Υπό το βάρος της απάνθρωπης μεταχείρισης των Παλαιστινίων της Γάζας που αντιμετωπίζουν το φάσμα της λιμοκτονίας, η Γαλλία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και άλλες χώρες διακήρυξαν ότι θα προχωρήσουν στην αναγνώριση κράτους της Παλαιστίνης. To oρόσημο είναι η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο. Ισχυρά κράτη της Δύσης συμπορεύονται πλέον με περισσότερα από άλλα 140 κράτη διεθνώς στην πολιτική αναγνώρισης.
Ευρώπη
Πρόκειται για μια δυναμική στροφή της ευρωπαϊκής διπλωματίας μπροστά στην αδίσταχτη πολιτική του Πρωθυπουργού του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου. Άμεσος στόχος είναι η άσκηση διπλωματικής πίεσης για να ανακοπεί η λιμοκτονία στη Γάζα. Ο Νετανιάχου απομονώνεται από τη Δύση, αν και εξακολουθεί να στηρίζεται εν λευκώ από τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ. Ο απώτερος στόχος είναι να επιχειρηθεί να έλθει στο προσκήνιο ένα ειρηνευτικό σχέδιο στη βάση της λύσης «δύο κρατών». Ο χρόνος μετρά αντίστροφα. Το μόνο που θα καταγραφεί στην Ιστορία είναι πλέον η μεγαλύτερη κτηνωδία του 21ου αιώνα, ο αφανισμός των Παλαιστινίων.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις με ιστορικά σύνδρομα ενοχής, όπως η Γερμανία, απέχουν. Άλλες με δικές τους σκοπιμότητες, όπως η Ιταλία, σιωπούν. Αλλά ολοένα και λιγοστεύουν στην ΕΕ οι αδιάφοροι μπροστά σε όσα τραγικά συμβαίνουν στη Γάζα, ενώ πήρε σειρά και η Δυτική Όχθη. Της διακήρυξης Μακρόν για αναγνώριση κράτους του Ισραήλ προηγήθηκαν το 2024 και μετά, η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Ολλανδία, η Σλοβενία, ακόμα και η μικρή Μάλτα, καθώς και η Νορβηγία που είναι εκτός ΕΕ. Αξιοσημείωτη είναι η αλλαγή γραμμής που κάνει ο Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ, που αναγκάστηκε λόγω εσωτερικής πίεσης να ανακοινώσει κι αυτός πρόθεση αναγνώρισης, βάζοντας ορισμένους όρους, όπως η διεξαγωγή εκλογών, βέβαια χωρίς τη Χαμάς.
Κύπρος
H στάση της Κύπρου καταγράφεται ως σκόπιμα ιδιοτελής. Βέβαια, δεν αξιολογείται με βάση την πολιτική αναγνώρισης - το έχει πράξει ήδη τη δεκαετία του ‘80. Αλλά η επιτήδεια σιωπή της για όσα συμβαίνουν στη Γάζα σε βάρος του παλαιστινιακού πληθυσμού, είναι φανερή, όπως και η αποχή της στις πράξεις προσάρτησης και εποικισμού που εφαρμόζει το Ισραήλ, ιδίως τα τελευταία χρόνια.
Η κυπριακή διπλωματία εθίζεται σε έναν τυφλό κυνισμό που κλονίζει την αξιοπιστία της στο διεθνή χώρο, όπου η συνέπεια είναι βασικό εργαλείο για τους συνομιλητές της. Πιο επικίνδυνο, όμως, είναι το κίνητρο του διπλωματικού κυνισμού στη Λευκωσία, η πεποίθηση ότι έτσι η Κύπρος κερδίζει συμμάχους και προστάτες - το Ισραήλ - και εξασφαλίζει την εύνοια των ΗΠΑ. Πρόκειται βέβαια για ευσεβοποθισμούς που στηρίζονται σε πρόσκαιρους υπολογισμούς, παρά σε στρατηγική σκέψη, με εκτίμηση του κινδύνου για τον αντίκτυπο των επιλογών της Κύπρου στη Μέση Ανατολή.
Η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη παραγνωρίζει επίσης τα συναισθήματα αλληλεγγύης που προκαλούν στους Κυπρίους οι εικόνες του δράματος των εξαθλιωμένων Παλαιστινίων. Τα πεινασμένα παιδιά στη Γάζα λένε την αλήθεια και αυτή δεν υποκύπτει εύκολα στους κανόνες μιας κατ’ ισχυρισμό «υψηλής διπλωματίας». Οι πολίτες, όπως συμβαίνει σε πολλά μέρη του κόσμου, ιδίως στην Ευρώπη, ακόμα και στις ΗΠΑ, δεν συμπορεύονται με τους κυνικούς ηγέτες τους.
