Ο - μέχρι πρότινος άγνωστος - νότιος πόλος του ήλιου αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά. Τις εντυπωσιακές εικόνες κατέγραψε το διαστημόπλοιο Solar Orbiter.
Ο ESA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος) πραγματοποίησε κοινή αποστολή με τη NASA, εκτελώντας πτήση κάτω από το επίπεδο του πλανήτη και -για πρώτη φορά - κατέγραψε τις μυστηριώδεις πολικές περιοχές του ήλιου. Οι πρωτοποριακές παρατηρήσεις χαρτογράφησαν επίσης ένα χαοτικό συνονθύλευμα μαγνητικής δραστηριότητας στον πόλο του ήλιου, το οποίο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι το κλειδί για την κατανόηση του πώς το πεδίο του ήλιου αλλάζει περίπου κάθε 11 χρόνια.
Η καθηγήτρια Κάρολ Μάντελ, διευθύντρια επιστημών της ESA δήλωσε για το επίτευγμα: «σήμερα αποκαλύπτουμε τις πρώτες εικόνες του πόλου του ήλιου από την ανθρωπότητα. Ο ήλιος είναι το πλησιέστερο άστρο μας, δωρητής ζωής και πιθανός διαταράκτης των σύγχρονων διαστημικών και επίγειων συστημάτων ενέργειας, επομένως είναι επιτακτική ανάγκη να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί και να μάθουμε να προβλέπουμε τη συμπεριφορά του. Αυτές οι νέες μοναδικές εικόνες από την αποστολή μας Solar Orbiter αποτελούν την αρχή μιας νέας εποχής στην ηλιακή επιστήμη».
Η αποστολή και τα ευρήματα
Η συνολική αξία της αποστολής, που ξεκίνησε το 2020, «έφτασε» τα 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τον Guardian.
Οι επιστήμονες δείχνουν τον νότιο πόλο του ήλιου, όπως καταγράφηκε στα μέσα Μαρτίου, όταν το σκάφος είχε βυθιστεί σε γωνία 15° κάτω από τον ηλιακό ισημερινό για να πραγματοποιήσει τις πρώτες παρατηρήσεις υψηλής γωνίας της αποστολής. Ενώ η Γη έχει καθαρό βορρά και νότο, ο μαγνητισμός του ήλιου αντιστρέφεται περίπου κάθε 11 χρόνια. Ο ήλιος βρίσκεται επί του παρόντος σε ηλιακό μέγιστο, την περίοδο κατά την οποία φτάνει σε μια αντιστροφή πολικότητας, κατά την οποία ο νότιος πόλος θα γίνει μαγνητικός βορράς και οι ηλιακές κηλίδες και οι ηλιακές εκλάμψεις είναι πιο ενεργές.
Οι πρώτες μετρήσεις μαγνητικού πεδίου αποκαλύπτουν ένα κατακερματισμένο μωσαϊκό βόρειας και νότιας πολικότητας στη βάση του ήλιου. Αυτό το συνονθύλευμα βορρά και νότου είχε προβλεφθεί σε υπολογιστικά μοντέλα, αλλά δεν είχε ποτέ επιβεβαιωθεί σε παρατηρήσεις. Οι επιστήμονες λένε ότι η παρακολούθηση των δραματικών αλλαγών στα πολικά μαγνητικά πεδία του ήλιου θα είναι κρίσιμη για τη βελτίωση της πρόβλεψης του ηλιακού κύκλου.
Ο μαγνητικός κύκλος του ήλιου συμβαίνει επειδή δεν περιστρέφεται ως στερεό αντικείμενο, με τον ισημερινό του να περιστρέφεται ταχύτερα (κάθε 26 ημέρες) από τους πόλους του (33 ημέρες). Αυτό «τεντώνει» και «στρίβει» τις γραμμές του μαγνητικού πεδίου γύρω από τον ήλιο, μέχρι να γίνουν τόσο ασταθείς που ο βορράς και ο νότος τελικά να αντιστραφούν.
«Ολόκληρος ο χαρακτήρας του ήλιου παράγονται από το μαγνητικό του πεδίο και το πώς αυτό αλλάζει με την πάροδο του χρόνου. Από ένα αρκετά ήσυχο αστέρι μετατρέπεται σε ένα πραγματικά ενεργό και δυναμικό αστέρι με εκρήξεις στην ατμόσφαιρα. Αν και τα μοντέλα προέβλεπαν ότι το πεδίο θα έπρεπε να είναι αναμεμειγμένο, είναι άλλο να το βλέπουμε στην πραγματικότητα», εξηγεί η καθηγήτρια Λούσι Γκριν του πανεπιστημίου UCL.
Η προηγούμενη αποστολή
Η μόνη προηγούμενη αποστολή που είχε πετάξει πάνω από τους πόλους του ήλιου ήταν το διαστημόπλοιο Ulysses της NASA, που εκτοξεύτηκε το 1990. Το Ulysses ενώ έλαβε μετρήσεις του μαγνητικού πεδίου του ήλιου και του ηλιακού ανέμου, δεν διέθετε κάμερα.
Το Solar Orbiter θα συνεχίσει να περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο σε γωνία κλίσης 17° μέχρι τις 24 Δεκεμβρίου 2026. Η επόμενη πτήση του δίπλα από την Αφροδίτη θα γείρει την τροχιά του στις 24° και το 2029, το διαστημόπλοιο θα ανέβει σε γωνία 33° πάνω από το πλανητικό επίπεδο.
