωσης των ΜΜΕ ακολούθησε η κυβέρνηση και απέναντι στο ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Κωνσταντίνου Ζαχαρίου υπό τον τίτλο «Πρωταθλήτρια στη διαφθορά, ουραγός στη Δικαιοσύνη», που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Χαραυγή». Το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος και ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος επιχείρησαν να διαψεύσουν το ρεπορτάζ, με τον ισχυρισμό ότι ο δημοσιογράφος προβαίνει σε αυθαίρετα συμπεράσματα. Μάλιστα, ο κ. Αντωνίου κάλεσε την Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας να παρέμβει.
Ωστόσο αποδείχθηκε ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης και το Προεδρικό επικαλέστηκαν την έκθεση για το Κράτος Δικαίου για να παρουσιάσουν ως fake news ένα ρεπορτάζ που αφορά την έκθεση της Κομισιόν στο πλαίσιο της Εαρινής Δέσμης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2025! Όπως κατήγγειλε ο δημοσιογράφος Κωνσταντίνος Ζαχαρίου, η έκθεση για το Κράτος Δικαίου που επικαλέστηκε η κυβέρνηση για να διαψεύσει το ρεπορτάζ «δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το περιεχόμενο του ρεπορτάζ». Πρόσθεσε δε ότι «είτε δεν μπήκαν στον κόπο να διαβάσουν, είτε γνώριζαν και επέλεξαν συνειδητά να παραπλανήσουν».
Παρέμβαση ΕΣΚ
Όλη αυτή η προσπάθεια της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη να απαξιώσει στα μάτια του αναγνωστικού κοινού ορισμένους δημοσιογράφους και ΜΜΕ προκάλεσε την παρέμβαση της Ένωσης Συντακτών Κύπρου.
Σε ανακοίνωσή της, η Ένωση Συντακτών είχε αναφέρει ότι «δημοσιογράφοι και πολιτικοί έχουν διακριτούς ρόλους να διαδραματίσουν και διαφορετικές αποστολές να επιτελέσουν. Οι δημοσιογράφοι, ανάμεσα σε άλλα, έχουν επαγγελματικό χρέος να ελέγχουν και να κρίνουν τους πολιτικούς εκ μέρους της κοινής γνώμης. Βεβαίως, οι πολιτικοί έχουν κάθε δικαίωμα να απαντούν και να σχολιάζουν τις δημοσιογραφικές κρίσεις και επικρίσεις. Εκείνο που δεν έχουν δικαίωμα οι πολιτικοί είναι να αφορίζουν, να ταμπελώνουν και να προπηλακίζουν τους δημοσιογράφους. Επίσης, δεν έχουν δικαίωμα να τους απειλούν με τη λήψη διοικητικών, κατασταλτικών μέτρων. Διότι, ακριβώς αυτή η νοοτροπία, ελλοχεύει σοβαρότατους κινδύνους για την ελευθερία του Τύπου και την ελευθερία της έκφρασης».
Το διοικητικό συμβούλιο της Ένωσης Συντακτών Κύπρου επέκρινε και τη στάση της κυβέρνησης απέναντι στο ρεπορτάζ του Κωνσταντίνου Ζαχαρίου, λέγοντας ότι «από κυβερνητικής πλευράς επεδείχθη υπερβάλλων ζήλος και χρησιμοποιηθήκαν πλεονασματικοί χαρακτηρισμοί που κάθε άλλο κοσμούν τον δημόσιο διάλογο ή υπηρετούν την ελευθεροτυπία και την ελευθερία έκφρασης. Ο χαρακτηρισμός «fake news» είναι πολύ βαρύς για να εκστομίζεται με τόση ευκολία».
