Του Χαράλαμπου Θεοπέμπτου*
Η ΕΕ ετοιμάζει για πρώτη φορά πανευρωπαϊκό πλαίσιο για την ευημερία και ιχνηλασιμότητα σκύλων και γάτων. Η πρόταση είναι Κανονισμός (άρα θα εφαρμόζεται ως έχει σε όλη την ΕΕ) και θεσπίζει ελάχιστα πρότυπα για εκτροφεία, καταστήματα πώλησης ζώων και καταφύγια για τα οποία εμείς έχουμε ήδη Κανονισμούς (που δεν εφαρμόζονται) σε λειτουργία.
Ο προτεινόμενος Κανονισμός θεσπίζει την υποχρεωτική σήμανση με microchip σε σκύλους ΚΑΙ γάτους και την υποχρεωτική καταχώριση σε “εθνικά μητρώα" που θα «μιλούν» μεταξύ τους σε επίπεδο ΕΕ.
Οι αλλαγές που συζητιούνται στην ΕΕ είναι:
- Ο καθορισμός ελάχιστον προτύπων ευημερίας για εγκαταστάσεις: χώρους, φωτισμός, αερισμός, πρόσβαση σε νερό/τροφή, κοινωνικοποίηση, κανόνες αναπαραγωγής και περιορισμοί σε οδυνηρές πρακτικές. Οι εγκαταστάσεις θα πρέπει να ελέγχονται τακτικά, με ετήσια κτηνιατρική επίσκεψη και τήρηση αρχείων.
- Ταυτοποίηση & μητρώα: κάθε σκύλος και γάτα πρέπει να φέρει microchip και να είναι εγγεγραμμένος/η σε εθνική βάση πριν τεθεί στην αγορά. Οι βάσεις δεδομένων θα γίνουν διαλειτουργικές σε όλη την ΕΕ για να εντοπίζεται εύκολα η προέλευση και οι μεταβιβάσεις από όλες τις χώρες της ΕΕ.
- Διαδικτυακές αγγελίες: θα συσταθεί δωρεάν ευρωπαϊκό σύστημα επαλήθευσης της ταυτοποίησης/εγγραφής, ώστε ο ενδιαφερόμενος να ελέγχει ότι το ζώο είναι νόμιμα δηλωμένο πριν αγοράσει ή υιοθετήσει. Οι λεπτομέρειες θα καθοριστούν με εκτελεστικές πράξεις.
- Εισαγωγές από τρίτες χώρες: ενισχύονται οι κανόνες για να μπαίνουν στην αγορά της ΕΕ μόνο ζώα που προέρχονται από ισοδύναμες συνθήκες ευζωίας και φέρουν microchip.
Στις 19 Ιουνίου 2025, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση, ζητώντας ακόμη αυστηρότερα μέτρα: σαφείς κανόνες εκτροφής/στέγασης/χειρισμού, καθολική σήμανση με microchip, όλων των σκύλων και γάτων στην ΕΕ, με ενισχυμένη ιχνηλασιμότητα για να καταπολεμηθεί το παράνομο εμπόριο.
Η ΕΕ προσπαθεί να μη δημιουργήσει πρόβλημα σε νυν ιδιοκτήτες αλλά να ελέγξει όσους βάζουν ζώα στην αγορά (εκτροφείς, πωλητές, καταφύγια). Αυτό σημαίνει περισσότερη διαφάνεια για τον καταναλωτή και δίκαιος ανταγωνισμός για τους νόμιμους επαγγελματίες.
Με την ψήφιση του Κανονισμού θα πρέπει στην Κύπρο:
- Να δημιουργήσουμε ενιαίο Εθνικό μητρώο για σκύλους και γάτες που να είναι συνδεδεμένο με αυτό της ΕΕ και να εφαρμοστούν διαδικασίες υποχρεωτικής εγγραφής σκύλων και γάτων.
- Να οριστούν οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες ως αρμόδια αρχή και για σκύλους και για γάτους, για να κάνει ελέγχους, την αδειοδότηση εγκαταστάσεων και τις ετήσιες κτηνιατρικές επιθεωρήσεις.
- Να νομοθετηθούν κυρώσεις που να είναι «αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές», καθώς και καθαρούς κανόνες για αγγελίες στο διαδίκτυο.
- Να γίνουν αλλαγές στις διάφορες νομοθεσίες όπως πχ το νόμο Περί Προστασίας & Ευημερίας Ζώων) και τον Περί Σκύλων νόμο.
Η διαδικασία είναι ακόμη σε εξέλιξη αλλά η δουλειά που έχουμε να κάνουμε είναι πολλή και μέχρι τότε κυβέρνηση, Δήμοι, καταστήματα και εκτροφείς θα πρέπει να προετοιμαστούν, να βρουν αν χρειάζονται άλλες νομοθετικές ρυθμίσεις και αλλαγές, να οργανώσουν τα αρχεία τους, να βελτιώσουν τους χώρους, και να προβλέψουν τη διασύνδεση με το μελλοντικό εθνικό μητρώο και τη σύνδεση με αυτό της ΕΕ.
*Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών.
