Χιλιάδες βόμβες -μεταξύ των οποίων και τη «μητέρα όλων των βομβών»- πυραύλους, τόνους πυρομαχικά αλλά και δισεκατομμύρια τροποποιημένους σπόρους… παπαρούνας έριξε ο Αμερικανικός στρατός στο Αφγανιστάν, κατά τη διάρκεια του αιματηρού 20ετούς πολέμου.
Γιατί σπόρους παπαρούνας;
Γιατί η CIA είχε μια μυστική αποστολή: να καταστρέψει το εμπόριο οπίου της χώρας, το οποίο απέφερε δισεκατομμύρια δολάρια στους Ταλιμπάν και απειλούσε εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον πλανήτη.
Η αποκάλυψη ήρθε από την εφημερίδα Washington Post, που έγραψε ότι η CIA πετούσε επί μια δεκαετία τροποποιημένους σπόρους που δεν περιείχαν σχεδόν κανένα από τα χημικά που στη συνέχεια μετατρέπονται σε ηρωίνη.
Η μυστική αποστολή αποτελεί μια μέχρι σήμερα άγνωστη προσπάθεια των ΗΠΑ να πολεμήσουν το παράνομο εμπόριο ναρκωτικών στον πλανήτη.
Η αμερικανική εφημερίδα γράφει πως 14 άνθρωποι που γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα επιβεβαίωσαν το απόρρητο πρόγραμμα, μιλώντας όμως υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Η πώληση οπίου επέτρεπε στους Ταλιμπάν να χρηματοδοτούν την αγορά όπλων και εξοπλισμού εκατομμυρίων ενώ εκείνη την εποχή αντιπροσώπευε την πλειοψηφία του παγκόσμιου αποθέματος ηρωίνης.
Η ηρωίνη αυτή κατευθυνόταν κυρίως προς την Ευρώπη και της χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
(AP Photos/Allauddin Khan).
Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει μέχρι στιγμής γνωστά, δεν επρόκειτο για γενετικά τροποποιημένους σπόρους αλλά για φυτά που καλλιεργήθηκαν με τον καιρό για να περιέχουν μικρότερες ποσότητες από τα αλκαλοειδή χημικά που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηρωίνης.
Η αποκάλυψη αυτή έρχεται ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ έχει εξαπολύσει νέο «πόλεμο» κατά των ναρκωτικών, ένα θέμα που βρέθηκε ψηλά στην ατζέντα ασφαλείας του από την αρχή της θητείας του.
Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει ανάψει το πράσινο φως για πλήγματα κατά πλοιαρίων ναρκέμπορων στην Καραϊβική και τον ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό, χαρακτηρίζοντας τα καρτέλ τρομοκρατικές οργανώσεις και μετακινώντας ισχυρές ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις στην περιοχή.
Έχει επίσης εξουσιοδοτήσει τη CIA να προχωρήσει σε μυστικές και επιθετικές κινήσεις κατά των εμπόρων ναρκωτικών και όλων όσοι επιτρέπουν τη δράση τους.
Επικριτές του Αμερικανού προέδρου υποστηρίζουν ότι οι τελευταίες αυτές κινήσεις του, όπως και το σχέδιο κατά του οπίου του Αφγανιστάν πριν από 20 χρόνια, δεν θα έχει ιδιαίτερη επιτυχία.
Τι γνωρίζουμε για το μυστικό πρόγραμμα
Οι πρώτες ρίψεις των σπόρων παπαρούνας πραγματοποιήθηκαν, όπως ανέφεραν τρεις εκ των πηγών της εφημερίδας, το φθινόπωρο του 2004 και οι τελευταίες περί το 2015.
Μάλιστα, οι ίδιοι άνθρωποι δήλωσαν πως το πρόγραμμα «πάγωσε» τουλάχιστον μια φορά πριν τελικά ολοκληρωθεί.
Οι ρίψεις γινόντουσαν νυχτερινές ώρες με βρετανικά C-130 πάνω από τους ατελείωτους αγρούς παπαρούνας στις επαρχίες Νανγκαράρ και Χελμάντ, που θεωρούνται τα δύο βασικά κέντρα της καλλιέργειας παπαρούνας του Αφγανιστάν.
AP Photo/Carolyn Kaster.
Ο στόχος της CIA ήταν μόλις έπεφταν οι σπόροι και φύτρωναν τα φυτά να διασταυρωθούν με τις ντόπιες καλλιέργειες και με την πάροδο του χρόνου να γίνουν η κυρίαρχη ποικιλία, υποβαθμίζοντας τη συνολική ισχύ της καλλιέργειας.
Προσώρας δεν έχουν γίνει γνωστές άλλες πληροφορίες για τη μυστική αποστολή, όπως για παράδειγμα πόσο κόστισε και πόσες πτήσεις πραγματοποιήθηκαν συνολικά.
«Θολό» παραμένει επίσης και το εάν η CIA θεωρεί πως το… εγχείρημα αυτό στέφθηκε με επιτυχία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ελάχιστοι άνθρωποι γνωρίζουν την ύπαρξη της επιχείρησης, με αρκετούς υψηλόβαθμους αξιωματούχους των προέδρων Μπους και Ομπάμα να δηλώνουν πλήρη άγνοια ή να υποστηρίζουν ότι είχαν ακούσει μόνο ανεπιβεβαίωτες φήμες.
Η CIA αρνήθηκε να σχολιάσει το ρεπορτάζ της εφημερίδας. Το ίδιο έκαναν και πρώην εκπρόσωποι Τύπου των κυβερνήσεων Μπους και Ομπάμα.
Η κυβέρνηση του Αφγανιστάν, τότε υπό την ηγεσία του προέδρου Χαμίντ Καρζάι, δεν είχε ενημερωθεί για τα σχέδια της CIA ενώ παραμένει άγνωστο αν οι Αφγανοί το έμαθαν αργότερα. Η εφημερίδα επικοινώνησε με συνεργάτη του Καρζάι, ζητώντας κάποιο σχόλιο από τον πρώην πρόεδρο, χωρίς ωστόσο να λάβει κάποια απάντηση.
Ο Αντόνιο Μαρία Κόστα, που από το 2002 έως το 2010 ήταν επικεφαλής του Γραφείου κατά των Ναρκωτικών και του Εγκλήματος των Ηνωμένων Εθνών, είπε ότι είχε ακούσει μόνο «ψιθύρους» για μια τέτοια επιχείρηση, χωρίς ωστόσο να λαμβάνει ποτέ επίσημη επιβεβαίωση.
Την περίοδο που η επιχείρηση έφτανε στο τέλος της το 2015, ορισμένοι Αμερικανοί αξιωματούχοι εξέταζαν το ενδεχόμενο να επαναληφθούν τέτοιες ρίψεις σπόρων παπαρούνας και στο Μεξικό –επίσης μεγάλο παραγωγό ηρωίνης. Η πρόταση αυτή τελικά απορρίφθηκε επειδή οι παπαρούνες στο Μεξικό καλλιεργούνται σε υψόμετρο, κάτι που θα δυσκόλευε τις ρίψεις.
«Παταγώδης αποτυχία» και… «δημιουργική σκέψη»
Συνολικά, οι προσπάθειες των ΗΠΑ να καταπολεμήσουν το εμπόριο ναρκωτικών ήταν «παταγώδης αποτυχία», όπως παραδέχονται δυτικοί αξιωματούχοι.
Υπήρχαν συχνοί τσακωμοί στην Ουάσινγκτον, εντάσεις με τους ξένους συμμάχους –μεταξύ των οποίων και η Βρετανία- και μια χλιαρή στήριξη από πλευράς του Καρζάι και της κυβέρνησής του.
Παπαρούνες σε αγρό στο Αφγανιστάν, (AP Photo/Rahmat Gul, File).
Το Πεντάγωνο αντιστάθηκε σθεναρά στο να ληφθούν περαιτέρω μέτρα στον πόλεμο κατά των ναρκωτικών, υποστηρίζοντας ότι απομακρύνονταν από τον στόχο της εξόντωσης των τρομοκρατών και τη μάχη κατά των Ταλιμπάν.
Ορισμένοι πρώην αξιωματούχοι της CIA και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ υποστηρίζουν, ωστόσο, ότι για ένα διάστημα όντως επηρεάστηκε η δραστικότητα του αφγανικού οπίου.
Ήταν όμως μια εξαιρετικά κοστοβόρα επιχείρηση.
«Υπάρχει μια αίσθηση ότι είχε μια κάποια επιτυχία. Αλλά τα αποτελέσματα δεν άξιζαν τον κόπο… Είναι όμως ένα παράδειγμα δημιουργικής σκέψης από την υπηρεσία. Αντιμετώπισε το πρόβλημα με έναν μη στρατιωτικό τρόπο» δήλωσε στην εφημερίδα πρώην αξιωματούχος των ΗΠΑ, που έχει διαβάσει εκθέσεις για το πρόγραμμα.
Όταν ο αμερικανικός στρατός -και η CIA- αποσύρθηκαν τελικά από το Αφγανιστάν με χαοτικό τρόπο το 2021, το εμπόριο οπίου αντιπροσώπευε μεταξύ 9 και 14% του
Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) του Αφγανιστάν, ή μεταξύ 1,8 και 2,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με το αρμόδιο γραφείο του ΟΗΕ.
Μετά την ανάκτηση του ελέγχου της χώρας, οι Ταλιμπάν απαγόρευσαν την παραγωγή οπίου.
Μέχρι το 2023, η καλλιέργεια είχε μειωθεί κατακόρυφα κατά 95%. Αλλά η καλλιέργεια ανέκαμψε πέρσι κατά 19%, ανέφερε ο ΟΗΕ, και μετατοπίστηκε στα βορειοανατολικά της χώρας, μακριά από τις παραδοσιακές περιοχές καλλιέργειας παπαρούνας που κάποτε ήταν στόχος της CIA.
Πηγή: cnn.gr
