«Η Κύπρος του σήμερα έχει δημόσια νοσηλευτήρια που μπορούν άξια να περηφανεύονται για την εξαιρετική τους στελέχωση από καλά εκπαιδευμένους επαγγελματίες υγείας», αναφέρει μεταξύ άλλων σε συνέντευξη που παραχώρησε στον «Π» ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ) Μαρίνος Καλλής. Τρεις ημέρες αφότου η ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων ενέκρινε το αίτημα του ΟΚΥπΥ για επέκταση της κρατικής στήριξης μέχρι το τέλος του 2026, ο κ. Καλλής εξηγεί πώς ο οργανισμός θα κινηθεί τους 16 μήνες προκειμένου να ολοκληρώσει το σχέδιο δράσης που έχει καταρτίσει σε συνεργασία με τα Υπουργεία Υγείας και Οικονομικών, ενώ μιλά και για τα εμπόδια τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσουν στον δρόμο προς την αυτονόμηση.
Επέκταση στήριξης
Ως ΟΚΥπΥ ζητήσατε δεύτερη επέκταση της περιόδου κρατικής στήριξης προς τον οργανισμό. Υπουργικό Συμβούλιο και Βουλή άναψαν το πράσινο φως. Ωστόσο, κάποιοι βουλευτές εξέφρασαν τις αμφιβολίες τους ως προς το αν θα καταφέρετε να αυτονομηθείτε. Πώς απαντάτε; Θα αυτονομηθεί ο ΟΚΥπΥ πριν την 1η Ιανουαρίου 2027;
Είμαστε αισιόδοξοι ότι με τη διόρθωση των στρεβλώσεων, μέχρι το τέλος του 2026 η αυτονόμηση θα επιτευχθεί. Για πρώτη φορά στην ιστορία του ο οργανισμός βρίσκεται στην καλύτερη θέση, όπου μέσα από το Σχέδιο Δράσης, το οποίο εστιάζεται κυρίως στην οικονομική εξυγίανση, στον εκσυγχρονισμό των υποδομών, στην ψηφιοποίηση του οργανισμού και στη βελτίωση της εμπειρίας του ασθενή, θα καταστεί οικονομικά αυτάρκης. Η εμπειρία που αποκτήθηκε τα προηγούμενα χρόνια θέτει τις βάσεις για επιτάχυνση των διαδικασιών αναβάθμισης και αυτονόμησης του οργανισμού.
Πού στηρίζετε αυτή σας την αισιοδοξία;
Η αισιοδοξία μας στηρίζεται στο ότι μετά την covid εποχή, δηλαδή τα τρία τελευταία χρόνια, ο ΟΚΥπΥ στελεχώθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό και συνεχίζει να αναπτύσσεται, και αυτό του δίδει τη δυνατότητα να μπορεί να υλοποιεί τον σχεδιασμό του. Ακόμη, για να αντιληφθούμε τι είναι ο ΟΚΥπΥ και ποιο το μέγεθός του, αρκεί να πούμε ότι είναι ο μεγαλύτερος πάροχος υπηρεσιών υγείας στην Κύπρο, με 7.500 εργαζόμενους και περίπου 700 εκατ. ευρώ προϋπολογισμό, με σκοπό τα Δημόσια Νοσηλευτήρια και τα Κέντρα Υγείας να είναι πρωτοπόρα στην παροχή υπηρεσιών και η πρώτη επιλογή για όσους χρειάζονται υπηρεσίες υγείας.
