Σε γόρδιο δεσμό εξελίσσεται η υπόθεση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας, στον απόηχο του καλέσματος του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προς την Κυπριακή Δημοκρατία να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της και να αποδείξει έμπρακτα τη στήριξή της στο έργο με την καταβολή των €25 εκ. προς τον ΑΔΜΗΕ, και την απάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη ότι η κυπριακή πλευρά είναι «απολύτως δεσμευμένη» σε αυτό το γεωστρατηγικής σημασίας έργο.
Σε αυτή τη φάση, όμως, πέραν της … «δημόσιας συζήτησης» μεταξύ του Έλληνα Πρωθυπουργού και του Προέδρου της Δημοκρατίας, το τοπίο παραμένει εξαιρετικά θολό και λόγω της διαφορετικής προσέγγισης του Υπουργού Οικονομικών Μάκη Κερευνού, ο οποίος θέτει ζήτημα βιωσιμότητας του έργου. Μια παράμετρος, η οποία δεν μπορεί να αγνοηθεί καθώς χωρίς έγκριση από το Υπουργείο Οικονομικών, καμιά εκταμίευση κονδυλίου δεν επιτυγχάνεται.
Πιο συγκεκριμένα, στην Κύπρο, σύμφωνα με το Σύνταγμα (άρθρο 167), καμία πληρωμή δεν γίνεται αν δεν προβλέπεται στον κρατικό προϋπολογισμό. Ακόμη όμως κι αν προβλέπεται κονδύλι, η εκταμίευση απαιτεί έλεγχο νομιμότητας, διασφάλιση ότι είναι εντός των πιστώσεων και τυπική έγκριση του ΥΠΟΙΚ. Ως εκ τούτου, καμία δαπάνη δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί αν δεν εγκριθεί από το Υπουργείο Οικονομικών και δεν εκτελεστεί μέσω του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας.
Στην προκειμένη, το κονδύλι των €25 εκατ. προς τον ΑΔΜΗΕ, είναι εγγεγραμμένο στον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά παραμένει «παγωμένο». Ενδεικτικά, υπενθυμίζεται ότι ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, σε συνέντευξη του στον «Πολίτη» το προηγούμενο διάστημα, κληθείς να απαντήσει γιατί προβλέφθηκε η σχετική δαπάνη στον προυπολογισμό αφού το έργο δεν είναι βιώσιμο, είχε απαντήσει ότι αυτό έγινε στη βάση απόφασης της προηγούμενης σύνθεσης της ΡΑΕΚ και ενός μνημονίου συναντίληψης. Ένα μνημόνιο, όμως, που «περιλαμβάνει πολλούς όρους και προϋποθέσεις». Η καταγραφή στον προϋπολογισμό ήταν περισσότερο μια κίνηση εναρμόνισης με υφιστάμενες αποφάσεις, παρά δέσμευση για άμεση εκταμίευση.
Πηγή από το ΥΠΟΙΚ, μάλιστα, το ξεκαθάρισε, μιλώντας στον «Π» ότι «ο Υπουργός δεν παίρνει αποφάσεις μόνος του. Συμβουλεύεται επιτελείς, ειδικούς, τεχνοκράτες. Στηρίζεται σε εκθέσεις και μελέτες». Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι καμία εκταμίευση δεν γίνεται αν δεν υπάρξει εισήγηση που να τεκμηριώνει την αναγκαιότητα και τη νομιμότητα της δαπάνης. Μόνο τότε το Γενικό Λογιστήριο (που υπάγεται στο ΥΠΟΙΚ) εκδίδει εντολή πληρωμής.
Σε πολιτικό επίπεδο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης και ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας στέλνουν μηνύματα υπέρ του έργου. Στο θεσμικό επίπεδο, όμως, η Κύπρος δεν μπορεί να κινηθεί έξω από το πλαίσιο που ορίζει το Σύνταγμα και η νομοθεσία, που σημαίνει ότι η ύπαρξη πίστωσης στον κρατικό προϋπολογισμό είναι απαραίτητη, αλλά όχι αρκετή. Χωρίς την έγκριση του Υπουργείου Οικονομικών, καμία εκταμίευση δεν γίνεται, όσο πολιτικό βάρος κι αν κουβαλά.
Στην πραγματικότητα, η Λευκωσία καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα σε δύο απαιτήσεις. Αφενός να δείξει έμπρακτα στους εταίρους της την πολιτική της δέσμευση για το έργο, αλλά και να τηρήσει τις θεσμικές δικλείδες που δεν επιτρέπουν παρακάμψεις. Την ίδια ώρα, η Κύπρος αναμένει από τους εταίρους και λοιπούς εμπλεκόμενους, περιλαμβανομένης της ΕΕ, να καταστήσουν σαφές ότι αναλαμβάνουν το πολιτικό ρίσκο (βλέπε αντίδραση Τουρκίας).
Μέχρι να ανάψει πράσινο ο Μάκης Κεραυνός, το κονδύλι των €25 εκατ. θα παραμένει μια γραμμή στον προϋπολογισμό, χωρίς πρακτική μετάφραση σε ταμειακή ροή, που σημαίνει ότι τίποτε δεν κινείται χωρίς το Υπουργείο Οικονομικών.
Σύμφωνα πάντως με τις πληροφορίες, ο Υπουργός Οικονομικών «δεν αποτελεί εμπόδιο» για την υλοποίηση του έργου καθώς με τον Μάκη Κεραυνό συμφωνούν τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όσο και το Υπουργικό Συμβούλιο. Η διαφορά είναι ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας χειρίζεται το θέμα σε διπλωματικό-πολιτικό επίπεδο, καθώς αφορά τις σχέσεις Κύπρου-Ελλάδας ενώ ο Υπουργός Οικονομικών σε τεχνοκρατικό.
Follow me on X: AthanasiouTh