Το ψέμα
Ο ισχυρισμός Νετανιάχου (27/7) ότι «δεν υπάρχει πείνα στη Γάζα» έρχεται σε πλήρη αντίθεση με εκτενή στοιχεία και μαρτυρίες για την ανθρωπιστική κρίση πείνας που συντελείται. Ισχυρίστηκε συγκεκριμένα: «Τι εξωφρενικό ψέμα. Δεν υπάρχει πολιτική πείνας στη Γάζα. Και δεν υπάρχει πείνα στη Γάζα.» Όμως, οι διεθνείς οργανισμοί και αξιόπιστα ΜΜΕ καταγράφουν στοιχεία τα οποία τεκμηριώνουν τα εξής (πηγή, PolitiFact, 29/7):
- Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP) του ΟΗΕ δήλωσε στις 27 Ιουλίου ότι το ένα τρίτο των Παλαιστινίων στη Γάζα δεν τρώει για διαστήματα που διαρκούν αρκετές ημέρες.
- Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανέφερε 63 θανάτους σχετιζόμενους με υποσιτισμό μόνο τον Ιούλιο, περιλαμβάνοντας 24 παιδιά κάτω των 5 ετών, ένα παιδί άνω των 5 ετών και 38 ενήλικες.
- Πολλαπλές εικόνες και ρεπορτάζ αποτυπώνουν τη σοβαρή κρίση πείνας: άνθρωποι που συνωστίζονται για λίγο φαγητό, παιδιά και ενήλικες με εμφανή σημάδια υποσιτισμού, και γιατροί, νοσηλευτές και δημοσιογράφοι που δεν μπορούν να καλύψουν τις βασικές διατροφικές ανάγκες των οικογενειών τους.
Ερωτήματα
Η πραγματικότητα γεννά ευθέως ένα ερώτημα για την Κύπρο:
- Ποια συμφέροντα εξυπηρετεί η κυπριακή κυβέρνηση με τη στάση της, εκτός από το να να προκαλεί τη διεθνή απαξίωση;
Πώς μπορεί να σταθεί διεθνώς και να υπερασπίζεται τη θέση της ότι είναι θύμα εισβολής και κατοχής;
Ποιος την λαμβάνει υπ' όψιν όταν καταγγέλλει με κάθε ευκαιρία για «δύο μέτρα και δύο σταθμά»;
Επετειακή ανάρτηση
H Προεδρία της Δημοκρατίας «πόσταρε» με σύνθημα «φτάνει πια» στα αγγλικά ανήμερα της επετείου της τουρκικής εισβολής στις 20 Ιουλίου για να υπενθυμίσει σε διεθνές ακροατήριο τη συνεχιζόμενη κατοχή: «Το 36,2% της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας παραμένει υπό κατοχή.162.000 Ελληνοκύπριοι έγιναν πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα. Πάνω από 160.000 έποικοι από την Τουρκία μεταφέρθηκαν στις κατεχόμενες περιοχές, αλλοιώνοντας το δημογραφικό χαρακτήρα και την πληθυσμιακή ισορροπία της Κύπρου. Περισσότεροι από 43.000 Τούρκοι στρατιώτες παραμένουν στις κατεχόμενες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Όμως, για την κυπριακή διπλωματία το διεθνές δίκαιο «εξαφανίζεται» όταν συναντά τον Νετανιάχου, τον πολιτικό που ταύτισε όλη τη σταδιοδρομία του με τον εκμηδενισμό των πιθανοτήτων ειρήνευσης, ήδη από τη δεκαετία του ‘90, όταν υποδαύλιζε τις διαδηλώσεις που οδήγησαν στη δολοφονία του Γιτζχάκ Ραμπίν.
Δύο μέτρα, δύο σταθμά
Ποιο διεθνές δίκαιο; Το Ισραήλ κατέχει τη Δυτική Όχθη, περιλαμβανομένης της ανατολικής Ιερουσαλήμ, τη Λωρίδα της Γάζας, τα Υψώματα Γκολάν και ορισμένες άλλες περιοχές της Νεκράς Θάλασσας και της Όχθης του Ιορδάνη. Ακολουθεί πολιτική εποικισμού και απορρόφησης. Προχώρησε σε πράξεις προσάρτησης (Υψώματα Γκολάν) και τώρα με τον Νετανιάχου κορυφώνει τον εποικισμό με ξεκάθαρες διακηρύξεις προσάρτησης. Για τη Γάζα, πλήρης στρατιωτικός έλεγχος και εκτοπισμός των κατοίκων της. Εξωθεί τον πληθυσμό σε λιμοκτονία και τον καλεί σε «εθελούσια» μετανάστευση! Για τη Δυτική Όχθη, η Κνέσετ διακήρυξε πρόσφατα προσάρτηση, ως προοίμιο επίσημης κυβερνητικής πολιτικής.
Η συμπόρευση με το Ισραήλ του Νετανιάχου επιδεινώνει τη διεθνή θέση της Κύπρου, υπονομεύει τις δικές της προσπάθειες επανένωσης και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο και την εκθέτει σε ανυπολόγιστους κινδύνους για το μέλλον της.
*To άρθρο δημοσιεύεται και στην Εφημερίδα των Συντακτών (Αθήνα)
