Το ενδιαφέρον των εργαζομένων για τη δουλειά τους είναι η κινητήρια δύναμη που δημιουργεί ένα εργασιακό περιβάλλον στο οποίο επικρατεί η παραγωγικότητα, η καινοτομία και η ανθεκτικότητα. Όταν οι υπάλληλοι ενδιαφέρονται για τη δουλειά τους, είναι φυσικό να κάνουν εκείνο το έξτρα βήμα που χρειάζεται για να εισηγούνται εποικοδομητικές λύσεις και να δημιουργούν ένα θετικό εργασιακό περιβάλλον. Όμως υπάρχει κάποιος παράγοντας, που συνήθως αγνοείται, ο οποίος μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το ενδιαφέρον των υπαλλήλων. Ο παράγοντας αυτός δεν είναι άλλος από τον διευθυντή των υπαλλήλων.
Όταν οι διευθυντές είναι αδιάφοροι, η συμπεριφορά τους θα μεταδοθεί στους υπαλλήλους τους και θα διαβρώσει το ηθικό τους, την παρώθησή τους και την απόδοσή τους. Οι αδιάφοροι διευθυντές, όχι μόνο δεν εμπνέουν τους υπαλλήλους τους, ως όφειλαν, αλλά, χωρίς να το θέλουν, υπονομεύουν το ενδιαφέρον τους.
Πώς επηρεάζονται οι υπάλληλοι
Συνεχείς έρευνες δείχνουν ότι οι διευθυντές είναι από τους πιο κρίσιμους παράγοντες που επηρεάζουν το ενδιαφέρον των υπαλλήλων. Μια τέτοια έρευνα του Gallup (αμερικανική εταιρεία δημοσκοπήσεων) έδειξε ότι ο επηρεασμός αυτός ανέρχεται σε 70% και εξαρτάται από τις στρατηγικές αποφάσεις των διευθυντών, την καθημερινή επαφή τους με τους υπαλλήλους τους, την ανατροφοδότηση, τις μεθόδους που χρησιμοποιούν και το συναισθηματικό τους ύφος. Η έλλειψη ενδιαφέροντος, ενθουσιασμού και δέσμευσης των διευθυντών στέλλουν ένα ηχηρό μήνυμα στους υπαλλήλους, ότι οι προσπάθειές τους είναι άνευ σημασίας ή ότι κανένας δεν τις προσέχει, με αποτέλεσμα η αδιαφορία των διευθυντών να γίνεται μεταδοτική νόσος και να προσβάλλει και τους υπαλλήλους.
Στον αντίποδα, όταν οι διευθυντές ενδιαφέρονται για τη δουλειά τους, είναι παρωθημένοι και ικανοποιημένοι από αυτή, δημιουργούν ένα εργασιακό περιβάλλον στο οποίο οι υπάλληλοι αισθάνονται ότι έχουν αξία, ότι στηρίζονται και ότι είναι ευθυγραμμισμένοι με τους στόχους του οργανισμού.
Συμπτώματα αδιάφορων διευθυντών
Η συμπεριφορά των αδιάφορων διευθυντών περιλαμβάνει τα εξής:
• Σπάνια μιλούν με τους υπαλλήλους τους ή τους ανατροφοδοτούν.
• Αγνοούν τις επιτυχίες των υπαλλήλων τους και δεν αναγνωρίζουν τη συνεισφορά τους.
• Δυσκολεύονται να λαμβάνουν αποφάσεις, αποφεύγουν να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους ή λαμβάνουν ανακόλουθες αποφάσεις.
• Αποσυνδέονται συναισθηματικά και διανοητικά από την ομάδα τους.
• Δεν θεωρούν τον εαυτόν τους υπεύθυνο για τις πράξεις και παραλείψεις τους, ούτε και απαιτούν λογοδοσία από τους υπαλλήλους τους.
Τα πιο πάνω δεν είναι απλώς ένδειξη αδιαφορίας αλλά και πρακτικές οι οποίες υποσκάπτουν την ψυχολογική σύνδεση των υπαλλήλων με τη δουλειά τους, αφού αυτοί πιστεύουν ότι δεν υπάρχει σκοπός, αναγνώριση, ανάπτυξη και αφοσίωση.