Εσείς ο ίδιος είπατε στη Βουλή ότι δεν ζητάτε λευκή επιταγή. Τι ακριβώς ζητάτε; Τι είναι αυτό που θα μπορούσαν- πρέπει να κάνουν η κυβέρνηση και η Βουλή προκειμένου να σας βοηθήσουν να αυτονομηθείτε;
Είπαμε και το εννοούμε ότι ο ΟΚΥπΥ δεν ζητά λευκή επιταγή για επ’ αόριστον στήριξη. Αυτό που ζητάμε είναι τον απαιτούμενο χρόνο για την ολοκλήρωση των διαρθρωτικών αλλαγών που προβλέπονται στο Σχέδιο Δράσης. Η στήριξη της Πολιτείας προς την επέκταση της δυνατότητας κρατικής χρηματοδότησης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026, αποτελεί εγγύηση για την απρόσκοπτη συνέχιση του έργου μας. Η οποιαδήποτε επιπρόσθετη χρηματοδότηση αιτείται από τον οργανισμό οφείλεται κατά κύριο λόγο στις επενδύσεις του οργανισμού, στις οποίες περιλαμβάνονται η αγορά σύγχρονου ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, η εγκατάσταση και λειτουργία νέου ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος και η ουσιαστική αναβάθμιση / επέκταση των κτηριακών υποδομών των δημόσιων νοσηλευτηρίων και ως εκ τούτου η στήριξη του κράτους θα βοηθήσει στην υλοποίησή τους.
Το «βαρίδι» του μισθολογίου
Λέτε, επίσης, ότι το μεγαλύτερο «βαρίδι» που καλείται να διαχειριστεί ο ΟΚΥπΥ είναι το υψηλό μισθολόγιο. Δεδομένου ότι ο ΟΚΥπΥ έχει «κληρονομήσει» ένα σημαντικό μέρος αυτού του μισθολογίου, λόγω αποσπασμένου προσωπικού από το Υπουργείο Υγείας, τι μέτρα μπορείτε να πάρετε για το συγκεκριμένο θέμα;
Είναι γεγονός ότι, η μεγαλύτερη δαπάνη αφορά μισθούς εργαζομένων (περίπου 70% των δαπανών) και ο ΟΚΥπΥ χρεώνεται με ένα συνεχώς αυξανόμενο κόστος του αποσπασμένου προσωπικού των δημοσίων υπαλλήλων. Ενδεικτικά, να αναφέρω ότι, παρ' όλη τη μείωση που σημειώθηκε στον αριθμό του αποσπασμένου προσωπικού, το κόστος του εν λόγω προσωπικού αυξήθηκε τα τελευταία 5 χρόνια κατά €40 εκατ., λόγω της αύξησης της ΑΤΑ, καθώς και των προσυμφωνημένων αυξήσεων και προσαυξήσεων του Κεντρικού Κράτους με τις συντεχνίες των εργαζομένων.
Διευκρινιστικά αναφέρουμε ότι το κόστος του μισθολογίου των δημοσίων υπαλλήλων που αποσπάστηκαν κοντά μας καταβάλλεται από τον οργανισμό προς το Υπουργείο Υγείας. Βασική αρχή μας είναι ότι ο ΟΚΥπΥ θα πρέπει να αποζημιώνει το Υπουργείο Υγείας για τις πραγματικές υπηρεσίες που λαμβάνει βάσει του αριθμού των ημερών των δημόσιων υπαλλήλων που εργάζονται, π.χ. άτομα που εργάζονται υπό καθεστώς ελαφριάς εργασίας.
Θέλω όμως να επισημάνω ότι, το πιο σημαντικό μέρος στην πορεία αυτονόμησης, δεν είναι το κόστος προσωπικού αυτό καθ΄ αυτό, αλλά η ποιότητα και η παραγωγικότητα που λαμβάνει ο οργανισμός από τα στελέχη του. Δηλαδή, για να το πω απλά, η προστιθέμενη αξία που λαμβάνει ο οργανισμός υπερτερεί των όποιων αμοιβών που καταβάλλει. Θέλω να παρατηρήσω ότι την τελευταία περίοδο, με τις διαρθρωτικές και οργανωτικές αλλαγές και τη συνεχή επένδυση του οργανισμού σε εκπαίδευση και με την πρόσληψη υψηλού επιπέδου νέου προσωπικού, βλέπουμε μεγάλη βελτίωση.
Διαπίστευση
Πρόσφατα ανακοινώσατε τη διαπίστευση δύο νοσοκομείων, του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας και του Μακάρειου Νοσοκομείου. Εξηγήστε μας τι σημαίνει αυτό.
