Την ανακοίνωση έκανε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, τονίζοντας ότι «η απόφαση για τη χορήγηση ποσού 90 δισεκ. ευρώ ώστε να υποστηριχθεί η Ουκρανία για το 2026-2027 εγκρίθηκε. Τηρήσαμε τη δέσμευση μας».
Ωστόσο, το σχέδιο δεν περιλαμβάνει την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχία, οι οποίες τάχθηκαν κατά της περαιτέρω βοήθειας προς το Κίεβο.
Τα χρήματα θα συγκεντρωθούν μέσω κοινού δανεισμού μεταξύ 24 από τις 27 χώρες της ΕΕ, αλλά χρειαζόταν να συμφωνήσουν όλες με το σχέδιο, επειδή είναι εγγυημένο από τον κεντρικό μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ.
Έτσι λοιπόν, οι χώρες της ΕΕ, πλην Τσεχίας, Ουγγαρίας και Σλοβακίας θα ενωθούν και θα συγκεντρώσουν 90 δισεκατομμύρια ευρώ σε κοινό χρέος, με την υποστήριξη του προϋπολογισμού της ΕΕ. Τα χρήματα θα δανειστούν στην Ουκρανία τα επόμενα δύο έτη.
Παραμένουν ανοιχτά ζητήματα όπως η αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, τα οποία θα μπορούσαν να ενισχύσουν οικονομικά το Κίεβο, αλλά η χρήση τους προκαλεί έντονες διαφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών.
Η Ουκρανία θα χρησιμοποιήσει στη συνέχεια τις μελλοντικές ρωσικές πολεμικές αποζημιώσεις για να αποπληρώσει την ΕΕ. Αν η Ρωσία αρνηθεί να καταβάλει τα χρήματα, «η Ένωση διατηρεί το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει» τα παγωμένα κρατικά της περιουσιακά στοιχεία «για να αποπληρώσει το δάνειο», έγραψαν οι ηγέτες της ΕΕ στα τελικά συμπεράσματα της συνόδου κορυφής, την κοινή δήλωση που εξέδωσαν οι χώρες στο τέλος των συνομιλιών.
Μερτς: Τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα χρηματοδοτήσουν το δάνειο στην Ουκρανία
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ότι τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στην Ευρώπη θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή του δανείου προς την Ουκρανία, σε περίπτωση που η Ρωσία δεν προβεί σε αποζημιώσεις μετά το τέλος του πολέμου.
«Τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα παραμείνουν δεσμευμένα μέχρι η Ρωσία να καταβάλει τις αποζημιώσεις στην Ουκρανία», τόνισε ο Μερτς. «Η Ουκρανία θα χρειαστεί να ξεπληρώσει το δάνειο μόνο αφού η Ρωσία εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της. Εάν δεν το πράξει, θα χρησιμοποιήσουμε τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο», πρόσθεσε.
Ο καγκελάριος ανέφερε ότι το δάνειο πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ θα είναι διαθέσιμο το αργότερο το δεύτερο μισό του Ιανουαρίου και θα εξασφαλίσει την οικονομική σταθερότητα της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο χρόνια. Όπως σημείωσε, η συμφωνία των ηγετών της ΕΕ αποτελεί «καλά νέα για την Ουκρανία και κακά νέα για τη Ρωσία».
ΕΕ: Δάνειο-μαμούθ 90 δισ. ευρώ για την Ουκρανία μέσω ευρωομολόγου
Μετά από μακρές διαβουλεύσεις και έντονο παρασκήνιο, οι ηγέτες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρήκαν κοινό σημείο συμφωνίας για την οικονομική στήριξη της Ουκρανίας.
Σύμφωνα με προσχέδιο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που επικαλέστηκε το Reuters, η στήριξη θα λάβει τη μορφή δανείου ύψους 90 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί μέσω δανεισμού της ΕΕ στις κεφαλαιαγορές με την υποστήριξη του προϋπολογισμού της Ένωσης. Το μέτρο θα τεθεί σε εφαρμογή από το δεύτερο τρίμηνο του 2026.
Η πρωτοβουλία αυτή υλοποιείται μέσω του μηχανισμού ενισχυμένης συνεργασίας (άρθρο 20 ΣΕΕ), που διασφαλίζει ότι η κινητοποίηση πόρων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ δεν θα επηρεάσει τις οικονομικές υποχρεώσεις των χωρών όπως η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, οι οποίες είχαν εκφράσει επιφυλάξεις.
Η απόφαση αυτή δεν περιορίζεται σε οικονομική βοήθεια. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, το δάνειο θα συμβάλει στην ενίσχυση των ευρωπαϊκών και ουκρανικών αμυντικών βιομηχανιών, ενώ η Ουκρανία καλείται να συνεχίσει να τηρεί το κράτος δικαίου, με ιδιαίτερη έμφαση στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Επιπλέον, λαμβάνεται υπόψη ο ειδικός χαρακτήρας των πολιτικών ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και τα συμφέροντα ασφάλειας όλων των κρατών της ΕΕ.
Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνέχισης των εργασιών για την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, τα οποία παραμένουν δεσμευμένα με στόχο την αποζημίωση της Ουκρανίας για τις ζημίες που προκάλεσε η Ρωσία με την επίθεσή της. Η διαδικασία αυτή θα εξεταστεί περαιτέρω από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προκειμένου να θεσπιστεί ένα Δάνειο Αποζημιώσεων με νομική και τεχνική σαφήνεια.
Σημειώνεται ότι η πρωτοβουλία αυτή βρήκε ισχυρή υποστήριξη από 25 από τα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε. και αναμένεται να αποτελέσει αντικείμενο περαιτέρω συζήτησης στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής.
Τι συνέβη πριν τη Σύνοδο Κορυφής -«Χρήματα σήμερα ή αίμα αύριο», προειδοποίησε ο Τουσκ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, ενώ οι διαπραγματεύσεις επικεντρώθηκαν στη χρήση παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων ως εγγύηση για ένα μεγάλο δάνειο προς το Κίεβο. Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχε πει νωρίτερα ότι δεν θα αποχωρήσει από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αν δεν επιτευχθεί συμφωνία, υπογραμμίζοντας τη σημασία της πολιτικής απόφασης.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, ασκώντας πίεση στους Ευρωπαίους ηγέτες, τόνισε: «Τώρα έχουμε μια απλή επιλογή: είτε χρήματα σήμερα είτε αίμα αύριο», προσθέτοντας ότι όλοι οι ηγέτες πρέπει να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων.
Το επίμαχο σχέδιο προέβλεπε τη χρήση κεφαλαίων ύψους 210 δισ. ευρώ της ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, εκ των οποίων τα 185 δισ. βρίσκονται στο βελγικό Euroclear. Το Βέλγιο, φοβούμενο νομικούς και χρηματοοικονομικούς κινδύνους σε περίπτωση αγωγής από τη Ρωσία, ζητά πλήρη προστασία πριν εγκρίνει τη συμφωνία.
Στο τραπέζι βρέθηκαν επίσης τεχνικές διαφωνίες για τα ταμειακά αποθέματα που θα συνοδεύουν το δάνειο. Η αρχική πρόταση προέβλεπε εκταμίευση μόλις όταν τα αποθέματα θα έφταναν στο 50% της πρώτης δόσης, ποσοστό που κρίθηκε ανεπαρκές από το Βέλγιο. Το νέο σχέδιο ανεβάζει το όριο στο 75%, χωρίς ακόμη να είναι σαφές ποια κράτη-μέλη το υποστηρίζουν.
Τα εναλλακτικά σενάρια και η αντίθεση της Ουγγαρίας
Εν τω μεταξύ, εξετάστηκαν εναλλακτικά σενάρια, όπως η «ενισχυμένη συνεργασία», που θα επέτρεπε σε μια ομάδα χωρών – με επικεφαλής Ιταλία και Βέλγιο – να εκδώσει κοινό χρέος για την Ουκρανία, παρακάμπτοντας την ανάγκη ομοφωνίας και αποκλείοντας την αντίθετη στάση της Ουγγαρίας. Παρά τις εναλλακτικές λύσεις, διπλωμάτες επεσήμαναν ότι η αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων παραμένει η μοναδική ρεαλιστική επιλογή.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της χθεσινής ημέρας, οι αξιωματούχοι των κρατών-μελών είχαν συνεχείς διαβουλεύσεις για να γεφυρωθεί το χάσμα με το Βέλγιο. Η επικεφαλής ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας, δήλωσε ότι οι πιθανότητες συμφωνίας είναι 50-50, ενώ ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, εμφανίστηκε συγκρατημένα αισιόδοξος.
Όλα τα υπόλοιπα θέματα της Συνόδου, από τη διεύρυνση της ΕΕ έως την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και τη μετανάστευση, έχουν ήδη συμφωνηθεί, αφήνοντας τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας ως το μοναδικό ανοιχτό και κρίσιμο ζήτημα, πριν προβούν στην τελική απόφαση.
Τα υπόλοιπα σημεία της Συνόδου Κορυφής
Η ΕΕ χαιρετίζει τις ειρηνευτικές προσπάθειες στη Γάζα και επαναβεβαιώνει την ανάγκη για λύση δύο κρατών.
Καταδικάζονται οι πρόσφατες υβριδικές επιθέσεις κατά των κρατών-μελών και επισημαίνεται η ανάγκη προστασίας κρίσιμων υποδομών.
Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες συμφώνησαν για το μακροπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο πριν από το τέλος του 2026, ώστε να εξασφαλιστεί η ομαλή χρηματοδότηση της ΕΕ από το 2028.
Επιταχύνεται η διαδικασία ένταξης νέων κρατών-μελών, με στόχο τις απαραίτητες προετοιμασίες για τον επόμενο γύρο προσχωρήσεων.
Πηγή: iefimerida.gr
