Η πρόσβαση σε προσιτή στέγη στην Κύπρο έχει πάψει εδώ και καιρό να είναι ένα στενά κοινωνικό ζήτημα. Έχει εξελιχθεί σε δομικό πρόβλημα που αγγίζει την οικονομία, την αγορά εργασίας και, τελικά, τη συνοχή της κοινωνίας. Αν και οι στατιστικές δείχνουν ότι το πρόβλημα στην Κύπρο δεν είναι τόσο έντονο όσο σε άλλες χώρες της ΕΕ, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν δοκιμάζει τις αντοχές της μέσης κυπριακής οικογένειας.
Για μια χώρα που στηρίχθηκε διαχρονικά στο μοντέλο της ιδιοκατοίκησης, το γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι νέοι, εργαζόμενοι και οικογένειες αδυνατούν να αποκτήσουν ή ακόμη και να ενοικιάσουν αξιοπρεπή κατοικία αποτελεί σαφή ένδειξη ότι κάτι έχει πάει στραβά.
Οι αυξήσεις στις τιμές των ακινήτων και των ενοικίων στην Κύπρο είναι αποτέλεσμα της απότομης αύξησης του πληθυσμού μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που έφερε στο νησί χιλιάδες Ουκρανούς. Ακολούθησε η εγκατάσταση μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων τεχνολογίας. Η προσφορά δεν μπόρεσε να καλύψει τη ζήτηση. Το αποτέλεσμα είναι μια αγορά που ευνοεί όσους διαθέτουν ρευστότητα και αφήνει πίσω τους μισθωτούς και τα νοικοκυριά με μεσαία εισοδήματα.
Το πρόβλημα, προφανώς, δεν είναι μόνο οικονομικό. Όταν ένας νέος άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει κοντά στον χώρο εργασίας του ή αναγκάζεται να διαθέτει δυσανάλογο ποσοστό του εισοδήματός του για στέγη περιορίζονται οι επιλογές του, αναβάλλονται αποφάσεις ζωής και εντείνεται το αίσθημα ανασφάλειας. Παράλληλα, βασικοί τομείς της οικονομίας δυσκολεύονται να προσελκύσουν εργαζομένους, επειδή το κόστος στέγασης καθιστά μη βιώσιμη την εγκατάσταση σε συγκεκριμένες περιοχές.
Το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Οικονομικά Προσιτή Στέγη αναδεικνύει ότι το ζήτημα δεν είναι μόνο κυπριακό. Όμως για την Κύπρο η πρόκληση είναι διπλή: να αξιοποιήσει τα ευρωπαϊκά εργαλεία και, ταυτόχρονα, να προσαρμόσει τη δική της στεγαστική πολιτική. Η προσιτή στέγη δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται αποσπασματικά ή μόνο με επιδόματα. Απαιτεί μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, συνεργασία κράτους και Τοπικής Αυτοδιοίκησης και πολιτικές που αυξάνουν ουσιαστικά την προσφορά κατοικιών για μόνιμη διαμονή. Απαιτούνται πιο τολμηρά μέτρα, όπως η φορολόγηση αδρανών ακινήτων στις αστικές περιοχές, πρόταση που έβαλε στο τραπέζι το ΕΤΕΚ. Αν η Πολιτεία (κυβέρνηση και κόμματα) ενδιαφέρονται για την ευημερία των πολιτών, η αύξηση της προσφοράς κατοικιών είναι μονόδρομος για να αποκατασταθεί η ισορροπία και να εκτονωθεί η πίεση στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