Είμαστε περήφανοι που το μοναδικό τεταρτοβάθμιο νοσοκομείο της χώρας μας, το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, καθώς και το μοναδικό νοσοκομείο της χώρας, αφιερωμένο στη μητέρα και το παιδί, το Μακάρειο Νοσοκομείο, μπαίνουν και επίσημα σε μια νέα εποχή αφού έχουν τύχει διαπίστευσης από τον διεθνή και παγκοσμίου φήμης οίκο, Accredidation Canada. Ακόμη πιο περήφανοι είμαστε για την υψηλή βαθμολογία του βραβείου Platinum που λάβαμε, γεγονός το οποίο τιμά, όχι μόνο τον οργανισμό και τα στελέχη του που δούλεψαν σκληρά, αλλά και την ίδια τη χώρα μας. Η Κύπρος του σήμερα έχει δημόσια νοσηλευτήρια που μπορούν άξια να περηφανεύονται για την εξαιρετική τους στελέχωση από καλά εκπαιδευμένους επαγγελματίες υγείας, σύγχρονους εξοπλισμούς, σωστές κτηριακές εγκαταστάσεις και αυστηρή εφαρμογή διαδικασιών και πρωτοκόλλων βασισμένα σε διεθνή πρότυπα και αναγνωρισμένα από διεθνή οίκο. Πάνω από όλα, η διαπίστευση αυτή μας επιβεβαίωσε την ασθενοκεντρική μας κουλτούρα, κάτι για το οποίο είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι.
Μετά την πανδημία
Αναφερθήκατε προηγουμένως στις επιπτώσεις που είχε η πανδημία του κορωνοϊού στα δημόσια νοσηλευτήρια, τα οποία την περίοδο εκείνη έχασαν ασθενείς. Τι κάνει και τι προτίθεται να κάνει ακόμα ο ΟΚΥπΥ προκειμένου να αυξήσει τους ασθενείς, άρα και τα έσοδά του;
Δίδοντας προτεραιότητα στην ενίσχυση μοναδικών ή/και παραγωγικών μονάδων, όπως είναι η επεμβατική καρδιολογία, η επεμβατική ακτινολογία, το κέντρο τραύματος, οι ΜΕΘ, η Νευροχειρουργική, η Καρδιοχειρουργική, η Ορθοπεδική κ.ά., αυξάνοντας το χειρουργικό ή τον επεμβατικό χρόνο, είτε κατά το πρωινό ωράριο, είτε και τα απογεύματα. Επιπρόσθετα, τον τελευταίο χρόνο ο οργανισμός επένδυσε στη δημιουργία νέων υπηρεσιών, όπως είναι η Πνευμονολογική Κλινική στο ΓΝ Λάρνακας και η Φυματιολογική Κλινική στο Νοσοκομείο Τροόδους.
Καλούμαστε, όμως, να λειτουργήσουμε στο πλαίσιο του ανταγωνιστικού περιβάλλοντος του ΓεΣΥ, και παρ' όλο ότι έχουμε μία πολύ καλή συνεργασία με τον ΟΑΥ, έχει διαφανεί ότι, υπηρεσίες που προσφέρονται δεν αποζημιώνονται ως θα έπρεπε. Εντούτοις, ο ΟΚΥπΥ προσφέρει αυτές τις υπηρεσίες, με σκοπό να εξυπηρετούνται οι ασθενείς και να μην κινδυνεύσει το σύστημα υγείας, γεγονός που του προκαλεί επιπρόσθετο κόστος. Υποχρεούμαστε, για παράδειγμα, να διαθέτουμε περισσότερες κλίνες Παθολογίας εις βάρος των χειρουργικών ειδικοτήτων που είναι και πιο κερδοφόρες, για να καλύψουμε τις αυξανόμενες ανάγκες, ειδικά κατά τη χειμερινή περίοδο. Επιπρόσθετα, τα δημόσια νοσηλευτήρια διαχειρίζονται όλα τα δύσκολα και περίπλοκα περιστατικά, καθώς επίσης και όλους τους ηλικιωμένους και τους χρόνιους ασθενείς, περιστατικά τα οποία χρήζουν μεγαλύτερο χρόνο νοσηλείας, και υπαμείβονται. Ως μέρος της αποστολής μας είναι η συνολική υγεία της κυπριακής κοινωνίας ακόμα και όταν αυτή είναι εις βάρος των οικονομικών του Οργανισμού. Παρ' όλο που ο οργανισμός διαθέτει το 56% των νοσοκομειακών κλινών εντός του ΓεΣΥ, με καθημερινή πληρότητα γύρω στο 80%-100%, εντούτοις λαμβάνει ως αποζημίωση μόλις το 43% του προϋπολογισμού του ΟΑΥ για την ενδονοσοκομειακή φροντίδα υγείας. Ακόμα, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι το μερίδιο του ΟΚΥπΥ λαμβάνει μόλις το 17% των συνολικών δαπανών του ΟΑΥ.
