Tα Χριστούγεννα όπως τα βιώνουμε σήμερα διέπονται από μια σειρά εθίμων - το είδος των κανόνων που όλοι γνωρίζουν, ή τουλάχιστον θα έπρεπε να γνωρίζουν, ακόμα και αν, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι δύσκολο να θυμηθούμε γιατί τους ακολουθούμε.
1. Χριστουγεννιάτικες ευχές και προσκλήσεις για τις γιορτές
Ζούμε σε μια εποχή αφιερωμένη στην ταχύτητα και την άμεση ικανοποίηση. Όλοι παραπονιούνται για την έλλειψη χρόνου που μπορούν να αφιερώσουν στον εαυτό τους και στους αγαπημένους τους, ξεχνώντας ότι πολύ συχνά σπαταλάμε υπερβολικό χρόνο, στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Η επικοινωνία επίσης υποφέρει από αυτή την αντίφαση. Είναι όλο και πιο σπάνιο να λαμβάνουμε μακρά γράμματα, ακόμη και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Το έθιμο αποστολής χριστουγεννιάτικων καρτών πάει να σβήσει λόγω της τεχνολογίας. Δεν θα ξεχάσω τη δεκαετία του 1980 που ζούσα στην Αγγλία όταν τέτοια εποχή υπήρχαν παντού πινακίδες με τη… θερμή παράκληση «Post early for Christmas» για να μπορέσει το ταχυδρομείο να διεκπεραιώσει τον όγκο των χριστουγεννιάτικων καρτών. Σήμερα στις περισσότερες περιπτώσεις, είτε για δουλειά είτε για αναψυχή, περιοριζόμαστε σε συνοπτικά μηνύματα μέσω chat ή SMS, συχνά χωρίς καν να ανησυχούμε ιδιαίτερα για τη γραμματική τους ακρίβεια. Μπορεί να μην λείπουν σε όλους οι μακροσκελείς, στοχαστικές ανταλλαγές επιστολών, αλλά πιστεύουμε ότι υπάρχουν λογικοί συμβιβασμοί και ότι, τουλάχιστον σε ορισμένες περιπτώσεις, αξίζει να αφιερώσουμε λίγο χρόνο για να συντάξουμε ένα εγκάρδιο μήνυμα, σκεπτόμενοι τον παραλήπτη και προσπαθώντας να το κάνουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Τα Χριστούγεννα είναι σίγουρα μια τέτοια περίπτωση. Ακόμα κι αν δεν νοσταλγείτε τις πολύχρωμες χάρτινες ευχετήριες κάρτες, γραμμένες με το χέρι και απεσταλμένες σε συγγενείς και φίλους, τίποτα δεν σας εμποδίζει να χρησιμοποιήσετε τις νέες τεχνολογίες με έναν στοχαστικό και πρωτότυπο τρόπο. Τα τυποποιημένα μηνύματα για τις γιορτές, που μερικές φορές αντιγράφονται από το διαδίκτυο και αποστέλλονται σε όλες τις επαφές του βιβλίου διευθύνσεών μας ή σε όλους τους φίλους μας στο Facebook, είναι πραγματικά καταθλιπτικά. Είναι αλήθεια ότι η εξατομίκευση ενός μηνύματος για κάθε άτομο που γνωρίζουμε απαιτεί χρόνο και προσπάθεια, αλλά τουλάχιστον για τους πιο κοντινούς μας ανθρώπους, αξίζει να κάνουμε αυτή τη μικρή προσπάθεια. Το να λαμβάνουμε ένα μήνυμα χαιρετισμού γραμμένο χωρίς προσοχή, χωρίς ο αποστολέας να έχει σταματήσει ούτε για μια στιγμή να σκεφτεί εμάς, πονάει περισσότερο από το να μην λαμβάνουμε τίποτα.
