Η διενέργεια ποινικής έρευνας εναντίον του πρώην υπουργού Γεωργίας, Νίκου Κουγιάλη, και των πρώην διευθυντών του Τμήματος Περιβάλλοντος και του Τμήματος Αλιείας, Κώστα Χ’ Παναγιώτου και Λοΐζου Λοϊζίδη αντίστοιχα, για την παράνομη ανάπτυξη «The Land of Dreams» στην Τριμίκλινη, αποτελεί μονόδρομος για τον Γενικό Εισαγγελέα, Γιώργο Σαββίδη, ο οποίος την ερχόμενη Δευτέρα θα έχει στα χέρια του όλο το μαρτυρικό υλικό.
Η ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς, με χθεσινή ανακοίνωσή της, εξήγησε γιατί οι τρεις πιο πάνω θα πρέπει να ελεγχθούν ποινικά και συγκεκριμένα για το αδίκημα της κατάχρησης εξουσίας. Η Αρχή έδωσε στη δημοσιότητα στοιχεία για τις προσπάθειες που κατέβαλαν και οι τρεις, αυθαίρετα και καταχρηστικά, όπως ισχυρίζεται, προκειμένου να νομιμοποιήσουν το ιχθυοτροφείο στη συγκεκριμένη ανάπτυξη για την παραγωγή χαβιαριού.
Αυτό που δεν απαντάται, τουλάχιστον μέσα από τη χθεσινή ανακοίνωση της Αρχής κατά της Διαφθοράς, είναι το κίνητρο των τριών. Γιατί ένας υπουργός και δύο διευθυντές τμημάτων να θέλουν σώνει και καλά να νομιμοποιήσουν τη συγκεκριμένη επιχείρηση; Ήταν αποτέλεσμα άνωθεν εντολών ή προσωπικής δράσης;
Οι ενέργειες για τις οποίες ελέγχθηκαν οι πιο πάνω, καθώς και μεγάλος αριθμός δημόσιων λειτουργών που υπηρετούν σε διάφορες υπηρεσίες και τμήματα των Υπουργείων Γεωργίας και Εσωτερικών είναι οι ακόλουθες:
Εκτροπή νερού προς την ανάπτυξη «The Land of Dreams» από τον ποταμό Κούρη.
Μεταφορά του νερού στις παράνομες εγκαταστάσεις ιχθυοτροφείου στην εν λόγω ανάπτυξη.
Ανέγερση και λειτουργία παράνομων εγκαταστάσεων ιχθυοκαλλιέργειας, κέντρου αναψυχής και χώρων διαμονής επισκεπτών στη συγκεκριμένη ανάπτυξη, καθώς και παράνομη επέμβαση σε κρατική γη.
Διαδικασία αδειοδότησης άλλου ιχθυοτροφείου, ιδίων συμφερόντων, στην κοινότητα Συλίκου.
Η έρευνα, για λογαριασμό της Αρχής κατά της Διαφθοράς, διενεργήθηκε από τον πρώην δικαστή (πρόεδρο Επαρχιακού Δικαστηρίου) κ. Νίκο Γιαπανά και επεκτάθηκε χρονικά μέχρι και 20 χρόνια πίσω. Για τις ανάγκες της έρευνας διεξήχθησαν συνολικά 55 ακροάσεις, κατά τις οποίες κατέθεσαν 64 μάρτυρες, μεταξύ των οποίων και οι υπό κατηγορία πρώην αξιωματούχοι και δημόσιοι λειτουργοί.
Οι όροι εντολής που έλαβε ο κ. Γιαπανάς από την Αρχή κατά της Διαφθοράς ήταν να διακριβώσει κατά πόσον, διαχρονικά, υπήρξαν παρανομίες και/ή παραλείψεις που να δημιουργούν υπόνοιες για πράξεις διαφθοράς από πλευράς κρατικών αξιωματούχων και/ή δημόσιων λειτουργών.
Η εμπλοκή Νίκου Κουγιάλη
Ο Νίκος Κουγιάλης διετέλεσε υπουργός Γεωργίας κατά την πρώτη πενταετή διακυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη, από την 1/3/2013 μέχρι και την 28/2/2018. Σύμφωνα με την Αρχή κατά της Διαφθοράς:
Ουδέποτε, υπό την πιο πάνω ιδιότητά του, είχε επισκεφθεί είτε το ιχθυοτροφείο της Τριμίκλινης είτε αυτό στη Συλίκου. Γνώριζε όμως για τη λειτουργία τους, καθώς υπήρχε αίτημα του ιδιοκτήτη για άντληση νερού από τον ποταμό Κούρη.