Πώς οι διευθυντές υπονομεύουν το ενδιαφέρον των υπαλλήλων τους
• Διάβρωση εμπιστοσύνης και ψυχολογικής ασφάλειας
Η εμπιστοσύνη είναι ο θεμέλιος λίθος κάθε αποτελεσματικής ομάδας. Οι αδιάφοροι διευθυντές δεν μπορούν να εμπεδώσουν την εμπιστοσύνη στην ομάδα τους, αφού οι υπάλληλοι τούς θεωρούν αδιάφορους και αναξιόπιστους. Οι υπάλληλοι αισθάνονται ότι οι διευθυντές τους δεν ενδιαφέρονται γα αυτούς, ούτε και στηρίζουν την ανάπτυξή τους. Αυτή η απουσία εμπιστοσύνης επιδρά αρνητικά στην ψυχολογική ασφάλεια των υπαλλήλων, οι οποίοι αισθάνονται ότι δεν μπορούν να μιλούν ελεύθερα, να υποβάλλουν εισηγήσεις ή να κάνουν ανθρώπινα λάθη, παράγοντες που είναι απαραίτητοι για την καινοτομία και τη συνεργασία.
• Έλλειψη οράματος και στόχων
Όταν οι προσπάθειες και οι επιτυχίες των υπαλλήλων αναγνωρίζονται, αυτοί αισθάνονται ότι η συνεισφορά τους εκτιμάται και έτσι γίνονται περισσότερο παραγωγικοί. Οι αδιάφοροι διευθυντές σπάνια προσφέρουν εποικοδομητική ανατροφοδότηση στους υπαλλήλους τους, με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να αισθάνονται ότι κανένας δεν προσέχει τις προσπάθειές τους ή ότι αυτές υποβαθμίζονται, με αποτέλεσμα η παρώθηση και ο ενθουσιασμός τους να επηρεάζονται αρνητικά.
• Αμφισβήτηση και χάος
Όταν ο διευθυντής είναι αδιάφορος, οι υπάλληλοι δεν είναι σίγουροι για τον ρόλο τους, τις ευθύνες τους και τους στόχους τους. Κι αυτό γιατί ο διευθυντής τους αποφεύγει δύσκολες συζητήσεις με τους υπαλλήλους του και ουδέποτε λαμβάνει δύσκολες αποφάσεις, γεγονότα που προκαλούν σύγχυση και αμφιβολίες. Οι υπάλληλοι δεν γνωρίζουν ποιες πρέπει να είναι οι προτεραιότητές τους, με αποτέλεσμα να αποτυγχάνουν και να απογοητεύονται. Με την πάροδο του χρόνου η σύγχυση αυτή διαβρώνει τη δέσμευση των υπαλλήλων με τον οργανισμό, σε σημείο που οι υπάλληλοι να διερωτώνται αν προσέχει κανείς τις προσπάθειές τους ή αν αυτές έχουν οποιαδήποτε σημασία.
• Ανυπαρξία επαγγελματικής ανάπτυξης
Οι υπάλληλοι που ενδιαφέρονται για τη δουλειά τους αναζητούν ευκαιρίες για μάθηση και ανέλιξη. Οι αδιάφοροι διευθυντές δεν στηρίζουν τέτοιες αναζητήσεις των υπαλλήλων τους, δεν συζητούν μαζί τους την ανέλιξή τους, ούτε και τους αναθέτουν αναβαθμισμένα καθήκοντα για να ανελιχθούν, με αποτέλεσμα οι υπάλληλοι να αισθάνονται ότι η ανέλιξή τους βρίσκεται σε στασιμότητα και το ενδιαφέρον τους για τη δουλειά τους να χάνεται.