2. Φιλοξενία καλεσμένων στο σπίτι σας
Καλωσορίστε τους καλεσμένους σας μεταδίδοντάς τους αμέσως το πνεύμα των Χριστουγέννων. Εδώ είμαστε. Οι προσκλήσεις έχουν σταλεί, το τραπέζι είναι στρωμένο και το σπίτι είναι έτοιμο να υποδεχτεί τους καλεσμένους μας.
Συνήθως οι προσκεκλημένοι μας είναι συγγενείς και φίλοι με τους οποίους μπορεί να διαφωνούμε για κάποιο λόγο, ή απλά άτομα που δεν μας είναι ιδιαίτερα συμπαθή. Ας προσπαθήσουμε, τουλάχιστον σ' αυτή την περίσταση, να αφήσουμε κατά μέρος το μίσος και τα πειράγματα. Για να αποφευχθεί αυτό, είναι σημαντικό να επιλέγουμε θέματα συζήτησης που δεν δημιουργούν ένταση ή προκαλούν περιττές διαμάχες. Οι κακές γλώσσες λένε ότι τα ενδιαφέροντα του μέσου Κύπριου συνοψίζονται στα 3 «π» - ποδόσφαιρο, πολιτικά, π@@τάνες που σίγουρα είναι ένας άδικος χαρακτηρισμός. Πάντως, συζητώντας πολιτικά σε ένα πάρτι μπορεί να καταλήξει σε αντεγκλήσεις και να δηλητηριάσει την ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων. Υπάρχουν τόσα άλλα θέματα να συζητήσουμε με χιούμορ και ευφορική διάθεση κι εμείς πρέπει να δώσουμε το καλό παράδειγμα εισηγούμενοι άλλα ενδιαφέροντα θέματα. Σε τελική ανάλυση, εμείς τους προσκαλέσαμε στο σπίτι μας, οπότε οφείλουμε να διατηρήσουμε το χριστουγεννιάτικο πνεύμα. Διαφορετικά, θα ήταν πιο σωστό να μην τους είχαμε καλέσει.
Όσον αφορά τη διάταξη των καθισμάτων, αν γιορτάζετε τα Χριστούγεννα με τη στενή οικογένεια, πιθανότατα δεν θα τα χρειαστείτε, αλλά αν διοργανώνετε μια μεγαλύτερη συγκέντρωση, αποφασίστε εκ των προτέρων πού θα καθίσουν όλοι. Αυτό θα είναι επίσης μια καλή δικαιολογία για να χρησιμοποιήσετε χαριτωμένα καρτελάκια για να ομορφύνετε το γιορτινό τραπέζι σας. Αποφύγετε να καθίσετε δίπλα-δίπλα άτομα που ενδέχεται να διαφωνούν σε ένα ευαίσθητο θέμα. Ιδανικά, θα πρέπει να δημιουργήσετε μια καλή ισορροπία, φροντίζοντας ώστε κανείς να μην αισθάνεται παραμελημένος και συνδυάζοντας διαφορετικές προσωπικότητες με τρόπο που να προάγει τη συζήτηση και τη φιλική ατμόσφαιρα.
3. Το γιορτινό τραπέζι: πώς να το προετοιμάσετε
Κατά τη διάρκεια των διακοπών, το τραπέζι δεν είναι απλώς ένα μέρος για να φάτε το γεύμα σας. Γίνεται η καρδιά του σπιτιού, το κέντρο του σπιτιού, όπου ακτινοβολεί το πνεύμα των Χριστουγέννων. Το γιορτινό τραπέζι πρέπει λοιπόν να είναι πιο κομψό από το συνηθισμένο, με ένα όμορφο σετ πιάτων και ποτηριών και μερικές διακοσμήσεις: καρτελάκια από πουρνάρια ή μικρά διακοσμητικά σε σχήμα αγγέλων ή Άγιου Βασίλη και ένα όμορφο κεντρικό διακοσμητικό, ίσως με κεριά που θα ανάψετε κατά τη διάρκεια του γεύματος για να ενισχύσετε ακόμη περισσότερο την ατμόσφαιρα. Τα χρώματα που χρησιμοποιούνται πιο συχνά είναι το λευκό, το κόκκινο, το χρυσό και το πράσινο, αλλά χωρίς να υπερβάλλετε και να δυσκολεύετε τους καλεσμένους να παραμείνουν καθισμένοι στο τραπέζι λόγω υπερβολικών διακοσμήσεων.