Ο ιδιοκτήτης των ιχθυοτροφείων είχε υποβάλει αίτημα για εκτροπή του ποταμού Κούρη πριν από το φράγμα της Τριμίκλινης για τις ανάγκες του ιχθυοτροφείου του, το οποίο, με απόφαση του γενικού διευθυντή του υπουργείου, ημερομηνίας 8/8/2017, είχε απορριφθεί. Κατόπιν τούτου, ο ιδιοκτήτης, στις 23/8/2017, καταχώρισε ιεραρχική προσφυγή εναντίον της πιο πάνω απόφασης.
Στις 13/9/2017, ο Νίκος Κουγιάλης, χωρίς να ακολουθήσει τη νενομισμένη διαδικασία ενέκρινε την ιεραρχική προσφυγή του ιδιοκτήτη παρέχοντας άδεια υδροληψίας από τον ποταμό Κούρη, σε σημείο πάνω από το φράγμα της Τριμίκλινης. Όμως, οι ενέργειές του δεν περιορίστηκαν εκεί: χωρίς να υπάρχει σχετικό αίτημα, ενέκρινε και την παροχή νερού από το ίδιο το φράγμα.
Ο πρώην δικαστής, Νίκος Γιαπανάς, στο πόρισμά του καταλήγει με την ακόλουθη εκτίμηση για τον Νίκο Κουγιάλη: «Το τελικό συμπέρασμα που εξάγεται, είναι ότι ασκώντας την εξουσία που του παρέχει ο πιο πάνω νόμος, χωρίς έρευνα, αντιφατικά και χωρίς μελέτη των διαφόρων επιστολών και των εγειρομένων θεμάτων, με μια χειρόγραφη σημείωση και υπογραφή, την ίδια ημέρα, ενέκρινε δυο αντιφατικές άδειες. Προφανώς ένα λογικό συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί και εξάγεται επί τούτου σχετικό εύρημα, είναι ότι ενέκρινε την ιεραρχική προσφυγή χωρίς κανένα έλεγχο ή έρευνα, ασκώντας την εξουσία που του παρέχει ο νόμος κατά τρόπο εντελώς αυθαίρετο και καταχρηστικό».
Αναφέρει, επίσης, ο κ. Γιαπανάς στο πόρισμά του ότι «είναι προφανές, ότι ο σκοπός του μάρτυρα (σ.σ. Ν. Κουγιάλη) ήταν να εγκρίνει, άνευ ετέρου, την ιεραρχική προσφυγή χωρίς κανένα έλεγχο και έρευνα, ούτε καν μελέτη των επιστολών, εγκρίνοντας με παντελή αδιαφορία δυο διαφορετικές και αλληλοσυγκρούομενες άδειες, γεγονός που υποδεικνύει ότι επρόκειτο για μια προειλημμένη απόφαση, εντελώς αυθαίρετη και καταχρηστική. Η αυθαιρεσία του εξάγεται και από το γεγονός ότι μιλούσε ή σύγχυζε τα πράγματα, όπως και οι χειρόγραφες σημειώσεις του, ως προς το αίτημα, αν αφορούσε λήψη νερού από το φράγμα της Τριμίκλινης, ή από τον ποταμό Κούρη».
Με τον πρώην δικαστή να καταλήγει στο πόρισμά του με τα εξής: «Ο κ. Κουγιάλης, εκμεταλλευόμενος τη θέση του υπουργού που κατείχε, καταχρηστικά και τελείως αυθαίρετα και χωρίς κανένα έλεγχο και έρευνα, ενέκρινε τη ρηθείσα ιεραρχική προσφυγή».