• Αρνητική στάση
Το συναισθηματικό κλίμα μιας ομάδας εξαρτάται από τον ηγέτη της. Οι αδιάφοροι διευθυντές συνήθως είναι κυνικοί, απαισιόδοξοι, απαθείς και αποθαρρυντικοί. Αυτή η συναισθηματική μόλυνση σταδιακά διαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίον οι υπάλληλοι αντιμετωπίζουν τη δουλειά τους και την αξία που προσφέρουν στον οργανισμό. Στο τέλος, οι υπάλληλοι αντιγράφουν την αρνητική συμπεριφορά του διευθυντή τους και γίνονται και οι ίδιοι αδιάφοροι.
• Υπονόμευση της συνοχής της ομάδας
Είναι αδύνατο για έναν αδιάφορο διευθυντή να δημιουργήσει μια κοινωνική και ομαδική κουλτούρα. Μένει μακριά από συγκρούσεις μεταξύ των υπαλλήλων του, δεν ενθαρρύνει τη συνεργασία, ούτε και χαίρεται για τις επιτυχίες τους, με αποτέλεσμα αυτοί να αισθάνονται αστήρικτοι, οπόταν γίνονται κι αυτοί αδιάφοροι.
Αντιμετώπιση
Οργανισμοί που επιθυμούν να αυξήσουν το ενδιαφέρον των υπαλλήλων τους για τη δουλειά τους πρέπει πρώτα να αντιμετωπίσουν τους αδιάφορους διευθυντές. Ως πρώτο βήμα πρέπει να εντοπίσουν τους λόγους που προκαλούν την αδιαφορία των διευθυντών. Πιθανοί λόγοι είναι η εξουθένωση, η έλλειψη στήριξης από τους ανωτέρους, τυχόν διαφωνία με τις αρχές και αξίες του οργανισμού, η ελλιπής εκπαίδευση σε θέματα ηγεσίας κ.λπ.
Τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν περιλαμβάνουν:
• Εκπαίδευση των διευθυντών σε θέματα ηγεσίας, τα οποία θα τους βοηθήσουν να εμπνέουν το προσωπικό τους, να επικοινωνούν αποτελεσματικά με τους υπαλλήλους τους και να τους καθοδηγούν.
• Τακτικές συναντήσεις των διευθυντών με τους υπαλλήλους τους ούτως ώστε οι τελευταίοι να αισθάνονται ότι οι θέσεις τους ακούγονται και οι ίδιοι υποστηρίζονται.
• Αξιολόγηση και ανταμοιβή των διευθυντών όχι μόνο για τα αποτελέσματά τους αλλά και για την ηγετική τους συμπεριφορά ούτως ώστε να αυξάνεται το δικό τους ενδιαφέρον και το ενδιαφέρον των υπαλλήλων τους.
• Στήριξη των διευθυντών ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζουν το άγχος και να διατηρούν την ενεργητικότητά τους, ειδικά σε περιόδους μεγάλης πίεσης.
• Αναγνώριση του έργου των διευθυντών για να αισθάνονται ότι οι προσπάθειές τους λαμβάνονται υπόψη και συνδέονται με το όραμα του οργανισμού.
Επίλογος
Είναι αδύνατο σε έναν οργανισμό να υπάρχουν υπάλληλοι που ενδιαφέρονται για τη δουλειά τους αν οι ίδιοι οι διευθυντές τους είναι αδιάφοροι. Οι διευθυντές αυτοί δεν είναι απλώς παθητικοί· είναι πραγματικά εμπόδια στην παρώθηση, τη συνεργασία και την απόδοση των υπαλλήλων. Η αντιμετώπισή τους από τον οργανισμό είναι επιτακτική ανάγκη προκειμένου να επιτευχθεί η ευεξία όλων και να δημιουργηθεί μια θετική εργασιακή κουλτούρα. Η επαναδραστηριοποίηση των αδιάφορων διευθυντών δημιουργεί μια πολλαπλασιαστική δυναμική η οποία προάγει τον ενθουσιασμό, τη λογοδοσία και τη διαρκή επιτυχία, τόσο των ομάδων όσο και των οργανισμών.
* Fellow του Ινστιτούτου Τραπεζιτών Λονδίνου | Ιδρυτικού μέλους του Κυπριακού Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών και του Κυπριακού Συνδέσμου Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού
