Η Ουκρανία υπέβαλε αίτηση ένταξης το 2022, λίγες εβδομάδες μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας, με τη Μολδαβία να ακολουθεί σύντομα. Και οι δύο χώρες ξεκίνησαν επίσημα τις συνομιλίες ένταξης πέρσι, αλλά η Ουγγαρία έχει αντιταχθεί σε επόμενα βήματα: οι ομόφωνες αποφάσεις των 27 κρατών-μελών για το άνοιγμα των λεγόμενων κεφαλαίων διαπραγμάτευσης που απαιτούνται για την προσαρμογή της νομοθεσίας τους στους κανόνες της ΕΕ, σε τομείς όπως η ενέργεια, ο ανταγωνισμός και το κράτος δικαίου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την προσαρμογή των δικών της κανόνων για να παρακάμψει το βέτο του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, ξεκινώντας τεχνική εργασία σε διάφορα «συστήματα» (clusters), ακόμη και χωρίς επίσημη απόφαση για το άνοιγμα κεφαλαίων, δήλωσαν οι αξιωματούχοι.
Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν το ζήτημα στη σύνοδο κορυφής στην Κοπεγχάγη την Τετάρτη, πριν ενωθούν την Πέμπτη με ηγέτες γειτονικών χωρών, συμπεριλαμβανομένων της Ουκρανίας και της Μολδαβίας.
Ο Τάρας Κάτσκα, αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ουκρανίας για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, δήλωσε ότι η χώρα του ελπίζει να πείσει τη Βουδαπέστη να επιτρέψει την προώθηση των διαπραγματεύσεων, δεδομένου ότι η τελική απόφαση ένταξης απαιτεί ομοφωνία και αποτελεί «βαθύ πολιτικό ζήτημα».
«Παράλληλα, έχουμε και εκτιμούμε πολύ ότι έχουμε μια προσφορά από τους θεσμούς της ΕΕ και άλλα κράτη-μέλη για να προχωρήσουμε με τεχνική εργασία στα clusters», είπε ο Κάτσκα στη Financial Times.
Αυτό θα επιτρέψει στο Κίεβο και στο Κισινάου να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις, κανονιστική προσαρμογή και θεσμική προετοιμασία. Μόλις η Ουγγαρία άρει το βέτο της, οι διαδικασίες θα μπορούσαν να επιταχυνθούν. «Θεωρητικά, θα μπορούσατε να ανοίξετε και να κλείσετε ένα cluster την ίδια μέρα», δήλωσε ένας αξιωματούχος.
Το σχέδιο ενέχει κινδύνους, καθώς μπορεί να δυσχεράνει την παρακίνηση της Ουκρανίας και της Μολδαβίας να υλοποιήσουν ορισμένες φορές επίπονες πολιτικές μεταρρυθμίσεις χωρίς δημόσια αναγνώριση των προσπαθειών τους. Ωστόσο, οι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η εναλλακτική, δηλαδή η πλήρης διακοπή των μεταρρυθμίσεων, θα ήταν χειρότερη.
«Αξιωματούχοι στο Κίεβο μας λένε ότι ακόμη και οι στρατιώτες στο μέτωπο γνωρίζουν την έλλειψη τεχνικής προόδου στις Βρυξέλλες», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ. «Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να προχωρήσουμε… το επίπεδο της απογοήτευσης αυξάνεται όχι μόνο προς τους Ούγγρους, αλλά προς όλους μας».
Ο Κάτσκα τόνισε ότι η προώθηση μέσω τεχνικού μονοπατιού δεν είναι ιδανική και αποτελεί «πρόβλημα για όλους», αλλά είναι σημαντικό να προχωρήσουν «χωρίς διακοπές, γιατί οι διακοπές στις διαπραγματεύσεις ένταξης θα οδηγήσουν, ας πούμε, στη διάλυση των μεταρρυθμίσεων».
Ένας υψηλόβαθμος Μολδαβός αξιωματούχος δήλωσε ότι και η χώρα του συζητά με την Επιτροπή και υποστηρίζει γενικά την προώθηση τεχνικής εργασίας χωρίς επίσημη απόφαση για άνοιγμα ή κλείσιμο κεφαλαίων.
Ο Αντόνιο Κόστα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, επιδιώκει μια άλλη προσέγγιση, η οποία περιλαμβάνει αλλαγή των κανόνων διαπραγμάτευσης ώστε τα clusters να μπορούν να ανοίγουν με πλειοψηφία των χωρών-μελών της ΕΕ. Ωστόσο, η αλλαγή απαιτεί ομοφωνία, συμπεριλαμβανομένης της Ουγγαρίας, και θεωρείται απίθανο να επιτευχθεί.
Με πληροφορίες από Financial Times