Οι ευθύνες των διευθυντών
Η Αρχή κατά της Διαφθοράς εισηγείται όπως ελεγχθούν ποινικά για τα αδικήματα της κατάχρησης εξουσίας, αλλά και της συνωμοσίας προς διάπραξη πλημμελήματος, οι τότε διευθυντές του Τμήματος Αλιείας, Λοΐζος Λοϊζίδης, και του Τμήματος Περιβάλλοντος, Κώστας Χ’ Παναγιώτου. Και οι δύο έχουν αφυπηρετήσει.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, ο κ. Λοϊζίδης είναι το πρόσωπο που υπέγραψε τις δύο άδειες ίδρυσης και λειτουργίας ιχθυοτροφείου, ημερομηνίας 13/10/2011 και 7/2/2013. Η άδεια ημερομηνίας 7/2/2013 υπεγράφη αφού προηγουμένως είχε αποσταλεί, παράνομα και εντελώς καταχρηστικά, επιστολή από τον κ. Χ'' Παναγιώτου. Ο δε Λοϊζίδης δήλωσε στη μαρτυρία που έδωσε στο πλαίσιο της έρευνας ότι, σε περίπτωση που δεν υπέγραφε ο ίδιος την άδεια, το ιχθυοτροφείο θα συνέχιζε να λειτουργεί παράνομα. Τη δήλωσή του αυτή ο πρώην δικαστής Νίκος Γιαπανάς την προβάλλει έντονα ως αυθαίρετη και αδικαιολόγητη, ενώ οι ενέργειές του θεωρήθηκαν καταχρηστικές.
Μάλιστα, η εν λόγω άδεια, ημερομηνίας 7/2/2013, δόθηκε από τον κ. Λοϊζίδη σε συνεννόηση με τον κ. Χ'' Παναγιώτου, επειδή επρόκειτο να πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια του ιχθυοτροφείου από τον τότε υπουργό Γεωργίας, Σοφοκλή Αλετράρη, και ο χώρος έπρεπε να εμφανίζεται ως νόμιμος.
Σύμφωνα με το πόρισμα, οι δύο τους, «εν γνώσει τους, ηθελημένα και εσκεμμένα, παρέκαμψαν το σύνολο της ισχύουσας νομοθεσίας και των κανονισμών, στηριζόμενοι στη θέση που κατείχαν ως διευθυντές των αντίστοιχων τμημάτων και, εντελώς αυθαίρετα και καταχρηστικά, συνεννοήθηκαν μεταξύ τους ώστε να δοθεί η άδεια ίδρυσης και λειτουργίας ιχθυοτροφείου, ημερομηνίας 7/2/2013».
Οι πειθαρχικές ευθύνες
Η έρευνα κατέδειξε και ενδεχόμενες πειθαρχικές ευθύνες εναντίον επτά δημόσιων λειτουργών, για τους ακόλουθους λόγους:
Τέσσερις λειτουργοί του Τμήματος Γεωργίας: Διαπιστώθηκε σοβαρή απουσία ουσιαστικών ελέγχων στο πλαίσιο προγράμματος που συγχρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά κονδύλια, καθώς και πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν χωρίς διερεύνηση σε εμπλεκόμενες εταιρείες. Ως αποτέλεσμα, καταβλήθηκε ποσό €657.000 στις εν λόγω εταιρείες ενώ δεν διέθεταν τις αναγκαίες άδειες από το Συμβούλιο Εγγραφής και Ελέγχου Εργοληπτών.
Δυο λειτουργοί της Επαρχιακής Διοίκησης Λεμεσού: Από τα διαπιστωθέντα γεγονότα προκύπτει ότι παρέλειψαν, από τις 9/11/2017, να προβούν στη λήψη των προβλεπόμενων και επιβαλλόμενων από τη νομοθεσία νομικών μέτρων για τα παράνομα υποστατικά που λειτουργούσαν στην εν λόγω ανάπτυξη, με αποτέλεσμα η υπόθεση να παραμείνει αδικαιολόγητα σε εκκρεμότητα για χρονικό διάστημα έξι ετών. Επέδειξαν υπέρμετρη και αδικαιολόγητη καθυστέρηση και ενήργησαν με αδιαφορία ως προς την προώθηση της υπόθεσης ενώπιον δικαστηρίου.
Ένας λειτουργός του Τμήματος Αλιείας: Από τα στοιχεία προκύπτει ότι προέβη στην έκδοση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας ιχθυοτροφείου χωρίς να έχει προηγηθεί επαρκής, ή οποιοσδήποτε ουσιαστικός έλεγχος της τήρησης των όρων των σχετικών αδειών, ενεργώντας με τρόπο ανορθόδοξο, λανθασμένο και κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας.