Σημαντική θετική εξέλιξη αποτελεί και η έγκριση από την Επιτροπή Υγείας της Βουλής του νέου τιμοκαταλόγου για υπηρεσίες που προσφέρονται σε μη δικαιούχους του ΓεΣΥ ή/και επί πληρωμή ασθενείς, όπου με αυτό τον τρόπο θα αυξηθούν τα έσοδα του οργανισμού. Μέχρι το Μάιο του 2025, η αποζημίωση για τους μη δικαιούχους στο ΓεΣΥ ήταν σε τιμές πολύ χαμηλότερες από αυτές που αμείβονται για αντίστοιχες πράξεις κάτω από το ΓεΣΥ. Με την εξέλιξη αυτή διορθώθηκε μια εμφανής στρέβλωση που αφορά σημαντικό αριθμό ασθενών που εξυπηρετούνται από τον οργανισμό, όπως τουρίστες από τρίτες χώρες και αιτητές πολιτικού ασύλου.
Μετά την πανδημία, από το 2022 για παράδειγμα μέχρι σήμερα, αυξήθηκαν οι ασθενείς στα δημόσιο νοσηλευτήρια;
Εμείς αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι η αρχική τάση για μείωση των περιστατικών που εξυπηρετούνταν στον οργανισμό λόγω του ανταγωνισμού και της πανδημίας έχει αντιστραφεί. Τα στατιστικά στοιχεία του οργανισμού δείχνουν συνεχόμενη αύξηση των περιστατικών στην ενδονοσοκομειακή φροντίδα με τα νοσοκομεία μας να έχουν πληρότητα, όπως αναφέραμε πιο πάνω, 80%-100%. Στην εξωνοσοκομειακή φροντίδα, λόγω του ΓεΣΥ, ο ανταγωνισμός είναι εντονότερος, όμως παρατηρούμε ότι τα τελευταία δυο χρόνια σταθεροποιείται η κατάσταση.
ΤΑΕΠ και ποιότητα
Με τα Τμήματα Πρώτων Βοηθειών που παραπονιούνται οι πολίτες ότι περιμένουν ώρες για να εξυπηρετηθούν, κάνατε/θα κάνετε κάτι;
Τα ΤΑΕΠ αποτελούν τη βιτρίνα των νοσηλευτηρίων και κατανοώ ότι όλοι οι ασθενείς που τα επισκέπτονται θέλουν και πρέπει να εξυπηρετούνται χωρίς καθυστερήσεις. Πέραν των δράσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη για την επέκταση των ΤΑΕΠ και τη δημιουργία περισσοτέρων κλινών, ο ΟΚΥπΥ προχώρησε στη δημιουργία και λειτουργία του Ιατρείου Ταχείας Διακίνησης Ασθενών ΤΑΕΠ για μη επείγοντα περιστατικά στα ΓΝ Λευκωσίας και Πάφου, ενώ γίνονται προσπάθειες για τη δημιουργία τέτοιων ιατρείων και στα υπόλοιπα νοσοκομεία. Έχουμε πλήρη εικόνα για τους χρόνους αναμονής και εργαζόμαστε νυχθημερόν για την εξεύρεση μόνιμων λύσεων, ώστε τα όποια προβλήματα να αποτελούν παρελθόν. Εμάς ο στόχος μας και η αποστολή μας είναι στα ΤΑΕΠ αλλά και σε όλα τα τμήματα των νοσοκομείων να παρέχουμε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας. Πάνω σ’ αυτό είναι που εργαζόμαστε. Στο να φέρουμε στον Κύπριο ασθενή την ποιότητα υγείας που δικαιούται και του αξίζει.