Όσον αφορά το φαγητό, φροντίστε να είναι άφθονο και νόστιμο, αλλά μην καταδικάσετε τον εαυτό σας να περάσετε τις γιορτές στην κουζίνα ενώ όλοι οι άλλοι μένουν γύρω από το τραπέζι. Είναι μια γιορτή για όλους, ακόμα και για όσους μαγειρεύουν, και όσοι έρχονται στο σπίτι σας για να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα σίγουρα δεν έρχονται μόνο για να φάνε. Βεβαιωθείτε ότι κανένας από τους καλεσμένους σας δεν έχει δυσανεξίες ή αλλεργίες, ή ότι δεν αντέχει ορισμένα τρόφιμα, και επιλέξτε το μενού σας λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες όλων.
Ένας πολύτιμος και ουσιαστικός κανόνας: μην φέρνετε τα κινητά σας τηλέφωνα στο τραπέζι. Τουλάχιστον κατά τη διάρκεια του χριστουγεννιάτικου δείπνου, ας προσπαθήσουμε να επικεντρωθούμε στους ανθρώπους γύρω μας. Ορισμένες ευκαιρίες δεν πρέπει να θεωρούνται δεδομένες και πρέπει να τις απολαμβάνουμε στο έπακρο.
4. Δώρα
Αποφύγετε να δίνετε συνηθισμένα δώρα, αλλά πάνω απ' όλα: μην ανακυκλώνετε δώρα! Όπως και με τις ευχές και τις προσκλήσεις, αποφύγετε να αγοράζετε γενικά, μαζικά παραγόμενα δώρα μόνο και μόνο για να αποφύγετε την αμηχανία αν κάποιος σας πλησιάσει με ένα δώρο και εσείς φτάσετε με άδεια χέρια. Τα χριστουγεννιάτικα δώρα είναι ένα έθιμο, αλλά δεν πρέπει να αποτελούν υποχρέωση, πόσω μάλλον πηγή άγχους, όπως συμβαίνει πολύ συχνά. Δώστε με χαρά και λάβετε με την ίδια χαρά, ακόμα και αν το δώρο που ξετυλίγετε δεν είναι ιδιαίτερα συναρπαστικό. Το πνεύμα είναι πιο σημαντικό από την ουσία σε αυτές τις περιπτώσεις, και η προσεκτική επιλογή του τι θα δώσουμε στους αγαπημένους μας πρέπει να είναι μια στιγμή ευτυχίας και ικανοποίησης, όχι άγχους και δυσαρέσκειας. Πείτε όχι στην ανακύκλωση, ειδικά αν δεν θυμάστε ποιος σας έδωσε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο. Κινδυνεύουμε να επιστρέψουμε το ίδιο, προφανώς μη εκτιμημένο, δώρο που μας δόθηκε πριν από δύο χρόνια, δημιουργώντας μια δυσάρεστη κατάσταση! Μην φτάνετε ποτέ με άδεια χέρια, ειδικά αν σας έχουν καλέσει κάπου. Ένα φυτό, ένα διακοσμητικό αντικείμενο ή ένα σπιτικό κέικ μπορεί να εκτιμηθεί. Αποφεύγετε τα υπερβολικά ακριβά δώρα, τα οποία θα μπορούσαν να φέρουν σε δύσκολη θέση κάποιον ή να δημιουργήσουν μια αμήχανη ανισότητα μεταξύ των καλεσμένων. Και θυμηθείτε να λέτε πάντα ευχαριστώ, σε κάθε περίσταση, προσωπικά, με ένα τηλεφώνημα ή ένα μήνυμα (πάντα γραμμένο από την καρδιά!).
Καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένο το 2026!
*Σύμβουλος Savoir Vivre
